Biến chứng viêm cầu thận từ… viêm họng

Bỗng dưng phù thũng

Theo thông tin từ Sở Y tế Nghệ An, tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn xã Hạnh Dịch có 20 học (17 học sinh THCS và 3 học sinh tiểu học) mắc các triệu chứng phù, đái ít, nước tiểu sẫm màu, nghi bị viêm cầu thận. Trong đó có 2 học sinh đã tử vong do suy thận nặng là em Lô Văn H (12 tuổi, học sinh lớp 7) và em Lô Văn T (8 tuổi, em trai H). Cả 2 em đều bệnh nặng, được gia đình xin cho xuất viện và sau đó tử vong tại nhà.

 Khám sàng lọc xác định nguy cơ bệnh cho các em học sinh xã Hạnh Dịch. Ảnh: Cảnh Thắng

Sáng 23.2, đoàn cán bộ y tế tỉnh Nghệ An đã tổ chức khám sàng lọc cho hơn  200 học sinh tại trường Tiểu học và THCS Hạnh Dịch.  Anh Hà Văn Dậu (SN 1974) đã vượt 7km đường rừng, đưa con trai là Hà Văn Tiến (12 tuổi) từ bản Mứt ra trung tâm xã. “Tháng 11 năm ngoái, người cháu tự nhiên sưng phù lên, kêu mệt, ngủ nhiều. Thấy vậy gia đình đưa cháu đến bệnh viện huyện khám. Bác sĩ nói cháu bị viêm cầu thận, nhập viện 1 tuần rồi sau đó cho thuốc về nhà uống. Đến hôm nay cháu vẫn chưa khỏi bệnh nên cho cháu đi tái khám. Cháu cũng nghỉ học mấy tuần rồi” - anh Dậu cho hay.

Trong khi đó anh Lô Văn Tuyến (bản Coong) cũng ngồi thấp thỏm đợi ngoài sân trường đợi con trai là Lô Văn Tuấn (12 tuổi) đang được các bác sĩ lấy mẫu máu, nước tiểu xét nghiệm. “Cháu đã xuất viện, vừa mới đi học trở lại được 2 ngày. Mặt cháu xẹp rồi, không sưng nữa, nhưng còn yếu lắm” -  anh Tuyến nói.

Bác sĩ Nguyễn Chí Sỹ (khoa Hồi sức, Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An) cho biết, các bác sĩ và nhân viên y tế đang tiến hành khám sàng lọc cho học sinh, lấy mẫu máu và nước tiểu. Còn về nguyên nhân sự việc hiện tại chưa thể kết luận ngay, mà còn phải chờ kết quả của nhiều xét nghiệm khác. Tuy nhiên, hội đồng chuyên môn tính đến khả năng viêm cầu thận cấp do liên cầu khuẩn. Viêm cầu thận cấp do liên cầu khuẩn có 2 thể: Thể lành tính và thể ác tính. Thể lành tính thường điều trị xong đợt cấp, sau đó điều trị duy trì từ 6 - 9 tháng và được tiên lượng tốt, khỏi bệnh hoàn toàn nếu được điều trị đúng. Thể ác tính có thể gây suy tím cấp, suy thận nặng dẫn tới tử vong. 2 bệnh nhân tử vong khi vào viện đều có biểu hiện suy thận, rối loạn điện giải nặng, tổn thương do hoại tử ống thận.

Cũng theo bác sĩ Sỹ, nếu như do độc tố thức ăn, hóa chất hay nguồn nước chưa chắc đã là nguyên nhân bởi nếu như vậy người lớn cũng sẽ bị nhiễm bệnh. Trước mắt, tại thời điểm này, các bác sĩ khuyến cáo: Trẻ cần được vệ sinh thân thể sạch sẽ. Ngoài ra, kiểm tra kỹ thức ăn, nguồn nước uống, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và môi trường. Khi có các dấu hiệu như tiểu buốt, mệt mỏi, đau bụng, phù trắng ở mí mắt, mặt, và chân tay thì đến ngay cơ sở y tế để khám bệnh. Không tự ý chữa bệnh ở nhà bằng thuốc lá khi không có chỉ định của bác sĩ.   

Đừng chủ quan với viêm họng

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp – phụ trách khoa Cấp cứu (Bệnh viện Các bệnh nhiệt đới T.Ư) cho biết, liên cầu khuẩn có hàng chục týp và thường lây nhiễm vào cơ thể người ở da, vùng họng, gây viêm da hoặc viêm họng. Liên cầu khuẩn cũng lây qua hô hấp và tiếp xúc với người bệnh.

Khi liên cầu khuẩn gây bệnh, cơ thể thường sinh ra kháng thể để chống lại liên cầu khuẩn nhưng đồng thời cũng có thể gây viêm cầu thận cấp, viêm van tim, viêm khớp. Bệnh có thể gây tử vong vì các biến chứng viêm cầu thận cấp, phù phổi cấp, suy tim…

“Tuy nhiên, chỉ có tỷ lệ nhỏ các bệnh nhân nhiễm khuẩn liên cầu (ở vùng họng hoặc da) bị biến chứng như viêm cầu thận cấp, viêm van tim hoặc viêm khớp. Viêm cầu thận cấp sau nhiễm liên cầu khuẩn cũng thường gặp ở trẻ em từ 5-15 tuổi” – bác sĩ Cấp cho biết. Theo bác sĩ Cấp, rất khó phát hiện các biến chứng do liên cầu khuẩn từ sớm. Vì thế, nếu trẻ em viêm họng, viêm da vài ngày và xuất hiện các triệu chứng như đau khớp, khó thở, tiểu ít, phù mặt, mệt mỏi thì nên cho trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác. Các xét nghiệm tìm ra chủng liên cầu khuẩn phải được thực hiện bởi các cơ sở y tế đủ điều kiện.

Bác sĩ Cấp cho hay, viêm cầu thận cấp do liên cầu khuẩn cũng dễ điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, bệnh thường được phát hiện sau khi đã biến chứng nặng, do đó việc điều trị phức tạp và trong thời gian dài. Ngoài ra, các bệnh nhân bị tổn thương van tim cần phải dự phòng việc tái nhiễm liên cầu khuẩn. Vì nếu bị nhiễm khuẩn lần nữa, các biến chứng tổn thương có thể nặng hơn.

TS-bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng – nguyên trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai) nhận định, 80% số trẻ em bị viêm họng, viêm da do liên cầu khuẩn đều không gây nguy hiểm cho trẻ. Chỉ có khoảng 20% ca bệnh còn lại có thể gây biến chứng viêm khớp, viêm cầu thận, thấp tim khi được điều trị không triệt để.

Theo bác sĩ Cấp, nếu phát hiện chùm ca bệnh bị viêm cầu thận do liên cầu khuẩn thì cần khám sàng lọc, phát hiện các ca bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn, điều trị dứt điểm để tránh bệnh lây lan.