Biến thể Omicron sẽ là phép thử lớn nhất từ trước đến nay

Từ lâu, các nhà khoa học đã biết rằng thế giới sẽ chứng kiến rất nhiều biến thể của SARS-CoV-2. Thông báo của Bộ trưởng Y tế Nam Phi hôm thứ Năm (25/11) về việc phát hiện ra biến thể B.1.1.529 (Omicron) chính là lời nhắc nhở mạnh mẽ nhất rằng đại dịch vẫn chưa kết thúc.

Trong vài giờ sau thông báo đó, một số quốc gia - bao gồm Mỹ và Vương quốc Anh - đã áp đặt lệnh cấm du lịch đến Nam Phi cũng như các quốc gia châu Phi xung quanh.

Các quan chức cho biết những hạn chế đi lại mới được Tổng thống Joe Biden công bố 26/11 sẽ phần nào hỗ trợ chính phủ liên bang Mỹ. Trên thực tế, có thể thấy rằng việc biến thể mới sẽ xuất hiện ở Mỹ vào một thời điểm nào đó là điều không thể tránh khỏi, nhưng những hạn chế di chuyển sẽ cho các cơ quan y tế liên bang cùng những đối tác toàn cầu của họ thêm thời gian để tìm hiểu về biến thể Omicron, bao gồm cả mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Các quan chức đã nhanh chóng áp đặt các hạn chế mới. Mặc dù biến thể đã xuất hiện từ vài tuần trước, nhưng chỉ trong những ngày gần đây, họ mới biết được mức độ nghiêm trọng của nó.

Các quan chức Mỹ dự kiến sẽ nói chuyện với các nhà khoa học ở Nam Phi một lần nữa vào Chủ nhật (28/11).

Mối lo ngại ngày càng tăng

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhanh chóng triệu tập một nhóm cố vấn và chỉ định chủng B.1.1.529 là "biến thể đáng lo ngại", đặt cho nó cái tên Hy Lạp là Omicron. WHO cũng kêu gọi các quốc gia tăng cường nỗ lực giám sát và giải trình tự để hiểu rõ hơn về các biến thể của SARS-CoV-2.

Các nhà sản xuất vaccine cũng tỏ ra lo lắng. Moderna cho biết biến thể Omicron là một "nguy cơ tiềm ẩn đáng kể" đối với vaccine Covid-19 của họ.

"Biến thể Omicron bao gồm cả những đột biến có trong biến thể Delta với độ lây truyền cao và khả năng vượt qua kháng thể. Sự kết hợp của các đột biến thể hiện nguy cơ tiềm ẩn đáng kể, từ đó đẩy nhanh sự suy yếu của vaccine", Moderna cho biết hôm 26/11 trong một thông cáo báo chí.

Omicron cũng nhanh chóng tạo ra một cú sốc kinh tế. Biến thể của virus gây bệnh Covid-19 mới đã khiến giá dầu giảm mạnh 13% vào hôm 26/11 do các nhà đầu tư lo ngại về những biện pháp hạn chế của chính phủ. Giá dầu thô Mỹ kết thúc ngày ở mức thấp nhất trong hai tháng là 68,15 USD/thùng, giảm 13,1% so với phiên đóng cửa hôm 24/11. Đây là mốc thấp nhất đối với giá dầu kể từ ngày 27/4/2020, thời điểm Covid-19 bùng phát ở Mỹ.

Hiện nay, trong bối cảnh các nhà khoa học đang cố gắng tìm hiểu thêm về biến thể này, các quan chức y tế toàn cầu khuyến khích mọi người đeo khẩu trang, tránh những nơi đông người và tiêm phòng đầy đủ.

"Các biến thể sẽ liên tục được tạo ra bởi virus này"

"Chúng tôi hiểu rằng mọi người rất lo lắng. Tuy nhiên tin vui là chúng tôi có các hệ thống giám sát trên khắp thế giới để phát hiện những biến thể này rất nhanh. Omicron đã được phát hiện cách đây vài tuần và các nhà khoa học Nam Phi đã chia sẻ thông tin với chúng tôi, từ đó chúng tôi có thể đưa ra những phương án kịp thời", Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về Covid-19, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ 26/11.

