63 tỉnh, thành xây dựng thành công chuỗi nông sản an toàn

Nhiều chuyển biến tích cực

Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Như Tiệp - Cục trưởng Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, thời gian qua, việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp đã thu được những kết quả rất lớn.

Toàn cảnh Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp năm 2019. Ảnh: N.Q

Cụ thể, Luật Trồng trọt, Luật Chăn nuôi đã được thông qua, xây dựng được tiêu chí rõ ràng về chất lượng, an toàn thực phẩm cho sản phẩm nông nghiệp, tạo hành lang pháp lý để đưa các ngành sản xuất nông nghiệp vào chuỗi khép kín.

Việc rà soát các vật tư nông nghiệp cũng được ngành triển khai một cách mạnh mẽ. Chỉ trong năm 2018, ngành đã loại bỏ 1.774 tên thương phẩm thuốc bảo vệ thực vật, 1.052 sản phẩm thuốc thú y, 3.621 sản phẩm phân bón kém chất lượng, không an toàn ra khỏi danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam.

Năm 2018, đã có hơn 1.800 cơ sở trồng trọt với diện tích khoảng hơn 80.000 ha, khoảng hơn 500 cơ sở nuôi thủy sản với diện tích nuôi hơn 2.600 ha, hơn 2.800 trang trại và hộ chăn nuôi được cấp chứng nhận VietGAP và tương đương. 63 tỉnh thành phố xây dựng thành công gần 1.250 chuỗi, 1.450 sản phẩm và gần 3.200 địa điểm bán sản phẩm đã kiểm soát theo chuỗi.

63 tỉnh thành phố xây dựng thành công gần 1.250 chuỗi  nông sản an toàn trong năm 2018. Ảnh: N.Q

Nhiều doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp liên kết với Hợp tác xã, hộ nông dân tổ chức chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm an toàn quy mô lớn như Tập đoàn Vingroup, Dabaco, công ty Hùng Nhơn, Sanha, Ba Huân... Liên minh hợp tác xã Việt Nam cũng đã tổ chức hệ thống siêu thị kết nối với hơn 100 hợp tác xã nông nghiệp hình thành các chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm an toàn...

Công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp đã có chuyển biến rất tích cực, minh chứng là năm 2018 không phát hiện chất cấm Salbutamol trong các mẫu thịt và nước tiểu được kiểm tra.

Tỷ lệ mẫu thịt vi phạm chỉ tiêu vi sinh là 13,1%, giảm 51% so với năm 2017; số mẫu thịt vi phạm chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh chiếm tỷ lệ 0,2%, giảm 68,2% so với năm 2017.

Theo thống kê sơ bộ, sau khi thực hiện giám sát tối cao về an toàn thực phẩm, số vụ vi phạm an toàn thực phẩm đã giảm 38% và số người bị ngộ độc thực phẩm giảm 26% - ông Tiệp cho hay.

Chủ động vượt qua thách thức

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhận định, đảm bảo an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp đã được cải thiện đáng kể.

Có được kết quả này một phần là do công tác thanh tra, giám sát được đổi mới theo hướng tăng thanh tra, kiểm tra đột xuất.

Chế tài xử lý vi phạm an toàn thực phẩm cũng được điều chỉnh theo hướng có tính răn đe cao hơn, từ mức xử phạt vài trăm ngàn/vụ lên hàng chục triệu đồng/vụ, tùy mức độ vi phạm.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: N.Q

Tuy nhiên, đảm bảo an toàn thực phẩm vẫn còn một số thách thức nhất định. Tỷ lệ phát hiện số mẫu vi phạm về chỉ tiêu dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên sản phẩm rau củ quả và hóa chất kháng sinh trên thủy sản lại có xu hướng tăng so với trước.

Cụ thể, năm 2018 phát hiện 18 mẫu rau, củ, quả vi phạm chỉ tiêu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chiếm 1,41% và tăng so với tỷ lệ 0,6% của năm 2017; cùng đó, 46 mẫu thủy sản vi phạm chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh - chiếm 1,5% và tăng so với tỷ lệ 0,89% của năm 2017.

Tình trạng trên đã và đang tác động không tốt đến mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả và thủy sản, những mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nông sản xuất khẩu của Việt Nam.

Hậu quả trước mắt là đã có lô hàng xuất khẩu bị phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và hóa chất, kháng sinh bị trả lại, tiêu hủy gây thiệt hại về kinh tế, uy tín của doanh nghiệp nói riêng, nông sản Việt Nam nói chung.

Để khắc phục tình trạng trên, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, cần củng cố lại quy trình sản xuất; trong đó, người sản xuất, chế biến cũng như kinh doanh nông sản cần chủ động cập nhật các quy định mới về an toàn thực phẩm và thực hiện nghiêm túc quy định, khuyến cáo về thời gian cách ly, thời gian ngừng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh...

Việc quản lý an toàn thực phẩm chỉ mang lại hiệu quả cao nhất khi được thực hiện, giám sát đồng bộ, liên tục trong suốt chuỗi sản xuất từ giống cây trồng, vật nuôi, quy trình canh tác, thu hoạch, vận chuyển, chế biến tới tiêu thụ.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ: Bộ Nông nghiệp vẫn phải tiếp tục đào tạo nguồn nhân lực để phục vụ việc giám sát, quản lý an toàn thực phẩm; đồng thời, cập nhật hệ thống trang thiết bị và phương pháp thử… để làm sao xử lý và đảm bảo những tiêu chí quốc tế đề ra.

Chỉ có như vậy thì nông sản Việt Nam mới đáp ứng được yêu cầu của các thị trường khó tính, mang lại giá trị xuất khẩu cao hơn, đạt được mục tiêu Chính phủ đã giao năm 2019 là 42-43 tỷ USD USD và xa hơn là chuyển đổi nền nông nghiệp từ quy mô nhỏ lẻ, tự cấp tự túc sang nền nông nghiệp hội nhập và phát triển bền vững, Thứ trưởng khẳng định.