Vì sao khó xử lý dứt điểm siêu xe mang biển ngoại giao "né thuế"?

Công bố danh dách 89 xe

Theo Tổng cục Hải quan, đây là các xe ô tô tạm nhập khẩu miễn thuế của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam đã bán, cho biếu tặng cho tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, trong danh sách 89 xe ô tô vừa được Tổng cục Hải quan công bố có 8 xe ô tô đã tạm nhập khẩu của cơ quan chưa thực hiện thanh lý; 81 xe còn lại gồm: xe ô tô tạm nhập khẩu của cá nhân đã kết thúc nhiệm kỳ nhưng chưa thực hiện thanh lý và xe ô tô cá nhân được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ đã bán, cho, biếu tặng cho tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng theo quy định.

Đáng chú ý, trong số danh sách này có nhiều "siêu xe" đã được cấp giấy tạm nhập từ rất lâu như: xe Mercedes Benz ML430 của Đại sứ quán Lào được cấp giấy tạm nhập từ tháng 12/2000; xe BMW X5, của Đại sứ quán Campuchia được cấp giấy tạm nhập từ 2007; xe Lexus LSX570 của Đại sứ quán Li-bi được cấp giấy tạm nhập ngày 28/8/2008; xe Ferrari 458 Italia của Đại sứ quán Triều Tiên được cấp giấy tạm nhập 18/4/2014…Tất cả các xe này đều được xác nhận là cán bộ của các Đại sứ quán không còn quản lý sử dụng.  

Tổng cục Hải quan cho biết, danh sách này đã được Tổng cục Hải quan thông báo rộng rãi để người đang quản lý, sử dụng xe biết, thực hiện thủ tục chuyển nhượng.

Liên quan đến vấn đề này, tại khoản 4 Điều 1 Quyết định 14/2021/NĐ-TTg ngày 26/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều Quyết định 53/2013/QĐ-TTg ngày 13/9/2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể về quản lý đối với xe ô tô tạm nhập khẩu miễn thuế của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam đã bán, cho, biếu, tặng cho tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.

Theo Tổng cục Hải quan, trước đây các đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam đã bán xe cho các người khác khi xe chưa làm thủ tục hải quan. Điều này dẫn đến người mua xe tìm đủ cách để lách luật, hợp thức hóa cho loại xe này. Quyết định số 14/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã có quy định cho phép các đối tượng đang quản lý sử dụng xe được làm thủ tục chuyển nhượng xe. Trường hợp không thực hiện thủ tục chuyển nhượng sẽ thuộc diện dừng đăng kiểm. Nếu cố tình lưu thông trên đường sẽ bị CSGT xử lý theo quy định là xử phạt vi phạm hành chính và buộc phải làm thủ tục chuyển nhượng.

Cũng theo Tổng cục Hải quan hưỡng dẫn, đối với hồ sơ chuyển nhượng xe gồm: Tờ khai hải quan theo các chỉ tiêu thông tin hoặc mẫu quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính; Giấy thu hồi đăng ký, biển số xe ô tô do cơ quan Công an cấp; chứng từ khác liên quan đến xe ô tô chuyển nhượng (nếu có).

Cố tình sử dụng xe sang biển ngoại giao là vi phạm pháp luật

Trao đổi với Dân Việt, Luật sư Hoàng Ngọc – Văn phòng Luật sư Nhiệt Tâm và Cộng sự, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, đối với các xe ô tô tạm nhập khẩu miễn thuế của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam nhưng các cán bộ thuộc các đại sứ quán khi không sử dụng hoặc hết nhiệm kỳ ở Việt Nam đã bán, cho biếu tặng cho tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam đã được quy định rất rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều năm nay vấn đề quản lý những chiếc sẽ này lại vẫn gặp nhiều khó khăn là do có nhiều nguyên nhân.

LS. Hoàng Ngọc phân tích, đầu tiên việc những chiếc xe ô tô sang mang biển ngoại giao theo quy định là phải có cấp bậc, chức vụ ở các đại sứ quán mới được sử dụng. Thậm chí những người có thân phận ngoại giao (có hộ chiếu ngoại giao), được hưởng quyền bất khả xâm phạm về thân thể, miễn trừ xét xử hình sự, dân sự và xử lý hành chính đối với các vụ vi phạm luật giao thông đường bộ.

Do đó, nếu không phải cán bộ của các Đại sứ quán thì việc sử dụng xe mang biên ngoại giao là vi phạm pháp luật.

Sau khi các xe sang, thường được tạm nhập, sử dụng cho các cán bộ ở đại sứ quán là những người được hưởng ưu đãi về thuế nhưng khi họ hết nhiệm kỳ và không sử dụng có thể cho, tặng, bán cho người Việt Nam thì phải làm thủ tục chuyển nhượng và nộp thuế như xe nhập khẩu.

Tuy nhiên, theo LS. Hoàng Ngọc có nhiều siêu xe, nếu những người được cho, biếu, tặng, hoặc mua lại của các cán bộ ở các Đại sứ quán mà làm thủ tục chuyển nhượng, nộp thuế thì mức thuế thậm chí còn cao hơn cả giá trị chiếc xe, nên nhiều chủ sở hữu các siêu xe mạng biển ngoại giao lại tìm cách "né" thuế.

Theo tính toán của các chuyên gia kinh tế, một siêu xe có dung tích xi lanh từ 2.5L trở lên, thuế nhập khẩu sẽ được tính theo giá tính thuế ô tô đã qua sử dụng nhân với thuế suất từ 150 - 200%, cộng thêm thuế tuyệt đối, cộng thêm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng và lệ phí trước bạ… Do đó, có siêu xe phải nộp mức thuế cao hơn cả giá trị chiếc xe đang được giao bán trên thị trường.

Tuy nhiên, sở dĩ các siêu xe mang biển ngoại giao vẫn được nhiều người săn đón và bất chấp rủi ro về pháp luật để mua bán, sử dụng chính là xe này được hưởng quyền miễn trừ, không bị khám xét, trưng dụng, bắt giữ và không bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính thông thường. Khi lưu thông trên đường, thấy biển "NG" thì không bị Cảnh sát Giao thông dừng xe, kiểm tra... Dù đã có quy định rõ ràng và đã có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ xử lý các trường hợp này nhưng nhiều năm nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa xử lý dứt điểm tình trạng sử dụng siêu xe mang biển ngoại giao không hợp pháp và tìm cách "né" thuế.

LS. Hoàng Ngọc cho biết, muốn xử lý dứt điểm các siêu xe mang biển ngoại giao nhưng không làm thủ tục chuyển nhượng nhằm né thuế thì căn cứ vào danh sách của Tổng cục Hải Quan, phía đăng kiểm không cấp đăng kiểm khi hết hạn đăng kiểm và Cảnh sát giao thông có thể xử lý các phương tiện này khi lưu thông.