"Dâng sao, giải hạn" có giúp cho cuộc sống tốt đẹp hơn?

Cứ vào đầu năm mới, người Việt ta lại đổ xô đi "dâng sao, giải hạn" tại các đình, chùa để cầu mong xua đi những rủi ro, tật bệnh, có được một cuộc sống khỏe mạnh, an bình. Trong số báo này, các nhà nghiên cứu lý học Đông phương sẽ gửi đến độc giả một vài lý giải về hoạt động tâm linh này dưới góc nhìn khoa học.

Quan niệm cổ của người phương Đông cho rằng, số phận con người được định hình do tính quy luật vận động của vũ trụ. Từ đó, mỗi ngôi sao chiếu vào số phận của họ đều có ảnh hưởng may mắn hay rủi ro đối với những mục đích mà con người đạt được.

Bởi vậy, vào dịp đầu năm, những người bị coi là có sao xấu chiếu mệnh đều tin rằng một lễ cúng "dâng sao, giải hạn" sẽ làm cho cuộc sống bớt xấu đi trong năm tới.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh.

Về quan niệm này, ông Nguyễn Vũ Tuấn Anh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu lý học Đông phương - cho biết: "Trong sự phân loại phổ biến thì có 9 sao ảnh hưởng đến cuộc đời con người gọi là cửu tinh. Các sao này lần lượt có tên gọi: La Hầu, Kế Đô, Mộc Đức, Thái Âm, Thái Dương, Vân Hán (Hớn), Thủy Diệu, Thái Bạch, Thổ Tú.

Trong 9 sao này thì cũng tùy theo nam, nữ mà lần lượt chu kỳ 9 năm sẽ là sao nào chiếu trong năm đó. Mỗi sao nói trên lại có một hạn mô tả tính chất kèm theo. Cũng lần lượt có 9 hạn đi kèm với sao là: toán tận, huỳnh tuyền, tam kheo, ngũ mộ, thiên tinh, thiên la, địa võng, diêm vương. Nói chung các hạn đi kèm sao đều bị coi là xấu, mặc dù mức độ khác nhau. Theo niềm tin của mình, những người bị sao xấu chiếu mệnh thì thường làm lễ "dâng sao, giải hạn".

Ông Tuấn Anh cũng cho rằng, không có sao nào hoàn toàn tốt và cũng không có sao nào hoàn toàn xấu. Ví dụ như sao Thái Dương được coi là sao tốt với người nam nhưng lại là sao xấu với người nữ. Nhưng ngay cả khi sao Thái Dương tốt với người nam thì hạn kèm theo lại là toán tận. Hạn toán tận được coi là dễ gặp những tai nạn bất ngờ. Hoặc như sao Vân Hán được quan niệm rằng dễ bị tai tiếng, thị phi. Nhưng với những điều kiện môi trường khác nhau thì lại là sao dễ được sự chú ý của dư luận và dễ nổi tiếng.

Có người nghi ngờ rằng, việc dâng sao giải hạn chỉ là một "phép thắng lợi tinh thần" giúp cho con người an tâm hơn với cuộc sống phía trước của mình.

Về ý kiến này, ông Tuấn Anh nhận định: "Như tôi đã nói, có 9 sao sắp theo chu kỳ 9 năm cho nam và nữ. Như vậy có 18 dạng phân loại cho phương pháp coi sao hạn này. Nếu chúng ta lấy 7 tỷ người trên thế giới chia cho 18 thì sẽ có gần 400 triệu người cùng chung số phận. Con số này gấp 4 lần dân số Việt Nam! Rõ ràng đây là một điều rất vô lý.

Như vậy, dưới góc độ của người tìm hiểu về lý học Đông phương, ngay cả khi chúng tôi xác định được bản chất tương tác trên thực tế từ vũ trụ liên quan đến các khái niệm sao này, thì chúng tôi vẫn chỉ coi phương pháp xem sao như là một yếu tố tương tác tạo ảnh hưởng đến con người và không phải là yếu tố duy nhất quyết định.

Từ đó, chúng tôi cho rằng, "dâng sao, giải hạn" không phải là một hành vi tích cực phản ánh đúng bản chất vấn đề. Tất nhiên nó cũng không có tác dụng thực tế trong mối quan hệ tương tác giữa vũ trụ và con người. Nhưng vì nó đã trở thành một quan niệm phổ biến trong đời sống văn hóa cho nên nó sẽ làm cho những người tin vào việc "dâng sao, giải hạn" yên tâm và tự tin hơn. Gọi đó là một "phép thắng lợi tinh thần" thì cũng không sai".

Cũng theo cách nghĩ của người Việt thì những người tuổi Quý Tỵ năm nay được gọi là "năm tuổi", đồng nghĩa với việc đây sẽ là một năm không tốt, không may mắn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lý học Đông phương cho rằng: Mọi hành vi và kết quả hành vi của con người đều là sự tổng hợp của rất nhiều yếu tố tương tác phức tạp theo nguyên lý "vạn vật tương hỗ".

Ông Tuấn Anh giải thích: "Tôi có thể lấy ví dụ ngay môn tử vi - vốn là một phương pháp tiên tri nổi tiếng trong di sản văn hóa Đông phương cho số phận của từng con người. Dữ kiện đầu vào cho phương pháp này gồm: ngày, giờ, tháng và năm sinh. Như vậy, cùng một năm sinh thì các đối tượng quán xét đã có ngày, giờ, tháng sinh khác nhau và hoàn toàn mô tả các số phận khác nhau cho mỗi con người.

Đó là lý do để tôi xác định ngay rằng: Không phải cứ "năm tuổi" - ví dụ như người tuổi Tỵ gặp năm Quý Tỵ - là xui xẻo, đen đủi. Suy cho cùng thì chính trí tuệ, thiện tâm và những giá trị nhân bản trong tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và con người mới là cứu cánh rốt ráo để có một cuộc sống thanh bình".