Bài học thằng Bờm

Nhưng Bờm không phải là “gà”. Bờm chất phác, nghèo nhưng khôn ngoan, không tham lam vớ vẩn, trí khôn của Bờm qua mặt được cả phú ông, loại trọc phú ranh ma tưởng là có thể lừa được cả thiên hạ. Bờm đang đói, Bờm cần một nắm cơm, một vắt xôi, những thứ trong tầm tay, ngang giá với cái quạt mo Bờm đang có. Và Bờm được coi là kẻ khôn ngoan, chỉ muốn hưởng những gì mình có thể hưởng, có quyền hưởng. Còn những thứ viển vông khác chắc chắn chỉ là trò lừa!

Vậy mà không ít người tự cho là hiện đại, khôn ngoan ngày nay thuộc được bài học “thằng Bờm”. Người viết bài này và chắc nhiều bạn đọc khác thỉnh thoảng vẫn nhận được email thường từ châu Phi nghèo khó, có nội dung đại loại: “Tôi tên là…, hoàng tử xứ X, con vua Y (hoặc tỷ phú Z), hiện nay bố tôi bị phế truất hay vướng lao lý, tôi không thể giải ngân được số tiền… (thường là hàng chục triệu, thậm chí hàng tỷ đô la) của bố tôi để lại. Tôi mời ông cộng tác bằng cách giúp cho tôi một tài khoản hợp pháp để tôi có thể lách luật mà nhận tiền. Tôi sẵn sàng chia một phần ba hay một nửa số tiền nhận được cho quý ông…”.

Kết cục đầu voi hàng triệu đô la là một cái đuôi chuột; tất nhiên người nhận thư tham lam đã phải gửi cho chàng “hoàng tử” vài trăm đô để làm “thủ tục”, thực ra là để anh ta chống đói. Vậy mà không ít người mắc lỡm! Hay mụ Duyên thầy bói, vợ “cậu Thủy” ngoại cảm vừa bị bắt cũng đã lừa được nhiều người người bằng cách yêu cầu họ đặt lễ, nộp tiền để mụ cúng vái làm phép đào hàng chục kilô vàng trong vườn nạn nhân. Vậy mà nhiều nông dân nhẹ dạ đã mất cho mụ hàng trăm triệu đồng đến nỗi khuynh gia bại sản…

Nông dân bị thầy bói lừa một nhẽ. Vì người ta nhiều khi mê muội muốn thoát nhanh khỏi cảnh nghèo khổ, bệnh tật nên không còn sáng suốt. Nhưng lạ thay có trí thức lớn, vì háo danh mà cũng bị qua mặt. Những vụ thông báo “công nhận bạn là nhạc sĩ hòa bình thế giới” hay “viện sĩ hoàn cầu” với điều kiện gửi vài trăm đô để có tiền mua khung lồng bằng chứng nhận đã từng xảy ra và đã có người mắc. Cũng không ít dự án hàng tỷ đô la được ký ghi nhớ như thật, đối tác được chiêu đãi hết lòng, hàng ngày tiệc nhỏ, vài ngày tiệc lớn, cầm ca kỹ nữ, cuối cùng biếu không thiên hạ những chuyến du lịch đắt tiền bằng công quỹ mà tay trắng vẫn là tay trắng.

Và mới đây, kịch bản “dự án tài trợ không hoàn lại” hàng chục tỷ đô la lại tái diễn ở vài tỉnh cả trong Nam lẫn ngoài Bắc. Một ông Việt kiều tự xưng là đại diện cho công ty này, tổ chức kia (thường là không tìm ra tung tích) hứa hẹn “cho không” tỉnh này tỉnh kia hàng tỷ đô la chỉ với điều kiện “giấu thông tin” với lý lẽ “của ngon dễ bị tranh”. May sao khi phú ông đến Tiền Giang, lãnh đạo tỉnh này đã sáng suốt thẳng thừng từ chối, chắc nhiều người mới giật mình vỡ mộng sung rụng vào mồm. Tỉnh này không màng “ba bò chín trâu” trên trời mà chỉ mong vài “vắt xôi” dưới đất.

Nên nhớ, phú ông Mỹ chỉ thiếu một ít đô la ngân sách mà phải đóng cửa chính phủ hàng chục ngày. Đô la không phải là giấy lộn để ai đó có thể cho không hàng tỷ. Xin hãy học lại bài học thằng Bờm!