Bệnh dại - vừa thiệt người, thêm gánh nặng xã hội

Bổ sung vaccine dại vào Chương trình 30a để hỗ trợ các huyện nghèo, hỗ trợ tiêm vaccine kháng huyết thanh miễn phí cho người nghèo ở khu vực có nguy cơ cao như vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn hay kiểm soát vận chuyển chó thông qua việc thiết kế xây dựng trạm lưu giữ tạm thời... là những giải pháp được đưa ra tại "hội nghị tăng cường các biện pháp cấp bách phòng chống bệnh dại tại các tỉnh trọng điểm". Hội nghị do Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cục Thú y (Bộ NNPTNT) phối hợp Sở Y tế tỉnh Lào Cai tổ chức mới đây.

90% số ca tử vong do không tiêm vaccine

  Tiêm phòng bệnh dại cho bệnh nhân bị chó cắn (ảnh minh họa). TTXVN

Tại hội nghị, đại diện của 36 tỉnh trọng điểm về dại và các đại biểu tổ chức quốc tế, ban ngành liên quan đã bàn thảo nhằm tìm giải pháp tăng cường tỷ lệ tiêm vaccine phòng dại cho đàn chó, giảm số người tử vong ở các tỉnh trọng điểm và giải quyết việc buôn bán thịt chó trong công cuộc loại trừ bệnh dại...

Theo Viện Dịch tễ Trung ương, bệnh dại hiện đang diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương trên cả nước. Từ năm 2008 đến hết tháng 10.2018, cả nước đã có 512 trường hợp tử vong do bệnh dại; trong đó riêng 9 tháng đầu năm 2018 có 67 người tử vong, xuất hiện ở 6 tỉnh mới là Hòa Bình, Phú Thọ, Kiên Giang, Bến Tre, Vĩnh Phúc, Kon Tum.

Đặc biệt, ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, trong suốt 20 năm qua, số ca tử vong do bệnh dại chiếm đến 50% số ca tử vong của tất cả các bệnh truyền nhiễm ở Việt Nam. 90% số ca tử vong vì bệnh dại do người dân không đi tiêm vaccine phòng dại… Mỗi năm Việt Nam có đến nửa triệu dân cần tiêm vaccine dại, tốn kém hàng nghìn tỷ đồng, tạo gánh nặng không nhỏ cho nguồn lực xã hội và đời sống nhân dân.

Mặc dù bệnh dại diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng, nhưng hiện nay công tác phòng, chống bệnh dại trên cả nước vẫn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Đó là, tình trạng thiếu vaccine phòng dại cục bộ vẫn diễn ra ở 208/684 huyện và giá vaccine phòng dại khá cao.

Các địa phương cũng chưa quản lý được đàn chó nuôi, tỷ lệ tiêm phòng dại cho đàn chó rất thấp. Tính đến tháng 9.2018, cả nước có 5,4 triệu con chó được nuôi tại các gia đình,  nhưng mới có 39% số chó nuôi này được tiêm phòng…

Đề nghị bổ sung bệnh dại vào bảo hiểm y tế

Nhằm đạt mục tiêu khống chế bệnh dại trên đàn chó nuôi và trên người vào năm 2010 nhằm tiến tới loại trừ bệnh dại, hội nghị đã đưa ra nhiều giải pháp để tăng cường công tác phòng chống bệnh dại các địa phương.

Trong đó, Cục Thú y Việt Nam đề xuất bổ sung vaccine dại vào Chương trình 30a để hỗ trợ các huyện nghèo, dự phòng vaccine dại để hỗ trợ địa phương tiêm phòng bao vây ổ dịch; khuyến khích các địa phương du lịch phát triển xây dựng vùng an toàn bệnh dại. Ngoài ra, Cục cần xây dựng kế hoạch giám sát chủ động, bản đồ dịch tễ lưu hành mầm bệnh, ổ dịch, đánh giá hiệu lực vaccine để công khai trên các phương tiện truyền thông và thông tin cho các cơ quan liên quan, nghiên cứu phát triển sản xuất vaccine dại trong nước...

Cục Thú y đề nghị Bộ Y tế hỗ trợ tiêm vaccine kháng huyết thanh miễn phí cho người nghèo ở khu vực có nguy cơ cao như vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; hay tiêm vaccine miễn phí dự phòng trước phơi nhiễm cho người có nguy cơ cao như các cán bộ làm công việc lấy bệnh phẩm, xét nghiệm, tiêm vaccine dại cho chó... Đồng thời bổ sung bệnh dại vào bảo hiểm y tế, tổ chức bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với chủ nuôi chó đã chấp hành tiêm phòng cho chó trong trường hợp chó cắn người hoặc người bị chó cắn tử vong...

Bà Thẩm Hồng Phượng - đại diện Tổ chức đối xử nhân đạo với động vật - thành viên của nhóm ACPA (Liên minh các tổ chức bảo vệ chó châu Á) nhấn mạnh, giết mổ chó hay mèo làm thịt là một trong các tuyến đường lan truyền bệnh dại và nguyên nhân gây ra 1,6% bệnh dại ở người trong những năm gần đây.