Từ vụ tập thơ “Sẹo độc lập”: Đạo thơ - chỉ có thể hỏi đất, hỏi trời (!?)

Trước đó, ngày 20.10, Ban chấp hành Hội NVHN bao gồm các thành viên: Nhà thơ Bằng Việt, nhà thơ Sĩ Đại, Nguyễn Việt Chiến, Phạm Xuân Nguyên và Bùi Việt Mỹ đã có cuộc họp về việc bài thơ “Bạch lộ” của nhà thơ Phan Huyền Thư có nhiều câu trùng và ý thơ giống bài thơ “Buổi sáng” của nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan. Tại cuộc họp, Ban chấp hành Hội NVHN đã thống nhất rút giải thưởng tập thơ “Sẹo độc lập” của nhà thơ Phan Huyền Thư khỏi giải thưởng Hội NVHN 2015. Theo nhà phê bình, Chủ tịch Hội NVHN Phạm Xuân Nguyên, Hội NVHN cũng đã nhận được đơn xin rút khỏi giải thưởng của nhà thơ Phan Huyền Thư với lý do có sự tranh chấp của hai bài thơ “Bạch lộ” và “Buổi sáng”.

Thưa ông, Hội đã có quyết định chính thức về việc rút giải thưởng tập thơ “Sẹo độc lập” của nhà thơ Phan Huyền Thư ra khỏi giải thưởng Hội NVHN 2015. Vấn đề đặt ra là Hội đồng chấm giải sẽ có trách nhiệm thế nào về sự việc này?

Nhà thơ Phan Huyền Thư và tập thơ “Sẹo độc lập”.

- Ngay sau khi có văn bản chính thức quyết định rút giải thưởng tập thơ “Sẹo độc lập” của nhà thơ Phan Huyền Thư, Hội NVHN sẽ có thông báo xin lỗi gửi tới độc giả. Tuy nhiên, đây là phần lỗi ngoài ý muốn, không thành viên nào của Hội đồng chấm giải  mong muốn điều này. Bởi với số lượng tác phẩm nhiều như vậy, làm sao các thành viên hội đồng có thể đọc, kiểm soát được hết. Vì vậy thật sự tôi cảm ơn báo chí, công luận đã phát hiện và đưa tin cho chúng tôi. 

Thưa ông, việc gửi thông báo xin lỗi tới độc giả về trách nhiệm của Hội NVHN như vậy có quá nhẹ?

- Không thể nói cách xử lý của Hội NVHN như thế là nhẹ. Nếu tập thơ “Sẹo độc lập” không bị tố đạo thơ mà chỉ bị chê trách ở góc độ chất lượng tác phẩm kém, cách chấm giải của Hội chưa chuẩn thì chúng tôi sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Còn với tập thơ “Sẹo độc lập”, chúng tôi chấm giải trên góc độ học thuật, căn cứ vào đó để trao giải cho những tác phẩm được xuất bản chính thức, không bị cấm đoán, được phát hành bình thường. Tác giả cũng không có tiền án, tiền sự, không bị dính líu đến pháp luật.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều- Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam vừa có ý kiến cho rằng, Hội NVHN hơi vội vàng khi đã quyết định rút giải thưởng tập thơ “Sẹo độc lập” của nhà thơ Phan Huyền Thư khi mới chỉ là nghi án mà chưa có bằng chứng cụ thể. Ông nghĩ sao về quan điểm này?

- Tôi nghĩ chúng tôi trao giải thưởng của Hội cho một tác phẩm “sạch”, tác phẩm có chất lượng, mà khi trao giải xong, tác phẩm đó không gây ra những vụ lùm sùm xung quanh nó làm ảnh hưởng tới Hội NVHN và giải thưởng. Tôi muốn khẳng định, trách nhiệm của Hội NVHN chỉ đến đó, còn chuyện đạo thơ hay không, không phải nhiệm vụ của Hội. Ai đạo thơ ai, kết luận thế nào sẽ thuộc về các tác giả, về người biên tập và các nhà xuất bản.

Là nhà phê bình đã hoạt động trong lĩnh vực văn học rất nhiều năm, theo ông vì lý do nào mà một nhà thơ có danh tiếng vẫn để mình rơi vào tình trạng khó xử này?

- Điều này tôi không biết bởi đôi lúc con người ta có những quyết định không ai hiểu được. Tôi nghĩ câu hỏi này không trả lời được, phải hỏi đất, hỏi trời. Có những trường hợp tôi biết như có cụ ông đã 80 tuổi mới bắt đầu làm thơ. Các bài thơ đều được công chúng đón nhận và trở nên nổi tiếng. Có những cậu bé, còn rất nhỏ tuổi nhưng làm thơ rất hay và trở thành thần đồng. Nhiều chuyện mình không lý giải được.

Xin cảm ơn ông!