Tờ
DW của Đức ngày 23.6 đăng bài phỏng vấn bà Tôn Nữ Thị Ninh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Liên minh châu Âu xung quanh vụ Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam đầu tháng 5 và tiếp tục kéo thêm 4 giàn khoan khác xuống Biển Đông.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền CHXHCN Việt Nam tại Liên minh châu Âu Tôn Nữ Thị Ninh.
Trả lời câu hỏi của DW, Liên minh châu Âu có nên tham gia nhiều hơn vào cuộc khủng hoảng đang diễn ra trên Biển Đông, bà Tôn Nữ Thị Ninh cho biết: Chúng ta đang sống trong một thế giới đa cực và nên phục vụ tốt hơn cho hòa bình và an ninh. Các nước lớn, bao gồm cả EU đôi khi phải tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vì lợi ích của hòa bình và an ninh trong các khu vực khác của thế giới.
Ví dụ Mỹ đã luôn tuyên bố là một sức mạnh ở Thái Bình Dương và đã đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ về hành động khiêu khích của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. EU vốn có quan hệ rất tốt với Việt Nam, nhưng tiếng nói trong vụ việc này đã không rõ ràng và đủ lớn.
EU vẫn còn nhìn nhận vấn đề một cách rất hạn chế, như thể nó chỉ là căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam. Thực tế là phạm vi của vấn đề bao trùm khu vực, ở một số khía cạnh khác nó còn có tính chất toàn cầu. Trung Quốc có thể hạ đặt giàn khoan (trái phép) ở những nơi khác trong phạm vi đường 9 đoạn, nhưng họ đã cố tình chọn vị trí hạ đặt trái phép sát Việt Nam.
Sự nguy hiểm của nó theo cách nói của người Việt là được đằng chân lân đằng đầu. Đối với Trung Quốc, giàn khoan 981 là một dự án thử nghiệm. Nếu nó hoạt động trót lọt thì đó sẽ là một thông điệp tới các quốc gia khác trong khu vực, và điều này cũng có nghĩa là cộng đồng quốc tế đã không làm bất cứ điều gì để phản đối. Đây là một nỗ lực của Trung Quốc để khẳng định yêu sách chủ quyền (phi lí) của họ với 80% diện tích Biển Đông.
EU đang không ứng xử theo mong đợi của Việt Nam và một số nước Đông Nam Á bởi vì sự quan tâm về kinh tế và văn hóa trong khu vực khá cao so với mặt địa chính trị, địa chiến lược. Bà Tôn Nữ Thị Ninh cho rằng, hiện tại là lúc EU nên tăng cường hình ảnh của mình để giúp duy trì một trật tự thế giới đa cực.
Chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam đang ngày đêm chắc tay súng bảo vệ vững chắc chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Ảnh: Reuters.
Việt Nam cần phải tìm cách làm cho Trung Quốc hiểu rằng, cách duy nhất để trở thành một cường quốc được các nước khác trên thế giới công nhận và tôn trọng là tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng tất cả các nước khác.
Trước hết Trung Quốc đang cố gắng thiết lập chủ nghĩa bá quyền và sự cai trị của riêng họ trong khu vực. Tất cả mọi người đều cảm thấy lo ngại về những dấu hiệu của điều này, nhưng với Việt Nam thì điều đó đáng lo hơn vì Việt Nam đang phải chịu đựng gánh nặng các hành động khiêu khích của Bắc Kinh.
Trung Quốc đang chứng tỏ sức mạnh cơ bắp của mình và khẳng định tiếng nói đơn phương trong lĩnh vực hàng hải quốc tế ở một phần của thế giới. Hành vi của họ là nguyên nhân gây ra mối quan ngại nghiêm trọng không chỉ cho Việt Nam mà còn với các nước khác trong khu vực.
DW đặt câu hỏi, Việt Nam mong muốn nhận được sự giúp đỡ hay hỗ trợ như thế nào từ phía EU, bà Tôn Nữ Thị Ninh cho biết: Các nước EU nên thể hiện quan điểm một cách rõ ràng và lớn hơn.
Ít nhất Liên minh châu Âu cũng nên gọi tên chính xác các hành động của Trung Quốc là thực sự khiêu khích, đơn phương, gây nguy hiểm cho hòa bình và an ninh khu vực. Ngoại trưởng các nước EU có thể nêu vấn đề này ra diễn đàn ASEAN, hội nghị thượng đỉnh Đông Á hoặc các diễn đàn khác như UNCLOS.
Khoảng cách của sự chú ý trong thời đại chúng ta rất ngắn, các cuộc xung đột nổ ra mỗi tuần. Sẽ là một sự thất vọng nếu các cường quốc không lên tiếng phản đối mạnh mẽ và điều đó sẽ càng có lợi cho Bắc Kinh.
Về việc Trung Quốc có chấp nhận vai trò lớn hơn của EU trong xung đột trên Biển Đông hay không, bà Tôn Nữ Thị Ninh cho rằng Trung Quốc chắc chắn sẽ không thích điều này.
Phó Oánh, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Trung Quốc đã nói với các quan chức Mỹ tại Đối thoại Shangri-la rằng, Washington không có gì để làm đối với các vấn đề giữa Trung Quốc và Việt Nam.
Bà Tôn Nữ Thị Ninh cho biết, các cường quốc nên nói với Bắc Kinh rằng, trong thế giới ngày nay có một nhu cầu lớn hơn để duy trì luật pháp quốc tế, và đó là nhiệm vụ của tất cả mọi người để đảm bảo rằng điều đó sẽ xảy ra.
Sự thật là hành động đơn phương của Trung Quốc là một sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Việt Nam là một nước nhỏ và không thể kích động một nước lớn như Trung Quốc, Việt Nam đã luôn tự kiềm chế khi xử lý mối quan hệ của mình với Trung Quốc.
(Theo Giáo dục Việt Nam)
Vui lòng nhập nội dung bình luận.