Xuất khẩu cao su gặp khó, giá mủ cao su không "ngóc cổ" lên nổi

Giá cao su châu Á tuột dốc xuống mức thấp nhất gần 4 tháng

Giá cao su kỳ hạn trên thị trường Nhật Bản mở cửa phiên 5/7 tiếp tục lao dốc xuống mức thấp nhất gần 4 tháng, do giá dầu thô và chứng khoán trong nước suy yếu.

Hợp đồng cao su kỳ hạn tháng 12/2023 trên sàn giao dịch Osaka mở cửa phiên giảm 1,8 JPY tương đương 0,9% xuống 203,5 JPY (1,41 USD)/kg, chạm mức thấp nhất kể từ ngày 20/3.

Hợp đồng cao su giao kỳ hạn tháng 9/2023 trên sàn giao dịch Thượng Hải mở cửa phiên tăng trở lại 15 CNY, tương đương 0,1% lên mức 12.060 CNY (1.668 USD)/tấn.

Tăng trưởng hoạt động nhà máy của Trung Quốc chậm lại trong tháng 6/2023. Tuy nhiên, tâm lý kinh doanh của Nhật Bản được cải thiện trong quý II/2023.

Giá dầu sụt giảm do lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu làm giảm nhu cầu nhiên liệu, vượt xa kỳ vọng về nguồn cung thắt chặt hơn do các nhà xuất khẩu hàng đầu Saudi Arabia và Nga cắt giảm sản lượng trong tháng 8. Giá dầu thấp khuyến khích các nhà sản xuất chuyển sang sử dụng cao su tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ, làm ảnh hưởng đến thị trường cao su tự nhiên.

Giá cao su kỳ hạn tháng 8/2023 trên sàn SICOM Singapore mở cửa phiên tăng 0,2% chốt ở 131,1 US cent/kg.

Trong tháng 6/2023, giá cao su tại các sàn giao dịch chủ chốt châu Á biến động mạnh, giá giảm mạnh trong mấy phiên gần cuối tháng do lợi nhuận tại các công ty cao su Trung Quốc giảm, các thương nhân chờ đợi các biện pháp kích thích mới từ Trung Quốc để củng cố sự phục hồi kinh tế đang chững lại của nước này. 

Theo báo cáo tháng 5/2023 của Hiệp hội các nước sản xuất cao su tự nhiên (ANRPC), nhờ các hoạt động khai thác được nối lại sau thời gian ngưng cạo mủ do trong mùa thay lá, sản lượng cao su tự nhiên toàn cầu trong tháng 5/2023 ước đạt 1,006 triệu tấn, tăng 12,3% so với tháng 4/2023 và tăng 0,3% so với tháng 5/2022; trong khi nhu cầu cao su tự nhiên toàn cầu phục hồi với tốc độ nhanh hơn, ước tính tăng 3,5% so với cùng kỳ năm 2022, lên 1,272 triệu tấn trong tháng 5/2023. Như vậy, thị trường thế giới đã thiếu hụt 266 nghìn tấn cao su tự nhiên trong tháng 5/2023. 

ANRPC cho rằng, do thiếu hụt nguồn cung, các nguyên tắc cơ bản của thị trường cao su tự nhiên tương đối tích cực. Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị kéo dài giữa Nga với Ukraine, chi phí vốn vay cao, sự phục hồi theo mô hình chữ K ở cả hai quốc gia tiêu thụ chính là Trung Quốc và Ấn Độ, cũng như giá dầu thô Brent giảm đã làm lu mờ sự hỗ trợ của các yếu tố cơ bản trên thị trường. 

Xuất khẩu cao su gặp khó, giá mủ cao su không "ngóc cổ" lên nổi

Trong tháng 6/2023, giá mủ cao su nguyên liệu trong nước cũng biến động mạnh, giá có xu hướng giảm trong mấy phiên gần cuối tháng, dao động quanh mức 220-277 đồng/TSC. Tại Bình Phước giá mủ cao su nguyên liệu được Công ty cao su Phú Riềng thu mua ở mức từ 257-277 đồng/ TSC, giảm 3 đồng/TSC so với cuối tháng trước. Tại Bình Dương, giá thu mua mủ cao su nguyên liệu của Công ty cao su Phước Hòa dao động ở mức 268-270 đồng/TSC, giảm 10 đồng/TSC so với cuối tháng trước. 

Giá mủ cao su tại Gia Lai được Công ty cao su Mang Yang thu mua với giá 220-230 đồng/TSC, giảm 5 đồng/TSC so với cuối tháng 5/2023. Mới đây, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) đã xác định mục tiêu sản lượng khai thác mủ cao su năm 2023 đạt 429.597 tấn, vượt 6,3% so với kế hoạch năm (vượt 25.598 tấn) và tăng 26.680 tấn so với năm 2021; thu mua mủ đạt 84.451 tấn, bằng 102,5% kế hoạch; tiêu thụ 520.522 tấn cao su các loại, đạt 102,6% kế hoạch năm 2022. Tuy nhiên, đà này, giá mủ cao su trong nước khó sớm "ngóc cổ" lên nổi.

