Bảo hiểm xe máy: Rao bán giá rẻ trên mạng, chuyên gia nói thẳng sự thật (Bài 3)

Nhiều người mua bảo hiểm để đối phó

Việc VCCI đề xuất bỏ bảo hiểm bắt buộc với xe máy với lý do loại bảo hiểm này không mang lại nhiều lợi ích cho xã hội khi tỷ lệ chi trả quá thấp đang được nhiều người dân hưởng ứng ủng hộ.

Đây là đề xuất nằm trong những nội dung Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) góp ý cho dự thảo Nghị định Quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc và bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng của Bộ Tài chính.

Mặc dù, Bộ Tài chính quy định giá niêm yết cho một sản phẩm bảo hiểm bắt buộc và yêu cầu doanh nghiệp bán đúng mức giá 66.000 đồng một năm cho xe máy trên 50cc và 55.000 đồng cho xe dưới 50 cc.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV Dân Việt, về mức giá trên các sàn thương mại điện tử, bảo hiểm lại có giá rẻ bất ngờ, chỉ bằng khoảng 1/2 giá của Bộ Tài chính niêm yết.

Cụ thể, trên sàn điện tử Sendo đang rao bán bảo hiểm xe máy bắt buộc - bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe máy - BHBB-XM-1 với giá chỉ 35.000đ; Lazada cũng rao bán bảo hiểm xe máy bắt buộc 1 năm chỉ với 30.000đ.

Quyền lợi đi kèm với những bảo hiểm giá rẻ này được quảng cáo công khai như sau: "Mức trách nhiệm bảo hiểm là số tiền tối đa doanh nghiệp bảo hiểm có thể phải trả đối với thiệt hại về thân thể, tính mạng và tài sản của bên thứ ba và hành khách do xe cơ giới gây ra trong mỗi vụ tai nạn xảy ra thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm.

Cụ thể, mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về người do xe cơ giới gây ra là 100 triệu đồng/1 người/1 vụ tai nạn. Mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về tài sản do xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy và các loại xe cơ giới tương tự (kể cả xe cơ giới dùng cho người tàn tật) gây ra là 50 triệu đồng/1 vụ tai nạn.

Về bất cấp trong việc mua bảo hiểm bắt buộc với xe máy, trao đổi với PV Dân Việt, anh Đức Phương (Trưởng phòng Kinh doanh Công Ty TNHH Bảo Hiểm Nhân Thọ MB Ageas) - người từng có nhiều năm làm tại các công ty bảo hiểm như Bảo Long, MIC... cho biết: Theo quy định Luật kinh doanh bảo hiểm và Luật giao thông đường bộ thì chủ xe máy phải mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc và phải mang theo bảo hiểm khi đi đường. Kèm với đó, nhiều nơi bán bảo hiểm với giá rất thấp so với quy định.

"Nhiều người tham gia giao thông mua bảo hiểm bắt buộc lại chưa hiểu hết tầm quan trọng, giá trị của bảo hiểm đem lại cho mình như thế nào. Do đó, nhiều người mua bảo hiểm bắt buộc đa phần với mục đích là để đảm bảo đủ điều kiện tham gia giao thông chứ không mang nhiều ý nghĩa về bảo hiểm", anh Phương phân tích.

Chỉ ra các nguyên nhân khiến người tham gia giao thông mua bảo hiểm bắt buộc để đối phó, anh Phương nhìn nhận vấn đề: "Thực tế, đi khảo sát những người mua bảo hiểm bắt buộc xem họ có nắm được các thủ tục để bảo đảm quyền lợi của mình khi gặp rủi ro trong quá trình tham gia giao thông, đa phần là không biết".

Theo anh Phương, điều này thể hiện ở việc quá nhiều thủ tục để đi đòi quyền lợi bảo hiểm, hay nói cách khác là nhiêu khê. Người dân không hiểu được hết các quy trình thủ tục để làm các bước đòi quyền lợi.

Theo báo cáo của Uỷ ban ATGT quốc gia, 9 tháng đầu năm 2022 (tính từ ngày 15/12/2021 đến 14/9/2022), toàn quốc xảy ra 8.313 vụ tai nạn giao thông, làm chết 4.714 người, bị thương 5.546 người. Thử hỏi các cơ quan chức năng, đến nay đã có bao nhiêu vụ tai nạn người mua bảo hiểm bắt buộc với xe máy được bồi thường? Con số bồi thường này ít người biết và không thấy công khai rộng rãi.

Nếu so sánh số vụ tai nạn với số tiền chi trả mà VCCI đã nêu ra cụ thể: Sau hơn 10 năm triển khai, tỷ lệ chi trả bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với xe máy vẫn ở mức rất thấp, gần 6% năm 2019 (tương đương 45 tỷ đồng chi trả trên 765 tỷ đồng phí bảo hiểm). Tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều các loại bảo hiểm bắt buộc khác như tỷ lệ chi trả của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của ôtô là khoảng 33%, bảo hiểm cháy nổ là 31%.

Quá nhiều thủ tục

Như vậy, có thể thấy người dân ít được hưởng đúng quyền lợi của mình khi tham gia bảo hiểm bắt buộc với xe máy. Điều này có nguyên nhân do quy trình, thủ tục muốn đòi được bảo hiểm thì phải có đầy đủ hồ sơ về tai nạn thuộc diện được bảo hiểm (hồ sơ tai nạn của cảnh sát giao thông, mở tờ khai, khai báo tai nạn), mức độ thiệt hại… hoàn toàn không đơn giản, thuận tiện cho người dân.

Ví dụ, khi hai xe máy va chạm nhau trừ khi xảy ra thương tật nặng hay chết người thì cảnh sát giao thông sẽ ghi nhận tai nạn, lập hồ sơ. Với tai nạn nhỏ, giá trị bồi thường dưới 10 triệu đồng thì không cần có cảnh sát giao thông lập hồ sơ mà chủ xe chỉ cần gọi cho nhân viên bảo hiểm đến hiện trường ghi nhận, giám định tai nạn.

"Khi bị tai nạn, các chủ xe thường mang đi sửa chữa tại các tiệm sửa xe chứ không đưa vào các gara (có đầy đủ hóa đơn hợp lệ) để chiết tính mức bồi thường…", anh Phương nêu rõ.

Cũng theo anh Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc của một Trung tâm sát hạch lái xe cho hay: "Hiện nay, các loại bảo hiểm bắt buộc mới đang phát huy đúng nghĩa với ô tô, bảo hiểm với đô tô đã làm được nhiều việc có lợi ích thực sự.

"Tuy nhiên, bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe máy không hiệu quả. Do lượng xe máy quá nhiều, thủ tục lại phức tạp, gây tốn kém tiền bạc, thời gian cho nhân dân", anh Tuấn nêu ra vấn đề.

Theo anh Tuấn, thời điểm này đề xuất bỏ bắt buộc mua bảo hiểm xe máy là hợp lòng dân. Tuy nhiên, chỉ bỏ việc bắt buộc, còn người dân có điều kiện hoặc thấy việc mua bảo hiểm là cần thiết thì vẫn có thể mua bảo hiểm.

Rõ ràng, bảo hiểm bắt buộc với xe máy vẫn chưa phát huy hiệu quả, và chưa cung cấp được dịch vụ tốt cho người dân. Ngành bảo hiểm cần nghiên cứu học tập kinh nghiệm các nước trên thế giới để làm sao cung cấp một dịch vụ tốt cho người dân. Đây cũng là giải pháp để các đơn vị bảo hiểm nâng cao chất lượng, có sự cạnh tranh về dịch vụ.