Trung Quốc sử dụng chiến lược “trò chơi trẻ con”

Tướng không quân Jean-Vincent Brisset, Giám đốc nghiên cứu của Viện Quan hệ quốc tế và Chiến lược (IRIS, Pháp) nhận định về những hành động đơn phương của Trung Quốc trên Biển Đông.

Tiếp sau việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế Việt Nam, đưa tàu đến tấn công tàu Việt Nam, ngày 14.5, Trung Quốc thông báo khởi công xây trường học trên đảo Phú Lâm của Việt Nam.

Quan điểm

Giáo sư Clive Symmons •
Trường Đại học Quốc gia Ireland

  Đường lưỡi bò của Trung Quốc không thể dựa trên học thuyết quyền lịch sử và Trung Quốc cần phải làm rõ cơ sở pháp lý của đường lưỡi bò.  

Trước đó, hồi năm 2012, Trung Quốc cũng đã ngang nhiên thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa”, bất chấp sự phản đối của Việt Nam và cộng đồng quốc tế. Thời điểm đó, giới chuyên gia quốc tế đã bình luận rằng, Trung Quốc sẽ từng bước, từng bước một, thò vòi bạch tuộc đến từng ngóc ngách để hiện thực hóa âm mưu tranh cướp lãnh thổ của nước khác.

Tướng Jean-Vincent Brisset - Giám đốc nghiên cứu của Viện Quan hệ quốc tế và Chiến lược đánh giá, Trung Quốc đã bất chấp luật pháp quốc tế và những hành động ngang ngược của Trung Quốc.

Tướng Jean-Vincent Brisset cho rằng, Việt Nam nên tranh thủ hơn nữa sự ủng hộ của quốc tế, đặc biệt là sử dụng chiến lược truyền thông để quốc tế chú ý đến những gì đang thực sự diễn ra trên Biển Đông. Tướng Jean-Vincent Brisset cũng cho rằng, kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế cũng là một giải pháp tốt và Việt Nam có thế mạnh về pháp lý.

Giáo sư Clive Symmons- của Trường Đại học Quốc gia Ireland cũng cho rằng, việc Trung Quốc đang gia tăng các hành vi tố ngược, vu cáo Việt Nam với thế giới cho thấy, Việt Nam càng phải quyết tâm hơn trong việc khởi kiện Trung Quốc. Giáo sư Symmons nhấn mạnh, yêu sách về quyền lịch sử của Trung Quốc trên Biển Đông còn rất mập mờ và đây là những yêu sách tiêu cực có ảnh hưởng đến quá trình giải quyết tranh chấp.

Giáo sư Symmons cho rằng: “Học thuyết quyền lịch sử không có cơ sở trong luật quốc tế hiện đại. Đường lưỡi bò của Trung Quốc không thể dựa trên học thuyết quyền lịch sử và Trung Quốc cần phải làm rõ cơ sở pháp lý của đường lưỡi bò”.

Tiến sĩ William Choong- chuyên gia Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) nhận định, trước những hành vi khiêu khích của Trung Quốc, ASEAN cần tiếp cận mạnh mẽ hơn với Bắc Kinh để thúc đẩy hoàn thành Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

TTXVN dẫn lời tiến sĩ Choong cho rằng, việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 tới vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa của Việt Nam, cũng như những hành động tại các bãi cạn mà Philippines tuyên bố chủ quyền và bãi đá James trong EEZ của Malaysia là chiến lược được tính toán kỹ càng để Bắc Kinh chiếm Biển Đông.

Tiến sĩ Afred Gerstl, chuyên gia tại Viện Khoa học Đông Á, thuộc Đại học Vienna (Áo) cho biết trong Thư viện quốc gia Áo cũng có tài liệu cổ nói về việc Hoàng Sa, Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Tiến sĩ Gerstl nhấn mạnh Việt Nam tuyên bố chủ quyền của mình ngoài cơ sở pháp lý của Luật Biển năm 1982, còn dựa trên căn cứ có từ thời Vua Lê Thánh Tông 1460-1497, sau đó được Pháp khẳng định lại năm 1884. Ông cũng đánh giá Việt Nam có cách hành xử khôn ngoan và kiềm chế trong vấn đề Biển Đông.

Tiến sĩ Gerstl cũng nhấn mạnh, dựa vào UNCLOS 1982, tuyên bố chủ quyền theo đường 9 đoạn của Trung Quốc so với vùng đặc quyền kinh tế của nước này có sự chênh lệch rất lớn.

Chuyên gia Choong cảnh báo nếu các nước tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông không có những phản ứng quân sự hay ngoại giao, Trung Quốc sẽ biến ý đồ của họ thành thực tế và mở rộng chủ quyền tại Biển Đông. Điều này sẽ có hại cho an ninh khu vực.

Ông Choong hoan nghênh việc Việt Nam không leo thang căng thẳng và không sử dụng vũ lực để chống lại các tàu của Trung Quốc ở quanh khu vực đặt giàn khoan. Ông khẳng định ASEAN cần phải có cách tiếp cận chung và mạnh hơn với Trung Quốc để thúc đẩy hoàn thành COC.