Bán thức ăn cho tôm, cá thu 2,38 tỷ USD, nhiều doanh nghiệp đầu tư hàng chục triệu USD xây nhà máy

Thị trường thức ăn thủy sản sôi động

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), sau Trung Quốc, Indonesia và Ấn Độ, Việt Nam hiện là nước sản xuất và xuất khẩu thủy sản lớn thứ tư trên toàn cầu. Tương tự, những thay đổi trong thói quen ăn uống của người tiêu dùng, tăng tiêu thụ thủy sản trong nước và tăng thu nhập đã tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh thức ăn thủy sản. Một số sản phẩm hải sản phổ biến nhất của Việt Nam là tôm, cá ngừ, cá tra và cá biển.

Ngoài ra, các sáng kiến của Chính phủ nhằm tăng sản lượng thủy sản bền vững được chứng nhận đang đẩy nhanh hơn nữa nhu cầu thức ăn thủy sản ở Việt Nam. Theo kế hoạch quốc gia năm 2022, tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm tôm của Việt Nam dự kiến đạt 10 tỷ USD vào năm 2025, diện tích nuôi tôm nước lợ lũy kế là 750.000ha.

Để đạt được mục tiêu này, Bộ NNPTNT đang tập trung vào việc cải thiện sản lượng tôm sú, chủ yếu là do giá cao hơn so với tôm thẻ chân trắng, điều này dự kiến sẽ làm tăng nhu cầu đồng thời mở rộng cơ sở khách hàng về thức ăn cho tôm sú trong 5 năm tới.

Nhìn thấy trước những cơ hội lớn từ mảng thức ăn thủy sản, thời gian gần đây nhiều doanh nghiệp đã mạnh tay đầu tư vào các dự án sản xuất thức ăn thủy sản công nghiệp quy mô lớn. 

Đơn cử như Công ty TNHH Sunjin Vina đã được Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Hậu Giang trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản Sunjin hồi đầu năm 2023. Dự án đặt tại Khu công nghiệp Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A, diện tích 2,6ha; tổng vốn đầu tư 23,6 triệu USD (tương đương hơn 553 tỷ đồng).

Đây là dự án sản xuất sản phẩm thức ăn thủy sản (cá, tôm), sử dụng công nghệ tiên tiến, quy trình sản xuất khép kín, công suất 126.000 tấn/năm. Dự kiến khi đi vào hoạt động, doanh thu mỗi năm của dự án đạt 161,4 triệu USD, giá trị xuất khẩu đạt 40 triệu USD.

Mới đây nhất, Tập đoàn De Heus Hà Lan đã khánh thành nhà máy thức ăn thuỷ sản tại Khu công nghiệp Trà Nóc (TP.Cần Thơ) với quy mô gần 3ha, vốn đầu tư 18,7 triệu USD. Đây là nhà máy thứ 6 trong mảng thức ăn thuỷ sản của De Heus, tập trung vào sản xuất thức ăn chất lượng cao cho cá tra, basa (trước đó doanh nghiệp này đã có các dòng thức ăn dành riêng cho cá nước lạnh, cá diêu hồng, cá chim, cá mú; thức ăn cho ếch, tôm…). 

Đây cũng là doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi duy nhất tại Việt Nam có Trung tâm Nghiên cứu và phát triển thực nghiệm thủy sản (R&D) đặt tại tỉnh Vĩnh Long. Trung tâm có diện tích 6ha, gồm 111 bể thử nghiệm trong nhà, 25 khu ao thử nghiệm ngoài trời, 2 hồ xử lý nước thải, hệ thống bơm tự động, văn phòng và kho chứa hiện đại.

Ông Koen De Heus - Tổng Giám đốc cấp cao Tập đoàn De Heus Hà Lan cho biết: "Với tiềm năng to lớn, tốc độ tăng trưởng kinh tế năng động và sự hỗ trợ thuận lợi từ Chính phủ, Việt Nam luôn là quốc gia chiến lược trong dấu ấn toàn cầu của chúng tôi. Vì vậy De Heus quyết định bắt đầu hoạt động thuỷ sản đầu tiên trên toàn cầu ngay tại ĐBSCL với nhà máy thức ăn thuỷ sản đầu tiên ở Vĩnh Long. Từ nền tảng vững chắc đó, chúng tôi mở rộng hoạt động ra các khu vực khác ở châu Á, châu Phi".

Ông Johan Van Den Ban - Tổng Giám đốc De Heus Việt Nam cho biết, sau khi mua lại Proconco, De Heus đã liên tục rót tiền vào đầu tư nâng cấp dây chuyền, nghiên cứu và nâng cấp sản phẩm theo tiêu chuẩn châu Âu, nhằm mục tiêu cung cấp thức ăn chất lượng cao, chuyên biệt cho người nuôi cá tra tại ĐBSCL.

Liên kết hình thành hệ sinh thái nông nghiệp bền vững

Được biết, Nhà máy thức ăn thuỷ sản De Heus Cần Thơ được mua lại từ Công ty TNHH thủy sản Biển Đông, nằm ngay cạnh bờ sông Hậu. Do vậy De Heus đã áp dụng mô hình silo, giao hàng xá nhằm tối ưu hóa quá trình vận chuyển và lưu trữ thức ăn, giảm thiểu lãng phí và tác động xấu đến môi trường.

Phát biểu tại lễ khánh thành, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ NNPTNT cho biết, dư địa của sản xuất thức ăn thuỷ sản rất lớn, nhưng sản lượng sản xuất còn hạn chế. Cả nước có 119 cơ sở sản xuất thức ăn hỗn hợp, tổng thiết kế 11,7 triệu tấn. Tuy nhiên, hàng năm mới sản xuất được khoảng 5,4 - 5,6 triệu tấn, trong đó có khoảng 3,5 triệu tấn dành cho nuôi trồng thủy sản. 

"Tôi đi thăm nhà máy thấy De Heus đầu tư rất hiện đại, tất cả các công đoạn đều được tự động hóa, quy trình kiểm soát đầu vào vô cùng nghiêm ngặt. Tôi cho rằng đây là khâu quyết định tới việc kiểm soát thức ăn cho cá tra, basa đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm phục vụ xuất khẩu" - Thứ trưởng Tiến chia sẻ.

Theo ông Tiến, năm nay, xuất khẩu thủy sản cũng như các lĩnh vực khác gặp nhiều khó khăn do tình hình lạm phát tăng cao, tuy nhiên thị trường đang có những dấu hiệu phục hồi, hi vọng đến cuối năm xuất khẩu thuỷ sản có thể đạt kim ngạch 10 tỷ USD. 

Để làm được điều này, các doanh nghiệp cần nỗ lực nâng cao chất lượng, uy tín, giữ vững thị trường truyền thống và khai mở thị trường mới; chú trọng đầu tư theo chuỗi khép kín từ con giống, thức ăn, quy trình nuôi, thu hoạch, chế biến, phải đầu tư công nghệ cao để hướng ra thị trường xuất khẩu.

Ông Tiến đề nghị De Heus và các doanh nghiệp lĩnh vực thức ăn thủy sản nói chung cần áp dụng nghiêm các khâu kiểm soát chất lượng thức ăn chăn nuôi; tiếp tục nghiên cứu các giải pháp sử dụng nguyên liệu trong nước để giảm dần nguyên liệu nhập khẩu. Nghiên cứu, triển khai các mô hình đồng hành cùng người nuôi thuỷ sản, cũng như đẩy mạnh liên kết với các đối tác trong mảng con giống, chế biến và tiêu thụ để hình thành hệ sinh thái nông nghiệp bền vững.