Giá mủ cao su trong nước có xu hướng giảm cũng là do xuất khẩu cao su gặp khó. Theo ước tính, xuất khẩu cao su của Việt Nam trong tháng 6/2023 đạt khoảng 180 nghìn tấn, trị giá 239 triệu USD, tăng 53,7% về lượng và tăng 51% về trị giá so với tháng 5/2023, nhưng so với tháng 6/2022 giảm 4,2% về lượng và giảm 23% về trị giá. Giá xuất khẩu cao su bình quân ở mức 1.327 USD/tấn, giảm 1,8% so với tháng 5/2023 và giảm 19,6% so với tháng 6/2022. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cao su đạt khoảng 766 nghìn tấn, trị giá 1,05 tỷ USD, giảm 2,6% về lượng và giảm 22,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. 

Theo đánh giá của Tập đoàn Cao su Việt Nam, mặc dù Trung Quốc đã mở cửa nhưng sức tiêu thụ vẫn chậm. Các sản phẩm cao su đa phần đều phục vụ cho tiêu dùng, chỉ một ít dùng cho sản xuất lốp xe tải. Với tình hình kinh tế thế giới hiện tại, lạm phát cao, khiến người dân thắt chặt tiêu dùng, dẫn đến nhu cầu về cao su vẫn không thể cao. Sức tiêu thụ còn yếu, dự báo từ nay đến cuối năm 2023, giá cao su xuất khẩu sẽ khó có thể phục hồi. 

VRG kỳ vọng từ năm 2024 trở đi sẽ ổn định hơn, nhu cầu cũng như giá cả cao su sẽ đi lên. Theo các chuyên gia trong ngành, nhu cầu cao su tự nhiên của thế giới vẫn trong xu hướng tăng và sự chênh lệch cung thấp hơn cầu là cơ hội lớn để Việt Nam gia tăng sản lượng cao su tự nhiên, tăng kim ngạch xuất khẩu. 

Trong 5 tháng đầu năm 2023, các chủng loại cao su xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp (HS 400280), SVR 10, SVR 3L, RSS3, Latex, SVR CV60, SVR 20... Trong đó, hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp (HS 400280) vẫn là mặt hàng được xuất khẩu nhiều nhất, chiếm 66,93% tổng lượng cao su xuất khẩu của cả nước, với 392,45 nghìn tấn, trị giá 538,65 triệu USD, tăng 11,5% về lượng, nhưng giảm 11,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tới 99,82% tổng lượng hỗn hợp cao su tự nhiên và cao su tổng hợp xuất khẩu, với 391,74 nghìn tấn, trị giá 357,1 triệu USD, tăng 11,7% về lượng, nhưng giảm 11,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong 5 tháng đầu năm 2023, phần lớn các chủng loại cao su xuất khẩu đều sụt giảm cả về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, xuất khẩu một số chủng loại cao su vẫn tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm 2022, trong đó đáng chú ý như: RSS1, cao su tái sinh, SVR CV40, SVR 5…, nhưng các chủng loại này chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng lượng cao su xuất khẩu của Việt Nam. 

Về giá xuất khẩu: Trong 5 tháng đầu năm 2023, giá xuất khẩu bình quân các chủng loại cao su đều giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, trong đó giảm mạnh nhất là Skim block giảm 25,3%; SVR 10 giảm 23,5%; RSS3 giảm 23,4%; SVR CV40 giảm 23,3%; Latex giảm 22,7%; RSS1 giảm 22,6%...

Trong bối cảnh khó khăn, các chuyên gia hy vọng, ngành cao su cũng có nhiều thuận lợi khi được nhà nước công nhận là "cây đa mục tiêu", vừa góp phần phát triển kinh tế đất nước, vừa cải thiện điều kiện kinh tế - xã hội cho vùng nông thôn, đồng thời phủ xanh đất trống, rừng nghèo để góp phần bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh đó, để hóa giải những thách thức hiện nay, ngành cao su xác định việc đẩy mạnh phát triển theo hướng bền vững và tập trung xây dựng thương hiệu ngành là hai trụ cột chính để đáp ứng xu hướng thị trường và yêu cầu của khách hàng quốc tế cũng như nâng cao giá trị sản phẩm. Hiện nhiều doanh nghiệp đang nỗ lực đạt các chứng chỉ quản lý rừng bền vững, chứng chỉ chuỗi hành trình cho các vườn cây cao su.

Hiệp hội Cao su Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với các tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước thực hiện các nghiên cứu, khảo sát, dự án liên quan đến phát triển bền vững theo hướng thuận lợi cho hội viên và ngành cao su. Cùng với đó, thúc đẩy, hỗ trợ hội viên, doanh nghiệp ngành cao su triển khai các phương thức quản lý tiên tiến, kinh doanh tuân thủ thông lệ quốc tế, ứng dụng công nghiệp 4.0, hướng đến phát triển cao su bền vững.