Trung Quốc: Chỉ có đối thoại khi Mỹ bỏ trừng phạt Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc

Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, hội nghị thượng đỉnh an ninh hàng đầu châu Á, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin đã đưa ra tầm nhìn của Mỹ về vai trò lãnh đạo ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. 

Ông cũng kêu gọi đàm phán với Trung Quốc: “Đối với các nhà lãnh đạo quốc phòng có trách nhiệm, thời điểm thích hợp để nói chuyện là bất cứ lúc nào. Và thời điểm thích hợp để nói chuyện là bây giờ. Đối thoại không phải là phần thưởng. Đó là một điều cần thiết”.

Bài phát biểu của ông Austin có cách tiếp cận ba hướng: Kêu gọi Trung Quốc quay lại bàn đàm phán quốc phòng; đưa ra các cam kết quân sự của Washington trong khu vực như một biện pháp ngăn chặn xung đột mở; và trấn an các nước Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương về sự hỗ trợ và cam kết của mình.

Bày tỏ quan ngại về việc Bắc Kinh không sẵn sàng tham gia quốc phòng sâu hơn, ông Austin cho biết ông hy vọng tình hình sẽ sớm thay đổi.

Ông nói thêm: “Các cường quốc phải là ngọn hải đăng của sự minh bạch và trách nhiệm. Mỹcam kết thực hiện phần việc của mình. Và chúng tôi quyết tâm giữ cho khu vực này cởi mở, hòa bình và thịnh vượng”.

 Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho rằng, việc Bắc Kinh từ chối tổ chức đàm phán tại cuộc họp đã làm suy yếu nỗ lực duy trì hòa bình trong khu vực nơi hai đối thủ đang gia tăng hỏa lực quân sự.

“Tôi lo ngại sâu sắc rằng CHND Trung Hoa  không sẵn sàng tham gia nghiêm túc hơn vào các cơ chế tốt hơn để quản lý khủng hoảng giữa quân đội hai nước chúng ta”.

"Chúng ta càng nói chuyện nhiều, chúng ta càng tránh được những hiểu lầm và tính toán sai lầm có thể dẫn đến khủng hoảng hoặc xung đột."

Một quan chức quân sự cấp cao của Trung Quốc đã đáp trả, nói rằng chính Mỹ phải chịu trách nhiệm về việc phá vỡ đối thoại bằng cách tăng cường trừng phạt các quan chức Trung Quốc và gây bất ổn ở châu Á-Thái Bình Dương với sự hiện diện quân sự của họ.

Trả lời các phóng viên bên lề Đối thoại Shangri-La, Trung tướng Jing Jianfeng nói: “Mối quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ đang gặp khó khăn và trách nhiệm hoàn toàn thuộc về phía Mỹ”.

Ông nhất mạnh: “Trung Quốc coi trọng việc phát triển quan hệ quân sự Trung - Mỹ, và các tương tác và liên lạc của chúng tôi chưa bao giờ bị đình chỉ”.

Tướng Jing nói, thời điểm thích hợp để hai bên có thể đối thoại là Mỹ phải dỡ bỏ trừng phạt với Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc. 

Tướng Jing còn cáo buộc Mỹ  "lừa dối và lợi dụng" các quốc gia trong khu vực, cũng như phá hoại an ninh của họ trong nỗ lực duy trì quyền lực tối cao. Trong khi đó, Trung Quốc cam kết giúp đỡ các quốc gia này thành công, ông nói thêm.

Ông nói, Mỹ đang lợi dụng các quốc gia trong khu vực để theo đuổi lợi ích bá quyền của mình, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Austin đưa ra các cam kết an ninh song phương và đa phương của nước ông ở Châu Á  - Thái Bình Dương.

Ông cũng cáo buộc Mỹ  phá hoại hòa bình và ổn định khu vực bằng các cuộc tập trận quân sự trong khu vực, điều mà Bộ trưởng Austin đã nhấn mạnh như một phần trong nỗ lực giúp khu vực "ngăn chặn sự xâm lược".

Các tàu chiến của Mỹ và Canada đã đi qua eo biển Đài Loan khi Austin phát biểu tại Shangri-La sáng nay, tờ Wall Street Journal đưa tin. Đây là một màn phô trương sức mạnh quân sự từng khiến Trung Quốc nổi giận trong quá khứ và có khả năng đẩy hai bên ra xa hơn.

Trung tướng Jing cũng bảo vệ các cuộc tập trận của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan, vốn được tăng cường trong những năm gần đây, nói rằng chúng nhằm ngăn chặn hòn đảo tự trị tuyên bố độc lập.

Đã có những hy vọng mong manh rằng Đối thoại Shangri-La hàng năm sẽ là cơ hội để hàn gắn mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, vốn đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.

Washington và Bắc Kinh đang bất đồng trong mọi lĩnh vực, từ tương lai của Đài Loan, các yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông và việc Tổng thống Joe Biden hạn chế  xuất khẩu chip bán dẫn.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tuần này đã từ chối lời mời gặp ông Austin tại hội nghị thượng đỉnh an ninh. Tướng Lý đã bị phía Mỹ trừng phạt vì mua vũ khí của Nga cho Trung Quốc. Ông sẽ có bài phát biểu của riêng mình vào ngày mai Chủ nhật 4/6.

Lầu Năm Góc cho biết tối qua hai nhà lãnh đạo quốc phòng đã bắt tay bên lề hội nghị nhưng không có cuộc hội đàm chi tiết.

Bộ trưởng Austin nói: “Một cái bắt tay thân mật trong bữa tối không thể thay thế cho một sự gắn kết thực chất.

Trong bài phát biểu của mình, ông Austin còn nói rằng cuộc chiến ở Ukraine là một ví dụ về "thế giới của chúng ta sẽ trở nên nguy hiểm như thế nào nếu các nước lớn có thể xâm lược các nước láng giềng hòa bình của họ mà không bị trừng phạt".

Ông nói rằng Hoa Kỳ "cam kết sâu sắc" trong việc duy trì hiện trạng ở Đài Loan và phản đối những thay đổi đơn phương từ cả hai bên.

"Xung đột không sắp xảy ra cũng không phải là không thể tránh khỏi. Sự răn đe ngày nay rất mạnh mẽ và nhiệm vụ của chúng ta là duy trì nó như vậy" - ông Austin nói.

Tuy nhiên Tướng Jing cho biết những bình luận của Bộ trưởng Austin là sai lệch. Ông cáo buộc Washington gây căng thẳng bằng cách củng cố mối quan hệ ngoại giao trực tiếp  và tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan.

Trung tướng Jing nói: "Mỹ sử dụng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc và lực lượng ly khai đòi độc lập của Đài Loan kêu gọi sự ủng hộ của Mỹ cho nền độc lập. Đây là những yếu tố làm thay đổi hiện trạng, leo thang căng thẳng".