Bí mật cá nhân là gì, thế nào là xâm phạm bí mật cá nhân?

Nhà báo Hàn Ni xâm phạm bí mật cá nhân của bà Nguyễn Phương Hằng

Công an TP.HCM đã hoàn tất kết luận điều tra chuyển Viện KSND TP.HCM, đề nghị truy tố nhà báo Đặng Thị Hàn Ni và ông Trần Văn Sỹ (cựu Chủ nhiệm Đoàn luật sư Vĩnh Long) về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".

Kết luận điều tra xác định, từ tháng 9/2021 đến tháng 2/2022, nhà báo Hàn Ni sử dụng tài khoản Youtube và Facebook "Nhà Báo Hàn Ni" để đăng bài, tổ chức nhiều buổi ghi hình phát trên mạng xã hội có nội dung sai sự thật, nhằm xúc phạm nhân phẩm, danh dự, uy tín của bà Nguyễn Phương Hằng và ông Huỳnh Uy Dũng; xâm phạm lợi ích hợp pháp của Công ty Cổ phần Đại Nam và Quỹ từ thiện Hằng Hữu.

Cụ thể, nhà báo Hàn Ni dùng tài khoản Youtube để phát buổi ghi hình với nội dung "Bà Hằng có quyền ngồi xổm trên pháp luật không". Trong đó có 4 đoạn phát ngôn mang nội dung thuộc bí mật cá nhân và đời sống riêng tư của vợ chồng bà Hằng.

Theo cơ quan công an, bà Ni đã đưa lên không gian mạng những thông tin thuộc bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trái quy định của pháp luật.

Quá trình điều tra, bà Đặng Thị Hàn Ni thừa nhận có những phát ngôn nói đến thông tin cá nhân liên quan đời tư của bà Nguyễn Phương Hằng.

Xâm phạm bí mật cá nhân, gia đình bị xử lý hành chính hay hình sự?

Sau thông tin này, bạn đọc đặt câu hỏi, bí mật cá nhân là gì, xâm phạm bí mật cá nhân bị xử lý thế nào?

Trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Hà Thị Khuyên - Trưởng Văn phòng luật sư Nhân Chính cho biết, quyền bí mật cá nhân là quyền dân sự, là quyền nhân thân gắn với cá nhân bất khả xâm phạm.

Điều 38 Bộ luật dân sự năm 2015 đã cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp về quyền con người, gồm các quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.

Đây là chuẩn mực pháp lý, là căn cứ viện dẫn để giải quyết các tranh chấp dân sự liên quan đến các hành vi trái pháp luật, hành vi cố ý xâm phạm đến quyền về đời sống riêng tư của cá nhân, bí mật cá nhân và bí mật gia đình.

Theo luật sư Khuyên, các quyền nhân thân về đời sống riêng tư của cá nhân, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là các quyền nhân thân bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý.

Vì vậy, việc đưa bí mật cá nhân của người khác lên mạng xã hội trái phép, tùy tính chất mức độ mà người thực hiện hành vi có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cụ thể, nếu hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP nếu việc đưa thông tin là xuyên tạc, vụ khống, đưa thông tin sai sự thật.

Còn nếu hành vi đưa bí mật cá nhân lên mạng xã hội mà thông tin đó tuy không phải là thông tin sai sự thật nhưng là thông tin thuộc bí mật đời tư chưa được sự cho phép của cá nhân, người đưa thông tin sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, mức phạt từ 10 đến 20 triệu đồng.

Ngoài ra, theo vị luật sư, trường hợp đến mức phải xử lý hình sự, nếu thông tin là sai sự thật, người thực hiện hành vi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vu khống theo quy định tại Điều 156 Bộ luật hình sự năm 2015, hình phạt từ 3 đến 7 năm tù.

Còn nếu việc đưa thông tin không phải sai sự thật nhưng là thông tin thuộc bí mật đời tư cá nhân, người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông; tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 288 và 331 Bộ luật hình sự năm 2015, khung hình phạt đều từ 2-7 năm tù.

Ngoài việc có thể bị xử lý hành chính và hình sự, người vi phạm còn phải bồi thường thiệt hại cho nạn nhân theo quy định tại của Bộ luật dân sự năm 2015.