Ba cách giúp Trump đối phó Trung Quốc ở Biển Đông

Tổng thống Donald Trump (trái) và Chủ tịch Tập Cận Bình (phải). Nguồn: Daily Express

Trước sự thay đổi nhanh chóng của Philippines kể từ khi Tổng thống Duterte lên nắm quyền, tình hình Biển Đông đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Từ việc phản đối quyết liệt Trung Quốc cải tạo bãi cạn Scarborough (Trung Quốc gọi là Hoàng Nham), chính quyền Philippines bất ngờ chuyển sang hợp tác và mềm mỏng với Bắc Kinh, đồng thời chỉ trích Mỹ là “nguyên nhân gây ra tình hình căng thẳng cho khu vực”.

Tổng thống Duterte cho rằng, chính phủ Mỹ tiền nhiệm đã buộc người Philippines phải giữ lập trường chống Trung Quốc, nhưng lại không cung cấp hỗ trợ quân sự.

Theo các chuyên gia, trước bối cảnh này, Tổng thống Donald Trump có thể áp dụng cách tiếp cận tối giản. Ông Trump có thể tái khẳng định quan điểm của chính quyền ông Obama trong việc xem xét tất cả các tranh chấp trong khu vực được giải quyết một cách hòa bình và phù hợp với luật pháp quốc tế, đồng thời không thể làm ngơ trước tình cảnh của Philippines.

Theo các chuyên gia,  nếu Mỹ làm ngơ trước tình cảnh hiện nay của Philippines và rút khỏi nước này, một hậu quả to lớn về lòng tin của các đồng minh Mỹ trên toàn cầu sẽ sụp đổ, đồng thời làm đảo lộn hoàn toàn các chiến lược của Mỹ đã được biết đến trước đó.

Hai là, Tổng thống Donald Trump có thể tiếp tục duy trì ảnh hưởng của Mỹ ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đồng thời tìm cách bảo vệ chủ quyền của Philippines và các đồng minh thông qua việc phản đối các hành động xây dựng đảo trái phép của Trung Quốc trên Biển Đông, tiếp tục duy trì các hoạt động tuần tra của Mỹ trong khu vực.

Tuy nhiên, ông Trump có thể củng cố thêm độ chắc chắn các cam kết của Mỹ đối với khu vực này bằng cách nêu rõ ràng hiệp ước an ninh giữa Mỹ và Philippines bao trùm cả bãi cạn Scarborough, giống như cam kết giữa Mỹ trước Nhật Bản, đưa quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) vào hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật. 

Bằng cách này, Washington có thể giúp Manila tăng cường bảo vệ và duy trì an ninh cho toàn bộ chủ quyền lãnh thổ của Philippines, đồng thời ngăn chặn Trung Quốc có hành động trái phép trên bãi cạn Scarborough.

Theo các chuyên gia, lựa chọn thứ hai sẽ không đe dọa đến sự hợp tác đối với các lĩnh vực khác mà Washington cần sự hỗ trợ của Bắc Kinh, chẳng hạn như vấn đề hạt nhân của Triều Tiên nhưng vẫn đảm bảo được sự hiện diện của Mỹ ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương và các cam kết trước đồng minh.

Các hành động của Bắc Kinh hiện nay đang buộc chính quyền Tổng thống Trump phải đưa ra những lựa chọn khó khăn. Và trong cuộc gặp sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung, các chính sách liên quan tới Biển Đông sẽ được ông trả lời.