Apple quyết chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, hơn 50% sản lượng iPhone có thể sang Ấn Độ và Việt Nam

Foxconn, nhà sản xuất thiết bị điện tử theo hợp đồng lớn nhất thế giới hôm 5/12 đã báo cáo doanh thu tháng 11 giảm mạnh, sau khi công ty phải vật lộn với sự bùng phát của Covid và tình trạng bất ổn của công nhân tại nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới ở Trung Quốc.

Công ty Đài Loan này còn được gọi là Hon Hai Precision Industry Co, cho biết tổng doanh thu tháng trước đạt 551,1 tỷ Tân Đài tệ Đài Loan (khoảng 18,05 tỷ USD), giảm hơn 29% so với tháng 10 năm nay, và thấp hơn 11% so với tháng 11 năm 2021.

Foxconn cho biết sự sụt giảm là do "việc sản xuất đang dần bước vào mùa thấp điểm và một phần các lô hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh ở Trịnh Châu". Ngoài ra, công ty không đưa ra thêm chi tiết.

Trịnh Châu, một thành phố ở Trung Quốc, là nơi đặt nhà máy lắp ráp iPhone lớn nhất thế giới do Foxconn điều hành. Vào cuối tháng 10, nhà máy Trịnh Châu đã hứng chịu đợt bùng phát của Covid và Foxconn đã phải chiến đấu để kiểm soát nó bằng các biện pháp như xét nghiệm, và cách ly những công nhân bị nhiễm bệnh, đồng thời đóng cửa nhà máy một cách hiệu quả.

Nhiều công nhân đã rời khỏi nhà máy ngay sau khi dịch bệnh bùng phát. Cuối tháng trước, các nhân viên đã đụng độ với nhân viên an ninh tại nhà máy Trịnh Châu và một số công nhân đã lên mạng xã hội để bày tỏ sự bất bình của họ về việc có vẻ như là  sự chậm trễ trong việc trả tiền lương cũng như mức thưởng. Foxconn sau đó đã xin lỗi vì một "lỗi kỹ thuật" gây ra vấn đề về lương thưởng của công nhân.

Rõ ràng, Foxconn đã không đề cập đến tình trạng bất ổn hiếm hoi của công nhân trong bản cập nhật doanh thu tháng 11, nhưng cho biết đợt bùng phát Covid đã được kiểm soát.

"Hiện tại, tình hình dịch bệnh tại cơ sở, được gọi là iPhone City và thường là nơi sinh sống của hàng trăm nghìn công nhân nói chung đã được kiểm soát, với tháng 11 là khoảng thời gian bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch bệnh", công ty này cho biết.

"Bên cạnh việc phân bổ lại năng lực sản xuất của các nhà máy khác nhau, chúng tôi cũng đã bắt đầu tuyển dụng nhân viên mới và đang dần đi theo hướng khôi phục năng lực sản xuất trở lại bình thường. Triển vọng cho quý IV dự kiến sẽ gần như phù hợp với sự đồng thuận diễn tiến của thị trường".

Các nhà đầu tư hiện sẽ theo dõi bất kỳ tác động nào đối với Apple, do họ phụ thuộc vào nhà máy Trịnh Châu để sản xuất iPhone cao cấp toàn cầu.

Các nhà phân tích tại Evercore ISI cho biết, các vấn đề tại Foxconn có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất từ 5 triệu đến 8 chiếc iPhone trong quý 4/2022, chủ yếu là ở dòng điện thoại thông minh cao cấp của Apple. Điều này có thể tác động tiêu cực đến doanh thu của Apple từ 5 tỷ USD đến 8 tỷ USD, công ty tư vấn này cho biết thêm.

Có thể thấy, sự hỗn loạn tại một nơi được gọi là Thành phố iPhone đã giúp thúc đẩy sự thay đổi của Apple. Tại thành phố khổng lồ trong thành phố ở Trung Quốc, có tới 300.000 công nhân làm việc tại một nhà máy do Foxconn điều hành để sản xuất iPhone và các sản phẩm khác của Apple. Tại một thời điểm, riêng nó đã tạo ra khoảng 85% dòng sản phẩm iPhone Pro, theo công ty nghiên cứu thị trường Counterpoint Research.

Nhưng trong những tuần gần đây, theo tờ The Wall Street Journal dẫn tin, Apple đã đẩy nhanh kế hoạch chuyển một số hoạt động sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Nó được cho là đã yêu cầu các nhà cung cấp lên kế hoạch tích cực hơn để lắp ráp các sản phẩm của Apple ở những nơi khác ở châu Á, đặc biệt là Ấn Độ và Việt Nam.

Nếu Apple có những động thái tích cực, hơn 50% sản lượng iPhone có thể đến từ Ấn Độ và Việt Nam vào năm tài chính 2025/2026, so với tỷ lệ một con số ở hiện tại.

Apple đã nói với các đối tác sản xuất của mình rằng, họ muốn họ bắt đầu cố gắng thực hiện nhiều công việc này hơn bên ngoài Trung Quốc, theo những người tham gia vào các cuộc thảo luận. Các giám đốc điều hành của Apple đã biết từ lâu về nguy cơ tập trung quá nhiều vào Trung Quốc, nhưng trong nhiều năm họ đã làm rất ít để giảm bớt rủi ro đó. Trung Quốc cung cấp một lực lượng lao động siêng năng và biết chữ, ổn định chính trị và một thị trường địa phương khổng lồ cho các sản phẩm của Apple.

Apple và Trung Quốc đã trải qua nhiều thập kỷ gắn bó với nhau trong một mối quan hệ mà cho đến nay, hầu hết là cùng có lợi. Thay đổi sẽ không chỉ qua qua đêm. Apple vẫn tung ra các mẫu iPhone mới mỗi năm, bên cạnh các bản cập nhật ổn định của iPad, máy tính xách tay và các sản phẩm khác.

Kate Whitehead, cựu giám đốc điều hành của Apple, hiện đang sở hữu công ty tư vấn chuỗi cung ứng của riêng mình, cho biết: "Việc tìm kiếm tất cả các mảnh ghép để xây dựng ở quy mô cung ứng ổn định mà Apple cần là không dễ dàng".

Kate Whitehead còn cho biết: "Việc chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc sẽ không dễ dàng và đi kèm với những rào cản rõ ràng về hậu cần, kỹ thuật và cơ sở hạ tầng khi việc chuyển hướng mạnh mẽ sang Ấn Độ và Việt Nam".

Còn theo Ming-chi Kuo, nhà phân tích tại TF International Securities, người theo dõi chuỗi cung ứng, mục tiêu dài hạn của Apple là vận chuyển 40% đến 45% iPhone từ Ấn Độ, so với tỷ lệ một con số hiện nay. Các nhà cung cấp cho biết Việt Nam dự kiến sẽ đảm nhận thêm việc sản xuất các sản phẩm khác của Apple như AirPods, đồng hồ thông minh và máy tính xách tay.

Apple đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận nào về thông tin này.