Việt Nam - Vương quốc Anh: Còn nhiều dư địa phát triển quan hệ đối tác chiến lược

Hội thảo 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Vương quốc Anh đã diễn ra tại Hà Nội sáng nay 21/3 với sự tham dự của đại diện các nhà ngoại giao, các bộ ngành, cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp hai nước. 

Phát biểu tại hội thảo, Phó Đại sứ Anh Marcus Winsley cho rằng Việt Nam và Anh có nhiều quan điểm tương đồng như tin tưởng mạnh mẽ vào hệ thống kinh tế mở, sự cởi mở, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài ra, các điểm khác biệt là cơ hội để hai nước bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau.

Bên cạnh chính trị - ngoại giao, năm 2023, Việt Nam và Vương quốc Anh cũng kỷ niệm quan hệ tốt đẹp trong nhiều lĩnh vực khác.  Nhắc lại những hợp tác về nghiên cứu y tế, vaccine giữa Anh và Việt Nam trong thời kỳ đại dịch Covid-19, Phó Đại sứ Winsley nói rằng, trong thời kỳ Covid-19, Anh vẫn rất tích cực trong quan hệ với Việt Nam.

Phó Đại sứ Winsley nhấn mạnh những lĩnh vực mà hai bên chú trọng đẩy mạnh trong thời gian tới, gồm giáo dục, thương mại và cam kết với phát triển bền vững, nhận thức về chủ quyền. Ông cho rằng hai bên có chung khát vọng tiến tới thịnh vượng, dựa trên chia sẻ thông tin về đầu tư, mở cửa thị trường, phát triển công nghệ.

Ông cũng cho rằng cam kết của Việt Nam tại hội nghị COP 26 về tiến tới net zero vào năm 2050 là rất tích cực, rất quan trọng với cộng đồng quốc tế. Anh cùng với EU đang đứng đầu một sáng kiến trị giá hàng chục tỷ USD hợp tác với Việt Nam về chuyển đổi năng lượng.

Cùng chung các nhận định, Đại sứ Bùi Thế Giang, nguyên Vụ trưởng Vụ Tây Âu – Bắc Mỹ, Ban Đối ngoại Trung ương, nguyên Phó Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, cho rằng quan hệ hai nước được đặc biệt phát triển khi thiết lập quan hệ đối tác chiến lược năm 2010.

Đại sứ Bùi Thế Giang nhấn mạnh: "Điểm bao trùm là quan hệ Việt – Anh chưa bao giờ tốt đẹp như bây giờ. 50 năm qua, bất chấp các thăng trầm lịch sử, quan hệ Việt – Anh vẫn theo chiều hướng đi lên, năm sau tốt hơn năm trước, thập kỷ sau tốt hơn thập kỷ trước".

Đại sứ cho rằng sự phát triển tốt đẹp đó là dựa trên những giá trị chung đã nêu trong bản tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác chiến lược; hai nước có nhiều thế mạnh bù trừ cho nhau và đã chứng minh sự nghiêm túc trong triển khai thỏa thuận đó.

Trong các trụ cột quan hệ, bao gồm chính trị ngoại giao, thương mại đầu tư, giáo dục, khoa học công nghệ, an ninh quốc phòng, giao lưu nhân dân thì quan hệ trong chính trị ngoại giao ngày càng phát triển thành "trụ cột của trụ cột", giữ vai trò chủ đạo cho các lĩnh vực khác, thể hiện hiểu biết tin cậy lẫn nhau ngày càng cao giữa Việt Nam và Anh – Đại sứ Bùi Thế Giang nói.

Ông Bùi Thế Giang đặc biệt lưuu ý về hợp tác an ninh quốc phòng – sự hợp tác mà ông cho là "nhanh về tốc độ, đáng kể về chất lượng quan hệ". Trong 13 năm qua, hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn cấp bộ thứ trưởng, mở văn phòng tùy viên quốc phòng ở thủ đô 2 nước, chống tội phạm nghiêm trọng, chống di cư bất hợp pháp, hợp tác về an ninh mạng, an ninh hàng hải, tàu Anh ghé thăm cảng Việt Nam, tham dự triển lãm quốc phòng quốc tế tại Hà Nội… Đại sứ Bùi Thế Giang nhắc lại phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace trong chuyến thăm tháng 7/2021: "An ninh của các vị là an ninh của chúng tôi".

Cho rằng còn nhiều dư địa thúc đẩy quan hệ Việt – Anh phát triển hơn, Đại sứ Bùi Thế Giang nhắc tới một vài con số: Về kinh tế, xuất khẩu của Việt Nam vào Anh chiếm chưa 1% nhập khẩu của Anh, nhập khẩu của Anh vào Việt Nam chỉ chiếm 0,2% xuất khẩu của Anh; Anh là nhà đầu tư thứ 16/146 ở Việt Nam, dù Anh là một trong những nhà đầu tư lớn nhất thế giới.

Nước Anh có nền giáo dục lâu đời hàng đầu thế giới, cấp học bổng hàng đầu, nhu cầu tiếp cận tiếng Anh, học tiếng Anh của Việt Nam rất cao, song học bổng của Anh cho Việt Nam rất ít, hơn 95% học sinh du học Anh là tự túc tài chính.

Về các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, Đại sứ Bùi Thế Giang nhắc tới việc mới có một chuyến thăm của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thăm Anh và một chuyến thăm của Thủ tướng Anh sang thăm Việt Nam. Đại sứ hy vọng nhà vua Anh Charles III sẽ thăm khu vực cũng như Việt Nam trong thời gian tới.

Từ góc độ nghiên cứu, ông Ben Bland – Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Châu Á – Thái Bình Dương và quan hệ song phương Anh – Việt thuộc Viện Nghiên cứu Chatham House (Anh) cũng cho rằng quan hệ song phương đang phát triển rất mạnh mẽ.

 Ông cho rằng có 2 yếu tố chính có lợi cho quan hệ: Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mà Anh đang mong muốn gia nhập. Đây sẽ là cơ hội tăng cường hợp tác thương mại, kết nối giữa hai nước và trong khu vực. Yếu tố thứ hai là hợp tác thông qua vai trò của ASEAN. Chính phủ Anh hiểu tiềm năng của ASEAN và đã tăng cường quan hệ với ASEAN qua các cơ chế như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ADMM+…

Từng sống và làm việc tại Hà Nội với tư cách là giảng viên tiếng Anh tại Đại học Giao thông Vận tải, phóng viên thường trú cho tờ Financial Times, ông Bland cho rằng 3 yếu tố có thể thúc đẩy quan hệ hơn nữa: Sự chân thành - chân thành với những vấn đề chúng ta đã đồng ý và cả vấn đề chưa đồng ý, bởi vì trong quan hệ có rất nhiều vấn đề phức tạp; tìm kiếm các lĩnh vực mà hai bên cùng có lợi, chọn một số mục tiêu nhất định trong quan hệ; tăng cường vai trò của các tổ chức xã hội, đại học, viện nghiên cứu, hiệp hội, của báo chí truyền thông, làm sâu sắc hơn kết nối giữa nhân dân hai nước, các công ty hai nước.