Án treo trong các vụ án tham nhũng, kinh tế cao hơn các án khác

Sáng nay 14.6, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã trả lời chất vấn các câu hỏi của đại biểu Quốc hội (ĐBQH). Ông Bình cho biết trước kỳ họp ông nhận được 21 câu hỏi của các vị ĐBQH, trong đó có 15 câu liên quan đến các vụ án cụ thể, còn lại là những vấn đề liên quan đến thực hiện chức năng của ngành kiểm sát.

Ảnh minh họa.

Tại phiên chất vấn, ĐB Đỗ Thị Hoàng (Quảng Ninh) đặt câu hỏi, thời gian qua nhiều ý kiến dư luận phản ánh việc phát hiện, xử lý các vi phạm pháp luật về kinh tế, tham nhũng chưa tốt từ quá trình điều tra, truy tố đến xét xử. Tỷ lệ các bị cáo được hưởng án treo nhiều dẫn đến sự hoài nghi của quần chúng và tính nghiêm minh của pháp luật?

Viện trưởng Viện KSNDTC Nguyễn Hòa Bình thừa nhận, án kinh tế tham nhũng phức tạp, án treo nhiều. Vấn đề này cũng là yêu cầu của Nghị quyết 37 của ĐBQH lưu ý khắc phục tình trạng này, án kinh tế nhiều, treo nhiều, tạo ra cái suy nghĩ chúng ta đấu tranh không tích cực tham nhũng, lãng phí.

Viện trưởng Viện KSNDTC dẫn con số án treo trong các vụ án tham nhũng, kinh tế là 30,8%, cao hơn các loại án khác 21%. Đối với án kinh tế có 2 phần, là thu hồi tài sản và hình phạt. Khi bị cáo đã khắc phục được hậu quả, tài sản bị tịch thu thì yêu cầu án tù không phải là cao.

Trong các vụ án kinh tế, tham nhũng đã xử cho bị cáo hưởng án treo theo ông Bình là với khẳng định của Chánh án TAND Tối cao, qua kiểm tra thấy việc xử án treo là vận dụng pháp luật đúng. Tuy nhiên vừa rồi Viện KS kháng nghị 39 trường hợp, được tòa xem xét 26 trường hợp. Trong trường hợp mà tòa tuyên có xử án treo không phải là đề nghị của ngành thì phải qua cấp trên để xem xét.

Ông Bình trả lời thêm, việc xây dựng cáo trạng, cấp dưới đề xuất án treo phải báo cáo cấp trên xem xét để đảm bảo việc giám sát. Theo quy định của luật khi xử phải áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo nếu họ đáp ứng.

“Chúng tôi đã chỉ đạo 2 tình tiết không được vận dụng trong án tham nhũng là có nhân thân tốt và phạm tội lần đầu. Bởi trước thời điểm phạm tội, hầu hết các bị cáo đều là cán bộ. Mặt khác, không thể có chuyện đã tham nhũng rồi lại tiếp tục được làm lãnh đạo để tham nhũng tiếp. Vì thế, chúng tôi không chấp nhận 2 tình tiết này” - ông Bình cho biết.

Trả lời câu hỏi của ĐB về công tác tranh tụng tại tòa còn yếu, ông Nguyễn Hòa Bình cho rằng tranh tụng tại tòa là yêu cầu xây dựng nền tư pháp mạnh, yêu cầu của cải cách tư pháp, trình độ kiểm sát viên cơ sở tranh tụng chưa phải là sắc sảo, hiện nay đội ngũ này có vấn đề về chất lượng.

Bên cạnh đó môi trường tranh tụng hiện nay còn hạn chế, số vụ án hình sự có đến gần 80% không có luật sư tham gia, 21% có luật sư thì một nửa do chỉ định. Luật sư chỉ định làm kiểu “miễn cưỡng” nên ra tòa không tranh tụng nhiều.

Để giải quyết vấn đề này, ông Bình cho biết sẽ đề ra giải pháp tăng cường phối hợp với cơ quan điều tra, Liên đoàn luật sư, để luật sư được tham gia thuận lợi và tham gia ngày càng nhiều vào các vụ án, đặc biệt là sửa đổi Luật tố tụng hình sự để tạo thêm hành lang pháp lý.

ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) đặt câu hỏi về Nghị quyết 37 giao chỉ tiêu cho các ngành công an, kiểm sát, tòa án.

“Nhìn chỉ tiêu rất cao như chỉ tiêu phá án tội phạm 90%. Tôi được biết ngành công an nếu tội phạm nghiêm trọng có thể phá trên 90%, còn các tội phạm thông thường thì phá được 50 – 60% vụ án, trong khi Quốc hội giao 90%.

Viện trưởng đã có giải pháp gì mang tính đột phá để thực hiện lộ trình cải cách tư pháp về tổ chức bộ máy, về đào tạo, đào tạo lại đội ngũ cán bộ đáp ứng được yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế?”.

Về vấn đề này ông Bình cho biết, đến cuối năm 2013 sẽ phải báo cáo đầy đủ cái được và chưa được. Hiện ngành kiểm sát cũng sẽ hợp tác chặt chẽ với công an, tòa án, phấn đấu hết mình để đạt được các chỉ tiêu của Nghị quyết 37 Quốc hội đề ra.

Lương Kết