Van Kerkhove nói: "Điều quan trọng là ý thức của mỗi người. Các biện pháp sức khỏe cộng đồng đã được chứng minh là vô cùng hiệu quả: Giữ khoảng cách, đeo khẩu trang, đảm bảo rửa tay đầy đủ, tránh không gian đông đúc, và quan trọng nhất, hãy tiêm phòng".

Khi thế giới hiểu thêm về biến thể Omicron, những hướng dẫn hiện tại về các biện pháp bảo vệ - chẳng hạn như đeo khẩu trang - có thể sẽ thay đổi.

Ngay cả khi đại dịch kết thúc và coronavirus trở thành virus đặc hữu (virus xuất hiện liên tục nhưng không gây hậu quả nghiêm trọng) - vẫn có khả năng các biến thể mới sẽ tiếp tục xuất hiện.

Tiến sĩ Amesh Adalja, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế của Đại học Johns Hopkins, đã viết trong một email cho CNN hôm thứ Sáu. Adalja cho biết: "Covid-19 sẽ không bao giờ biến mất khi virus này chuyển sang giai đoạn đặc hữu".

Các nhà khoa học vaccine nghiên cứu về Omicron

Các nhà sản xuất vaccine Covid-19 cho biết họ đang cải tiến vaccine của mình cho phù hợp với các biến thể mới xuất hiện.

Các nhà khoa học tại BioNTech đã bắt đầu nghiên cứu tác động của biến thể Omicron đối với vaccine được phát triển với Pfizer, với kết quả dự kiến công bố trong vòng vài tuần tới.

"Chúng tôi hiểu mối quan tâm của các chuyên gia và đã ngay lập tức bắt đầu các cuộc điều tra về biến thể B.1.1.529", BioNTech cho biết trong một tuyên bố hôm 26/11. "Chúng tôi hy vọng sẽ có thêm dữ liệu từ các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, chậm nhất là hai tuần nữa".

Moderna tuyên bố hôm 26/11 rằng họ đang "cố gắng hết sức" để kiểm tra khả năng chống lại biến thể Omicron của vaccine hiện tại, kết quả dự kiến sẽ có trong những tuần tới.

Nếu vaccine hiện tại không đủ để chống lại biến thể mới, một giải pháp khả thi là tăng cường hệ miễn dịch cho mọi người với liều lượng lớn hơn, Moderna cho biết họ đang thử nghiệm phương pháp này.

Công ty này cũng xem xét hai liều hỗ trợ tăng cường vaccine để xem liệu chúng có cung cấp khả năng bảo vệ chống lại Omicron hay không. Cả hai liều này đều bao gồm một số đột biến virus có trong biến thể mới.

Ngoài ra, Moderna cũng đang đánh giá một liều tăng cường dành riêng cho Omicron.

"Kể từ đầu năm 2021, Moderna đã thực hiện một chiến lược toàn diện để dự đoán các biến thể mới đang được quan tâm", tuyên bố của công ty cho biết, đồng thời nói thêm rằng "chiến lược này bao gồm ba mức độ phản ứng", đủ để ứng phó trong trường hợp vaccine hiện tại không chống lại được biến thể Omicron.

Johnson & Johnson cũng cho biết trong một tuyên bố của công ty hôm 26/11: "Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ biến chủng virus mới xuất hiện, đồng thời cũng kiểm tra tính hiệu quả của vaccine chống lại biến thể mới này".

Nhà sản xuất vaccine AstraZeneca đang tìm hiểu tác động của biến thể Omicron đối với vaccine hiện tại của họ, bên cạnh đó họ cũng thử nghiệm liệu pháp kết hợp kháng thể chống lại biến thể mới, một phát ngôn viên của công ty cho biết hôm 26/11. Tuyên bố cho biết: "AstraZeneca đang tiến hành nghiên cứu ở những địa điểm đã xác định được biến thể, cụ thể là ở Botswana và Eswatini, việc này sẽ cho phép chúng tôi thu thập dữ liệu thực tế để chống lại biến thể virus mới".

Phương pháp điều trị kháng thể của công ty, AZD7442, cũng đang được thử nghiệm để chống lại biến thể Omicron. AstraZeneca cho biết: "Hy vọng AZD7442 sẽ có hiệu quả, nó bao gồm hai kháng thể mạnh bổ sung lẫn nhau để chống lại virus".