UBTV Quốc hội đánh giá thế nào sáng kiến lập pháp của ĐBQH Nguyễn Anh Trí về chuyển đổi giới?

Sáng kiến lập pháp của ĐBQH Nguyễn Anh Trí

Trình bày đề nghị xây dựng Luật Bản dạng giới, ĐBQH Quốc hội Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện huyết học và truyền máu Trung ương cho biết, dù có rất nhiều dạng giới khác nhau, tuy nhiên, để phù hợp với văn hóa, xã hội, phong tục, tập quán của Việt Nam và hệ thống pháp luật hiện hành, phạm vi điều chỉnh của luật chỉ tập trung vào 2 dạng giới nam và nữ.

ĐBQH Nguyễn Anh Trí có có sáng kiến lập pháp đề nghị làm Luật Bản dạng giới, công dân có quyền chuyển đổi giới tính. Ảnh QH

Theo đó, luật quy định về quyền và nghĩa vụ của người chuyển đổi giới tính từ nữ sang nam hoặc từ nam sang nữ; cơ quan có thẩm quyền, thực hiện xác nhận giới tính của người chuyển đổi giới tính; điều kiện, hồ sơ, thủ tục đối với người có nguyện vọng chuyển đổi giới tính; điều kiện, hồ sơ, thủ tục đối với tổ chức, cá nhân thực hiện can thiệp y học

Đồng thời, đưa ra những tiêu chí để công dân thực hiện quyền này, như: Đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự; hôn nhân độc thân; không trong thời gian chấp hành hình phạt hoặc chưa được xóa án tích hoặc không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đã thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính…

ĐBQH Nguyễn Anh Trí đề nghị đưa Dự án Luật Bản dạng giới vào Chương trình Xây dựng luật, Pháp lệnh năm 2024; trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025).

Dự án luật khó, nhạy cảm

Phát biểu góp ý, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho hay, tối 9/4, Chính phủ mới có văn bản đồng ý sự cần thiết của Luật Bản dạng giới và đề nghị ĐBQH  xây dựng cân nhắc thêm một số nội dung, hoàn chỉnh hồ sơ trình Quốc hội.

Ông cũng đánh giá sáng kiến lập pháp của ĐBQH Nguyễn Anh Trí là "rất quý". Nếu trình Quốc hội thông qua đưa vào chương trình thì đây cũng là điểm nhấn trong nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV này.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật cơ bản thống nhất việc đưa dự án luật vào chương trình năm 2024, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8. Đồng thời, đề nghị Chính phủ phân công Bộ Y tế, Bộ Tư pháp phối hợp chặt chẽ với đại biểu trong quá trình xây dựng dự án luật.

Tuy nhiên, một số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Thường trực Ủy ban Xã hội còn băn khoăn, cho rằng đây là dự án luật khó, nhạy cảm, còn nhiều ý kiến khác nhau; phạm vi điều chỉnh trùng lặp với Dự án Luật Chuyển đổi giới tính đang được Chính phủ nghiên cứu, đề xuất.

Vì vậy, loại ý kiến này đề nghị ĐBQH Nguyễn Anh Trí tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng để hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng luật, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung vào chương trình khi đủ điều kiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đã ghi nhận ĐBQH Nguyễn Anh Trí rất dũng cảm khi trình đề xuất xây dựng dự án luật này.

Dù Ủy ban Xã hội đã có văn bản góp ý, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng có tiếp thu nhưng theo bà Nguyễn Thuý Anh việc tiếp thu chỉnh lý còn hạn chế, mới chỉ mang tính nguyên tắc chứ chưa sát với câu hỏi mà các cơ quan nêu ra.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ sự ủng hộ và trân trọng đề xuất của ĐBQH Nguyễn Anh Trí về việc xây dựng Luật Bản dạng giới, song ông cho rằng còn nhiều ý kiến khác nhau nên đề nghị đại biểu cùng các cơ quan chuẩn bị thêm để trình tại phiên họp sau.

Chốt lại vấn đề, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định giao lại Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với Ủy ban Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế làm việc với đại biểu Nguyễn Anh Trí, báo cáo xin ý kiến lại Chính phủ để thống nhất nội dung. Sau đó, ĐBQH báo cáo lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trong phiên họp tháng 5/2023.