Bộ NNPTNT vào cuộc sau loạt bài về “cánh đồng mẫu lớn”

Thực hiện công văn chỉ đạo ngày 9.4 của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu xử lý thông tin trên Báo NTNN về bài “Cánh đồng mẫu lớn: Khó tìm đầu ra” (số 77 ra ngày 30.3), Bộ NNPTNT đã chính thức có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này. Bộ NNPTNT khẳng định thông tin đăng trên Báo NTNN là đúng, đồng thời đã triển khai 3 biện pháp để tháo gỡ, giải quyết, cũng như đưa ra một số đề xuất, kiến nghị về vấn đề này.

Việc không lo đầu ra cho nông dân đã khiến chủ trương xây dựng cánh đồng mẫu gặp nhiều khó khăn.

Năng lực của doanh nghiệp yếu

Giải trình về nội dung trên, Bộ NNPTNT cho biết: Việc Công ty Docirnexco không thực hiện bao tiêu sản phẩm theo hợp đồng đã ký với Hợp tác xã Tân Cương (Đồng Tháp) và tình trạng khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm tại một số mô hình “cánh đồng mẫu lớn” ở Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang trong vụ đông xuân 2011 – 2012 như báo nêu là hoàn toàn đúng. Đây là trở ngại lớn nhất trong việc mở rộng mô hình cánh đồng mẫu lớn trong thời gian tới.

Lý giải về vấn đề này, theo Bộ NNPTNT, ngoài những khó khăn khách quan của thị trường xuất khẩu lúa gạo những tháng đầu năm, nguyên nhân cơ bản của tình hình trên là, trong khi doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào tích cực tham gia, đa số các doanh nghiệp thu mua xuất khẩu gạo vẫn chưa vào cuộc, chưa tham gia phương thức sản xuất tiêu thụ lúa gạo theo cánh đồng mẫu lớn.

Cũng theo đánh giá của Bộ NNPTNT, hiện tại, chỉ có một vài doanh nghiệp tham gia ở quy mô nhỏ lẻ, vài trăm hécta và không đủ năng lực mở rộng diện tích thu mua do thiếu nhân lực, máy móc, nguồn vốn và hệ thống thu mua… Thứ trưởng Bộ NNPTNT Bùi Bá Bổng nhận định: “Tình trạng trên nếu không được giải quyết sẽ ảnh hưởng tới việc mở rộng quy mô “cánh đồng mẫu lớn” ở đồng bằng sông Cửu Long”.

Đề nghị tiêu thụ hết lúa cho nông dân

Để tiêu thụ lúa gạo tại các mô hình “cánh đồng mẫu lớn”, trước mắt, Bộ NNPTNT đã đưa ra 3 giải pháp, đó là: Đề nghị các công ty thành viên của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) ký kết hợp đồng thu mua lúa gạo cho người dân và tham gia xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất lúa gạo của mỗi doanh nghiệp.

Đề nghị, các doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào, đầu tư hệ thống kho chứa, xay xát để bao tiêu lúa cho dân theo hợp đồng trực tiếp trong nước hoặc xuất khẩu. Đề nghị các địa phương tổ chức thêm nhiều hình thức tiêu thụ lúa khác như hợp tác xã, tổ hợp tác, nhóm nông dân đứng ra thu mua như thương lái rồi bán lại cho các doanh nghiệp…

Bên cạnh đó, Bộ NNPTNT cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo Bộ Công Thương, VFA, các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất tiêu thụ gạo tham gia liên kết thu mua lúa tại các mô hình “cánh đồng mẫu lớn”, góp phần xây dựng vùng nguyên liệu lúa hàng hoá chất lượng cao hàng chục đến hàng trăm hécta, xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, làm tăng giá trị gia tăng, giúp nông dân và doanh nghiệp được hưởng lợi cao hơn.

Trước đó, trả lời phỏng vấn NTNN, ông Nguyễn Trí Ngọc- Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) khẳng định, sẽ có chế tài nghiêm khắc để xử lý đối với doanh nghiệp vi phạm quy định khi tham gia vào “cánh đồng mẫu”, bởi đây là chủ trương lớn của Nhà nước, không thể một vài trường hợp như ở Đồng Tháp làm ảnh hưởng đến việc mở rộng “cánh đồng mẫu” ra các địa phương khác.

Thanh Xuân