Xử 5 cán bộ Hải quan như “cái tát” vào cuộc chiến chống tham nhũng

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương, ảnh VPQH).

Sáng nay (13.6), góp ý vào dự thảo Luật phòng, chống tham nhũng, đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) có bài phát biểu rất đáng chú ý. Ông nói, năm 2017, có những phấn khởi, lạc quan về thành tựu kinh tế - xã hội thì niềm tin đã rộng khắp khi công tác chống tham nhũng bước vào khí thế mới. “Những vùng cấm, những thành lũy xưa kia nhiều người hoài nghi khó lòng động tới thì nay cánh cửa được mở toang. Chúng ta đau vì mất cán bộ, đau vì ngân sách nhà nước bị thất thoát qua những vụ tham nhũng, tuy nhiên cũng mừng vì tham nhũng tưởng chừng như căn bệnh trầm kha, mãn tính nay đã phản ứng tốt với phương thuốc đúng liều” đại biểu Nhân nói.

Theo ông, dự thảo Luật phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) đang được bàn thảo như “biệt dược” để góp phần xử lý “căn bệnh” tham nhũng.

Nếu ví chống tham nhũng là phương trình 4 ẩn số thì mỗi ẩn số phải có lời giải cho bằng được. Đó là không dám, không thể, không cần và không được tham nhũng. “Dự Luật lần này đã tiếp thu tối đa các ý kiến, với rất nhiều điểm sửa đổi mới, cơ bản tiệm cận cách giải 4 ẩn số nêu trên nhưng dường như tính khả thi về mặt kỹ thuật của các chế định cho từng ẩn số chưa cao. Nhiều ẩn số vẫn tiếp tục được đánh giá là ẩn số nếu không lý giải được thỏa đáng như báo cáo thẩm tra đưa ra”, đại biểu Nhân đánh giá.

Ông phân tích, về “không dám tham nhũng”, chế định này được xem là quan trọng nhất nhằm thể hiện tính nghiêm minh, răn đe của pháp luật, làm cho con người biết run sợ khi nhen nhóm ý định nhúng chàm. “Khi cuộc chiến chống tham nhũng đang bước vào giai đoạn cao trào thì vụ việc 5 cán bộ Hải quan ở TP. Hải Phòng chỉ bị nhận kỷ luật khiển trách cho hành vi nhận hối lộ như một cái tát vào cuộc chiến chống tham nhũng”, đại biểu Nhân nói và cho rằng mức kỷ luật này không khác gì sự dung dưỡng cho cái ác, cái xấu tiếp tục lộng hành và gậm nhấm lòng tin của người dân.

Đại biểu Nhân bày tỏ sự đồng tình với cách tiếp cận của dự thảo Luật về giải pháp cho ẩn số “không thể tham nhũng” đã được thiết kế hoàn toàn mới về minh bạch và kiểm soát tài sản, thu nhập. “Phòng chống tham nhũng thực chất là kiểm soát dòng tiền của xã hội, kiểm soát nguồn hình thành và dịch chuyển của tài sản, kiểm soát nguồn chi tiêu, biến động bất thường ngoài thu nhập. Nhưng nếu chỉ kiểm soát tài sản của những đối tượng như dự luật quy định mà bỏ qua kiểm soát tài sản của người thân thích, họ hàng của những đối tượng nêu trên, rộng ra là kiểm soát toàn xã hội thì sẽ còn nhiều lỗ hổng chưa thể bịt hết. Trong thực tế không ít hiện tượng người có tài sản nhưng nhờ người khác đứng tên” đại biểu Nhân nêu.

Vẫn theo đại biểu Nhân, một trong những mặt tích cực của dự thảo Luật là chế định xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập nhưng cách thiết kế cơ chế vận hành kê khai tài sản, thu nhập và xử lý kê khai tài sản vẫn theo phương pháp thủ công trước đây, thậm chí việc xác minh còn theo hình thức ngẫu nhiên là điều vô lý. Ông cho rằng nếu không ứng dụng việc kê khai điện tử và xử lý theo dõi biến động tài sản bằng phần mềm thì không nguồn lực nào đủ sức đảm đương được nhiệm vụ đó. Việc này đã được minh chứng qua tổng kết 10 năm Luật phòng, chống tham nhũng, cho dù có thu hẹp phạm vi thì câu chuyện hình thức chắc vẫn tái diễn.

Về “không cần tham nhũng”, đại biểu Nhân cho rằng, đến giờ này tâm trạng xã hội về kết quả của Hội nghị Trung ương 7 chưa lắng xuống. Bởi những chủ trương giải quyết những vấn đề vô cùng bức thiết của xã hội trong đó có cải cách chính sách tiền lương, bộ máy đảm bảo tinh gọn “Để đảm bảo đến năm 2012 lương của Bộ trưởng đạt trên 30 triệu đồng/tháng thì đòi hỏi phải giải quyết một loạt vấn đề lớn với nỗ lực cao độ của cả hệ thống chính trị”, đại biểu Nhân cho biết.

Về vấn đề “không được tham nhũng”, theo đại biểu Nhân mặc dù điều 40 của Luật phòng, chống tham nhũng hiện hành đã quy định khá rõ về việc liên quan đến tặng quà, tuy nhiên không hiếm trường hợp doanh nghiệp tặng nhà, xe ô tô hạng sang cho quan chức trong thời gian qua gây bức xúc trong dự luận. “Điều đáng nói là những vụ việc chỉ được phát hiện qua báo chí, người dân mà không phải bằng cơ chế của luật hiện hành. Dự thảo luật không có thay đổi gì so với quy định trước đây liệu có ngăn chặn được những vụ việc như trong thời gian vừa qua”, đại biểu Nhân băn khoăn.