10 năm Nghị quyết tam nông: Gỡ "điểm liệt" về đất đai, thị trường

Sáng 27.11, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết tam nông.

Cùng dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, đại diện các Bộ, ban ngành và hơn 500 đại biểu tại đầu cầu Hà Nội cùng 50-100 đại biểu tại các đầu cầu mỗi tỉnh, thành phố...

Sáng 27/11, tại Hà Nội, Thủ tướng chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc và Triển lãm quốc gia tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (Khoá X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Tận dụng cơ hội “vàng” cho tam nông

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình cho biết, sau khi Nghị quyết 26-NQ/TW được ban hành, Chính phủ  đã có chương trình hành động gồm 3 chương trình mục tiêu quốc gia, 9 đề án quy hoạch và 36 đề án chuyên ngành. Đây là nghị quyết mang tính lịch sử, đầu tiên đề cập đến toàn diện cả 3 lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó khẳng định nông dân là chủ thể, xây dựng nông thôn mới là căn bản, phát triển toàn diện nông nghiệp là then chốt.

“Giải quyết tốt vấn đề tam nông chính là nhiệm vụ chính trị quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, không chỉ đến năm 2020 mà còn cho suốt chặng đường phát triển của đất nước”, ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.

Nghị quyết đã được các cấp ủy và cả hệ thống chính trị nỗ lực triển khai nghiêm túc và sau 10 năm thực hiện, việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã đạt được nhiều kết quả khả quan, nhiều thành tựu to lớn được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Cụ thể, theo báo cáo của Ban Chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X, giai đoạn 2008 - 2017, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân toàn ngành nông lâm thủy sản đạt trung bình 2,66%/năm, tốc độ tăng giá trị sản xuất đạt 3,9%/năm;

Tuy nhiên, Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình cũng chỉ ra những tồn tại, yếu kém. Đến năm 2020, một số mục tiêu do Nghị quyết đề ra có khả năng không đạt nếu không có những giải pháp đột phá và sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng đại diện các bộ, ngành thăm các gian hàng trưng bày
nông sản địa phương. Ảnh: Quang Kiểm

Phát biểu tại hội nghị, ông Lê Minh Sơn – Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh đánh giá, Hà Tĩnh cũng như nhiều địa phương khác coi Nghị quyết 26 là cuộc “cách mạng”, là “cơ hội vàng” để phát triển tam nông nên đã thúc đẩy nhận thức của cả hệ thống chính trị, của nhân dân để triển khai nội dung trong Nghị quyết quan trọng này.

Trong khi đó, ông Lê Minh Hoan – Bí thư Tỉnh uỷ Đồng Tháp cho rằng, ở một số nơi chưa đặt rõ vai trò chủ thể của người nông dân trong đời sống sản xuất, rất nhiều năm một bộ phận người nông dân còn dựa dẫm vào Nhà nước, xem chuyện xây dựng nông thôn mới (NTM), tái cơ cấu nông nghiệp là việc của chính quyền.

“Vì thế, chúng tôi có sáng kiến tổ chức nhiều không gian sinh hoạt để nông dân có điều kiện giao lưu, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống và nâng cao nhận thức, đó là mô hình Hội quán nông dân. Thành phần tham dự gồm rất nhiều “nhà” như nông dân, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học… Không gian sinh hoạt ngay tại sân nhà nông dân nên rất đầm ấm, gần gũi, bà con có thể tranh thủ thời gian tham gia” – ông Hoan cho biết.

Cũng theo ông Hoan, nhờ tham gia sinh hoạt trong Hội quán nông dân, cộng đồng dân cư tại khu vực đó cũng gần gũi, hòa đồng hơn, nhiều mâu thuẫn, hiềm khích dần được xoá bỏ, bà con đoàn kết cùng nhau làm ăn, tăng thu nhập. Đặc biệt là phong trào thành lập, phát triển các hợp tác xã (HTX ) được phát triển rát mạnh ở Đồng Tháp, bà con tham gia rất sôi nổi.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu tham quan các gian hàng tại Triển lãm quốc gia tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (Khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Sớm xóa bỏ những “điểm liệt”

Là nông dân đầu tiên được mời phát biểu tại hội nghị, ông Võ Quan Huy, người có khoảng 1.000ha đất và được mệnh danh là “vua chuối” tỉnh Long An chia sẻ: “Vừa qua tôi may mắn được tham gia chuyến công tác Trung Quốc cùng Thủ tướng và các bộ, ngành. Tôi nhận thấy thị trường Trung Quốc đang có nhu cầu cao đối với nhiều loại nông sản đặc sản của Việt Nam, họ đã hình thành những kho lưu trữ nông sản với hệ thống logistic rất chuyên nghiệp. Chúng ta cần làm sao nâng cao chất lượng nông sản để tận dụng được cơ hội này”.

Cũng theo ông Huy, hiện nay Trung Quốc đã trồng được cây thanh long với diện tích rất lớn, sắp tới trái thanh long của chúng ta sẽ gặp nhiều khó khăn để vào thị trường này, do đó ngành chức năng cần nhanh chóng có dự báo mùa vụ, dự báo nhu cầu của nước bạn để chúng ta sản xuất thanh long mùa vụ lệch với họ, tránh tình trạng dội hàng ở biên giới như thời gian vừa qua.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm gian hàng của tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: M.H

“Thực tế sản xuất của chúng tôi cho thấy, điều quan trọng nhất vẫn là phải có thị trường. Bên cạnh đó, chúng ta cần xây dựng các tiêu chuẩn cho những mặt hàng có lợi thế để đủ điều kiện xuất khẩu. Đặc biệt, cần sớm sửa đổi chính sách đất đai để tạo điều kiện cho người nông dân tích tụ ruộng đất mở rộng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, nhà xưởng…, làm sao mỗi chủ trang trại có thể lớn mạnh, trở thành “tiểu” doanh nghiệp” – ông Huy nói.

Tiếp tục ý kiến, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan cho rằng: “Ngành nông nghiệp đang mắc những “điểm liệt” về chất lượng nông sản, giá thành cao. Mô hình kinh tế hợp tác hay HTX đang được xem là giải pháp hữu hiệu của nông nghiệp. Nhưng người nông dân phải chủ động tham gia, hiểu được bản chất của HTX, hiểu được con đường mình đi chứ không phải dựa dẫm vào sự dẫn dắt của Nhà nước. Đồng Tháp xác định vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp trong thị trường, có vai trò giúp nông dân chuyển tư duy sản xuất từ lấy số lượng làm giá trị gia tăng sang lấy chất lượng để nâng cao giá trị nông sản” - ông Hoan nói. 

Ngoài ra, ông Hoan cũng nhấn mạnh thêm: Nếu xem HTX là giải pháp tốt nhất của nông nghiệp thì chúng ta nên tách ra thành 1 đề án phát triển HXT riêng, làm sao gắn kết được với doanh nghiệp, thực hiện mua chung, bán chung, hoạt động chung nhằm kích hoạt được sức mạnh của kinh tế hộ trong mỗi ngành hàng”.