Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Tận dụng cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu gạo và tổ chức lại ngành hàng

Các nước cấm xuất khẩu gạo là cơ hội tốt để nâng cao giá trị hạt gạo Việt và tổ chức lại ngành hàng

Chia sẻ trước việc các nước cấm xuất khẩu gạo do lo ngại về nguồn cung, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng: Lúa gạo là sản phẩm đặc thù. Việt Nam nên xem đây là cơ hội để nâng giá lúa gạo lên.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Việt Nam là một quốc gia sản xuất lúa gạo có trách nhiệm, vừa đảm bảo an ninh lương thực cho mình, vừa sẵn sàng cung ứng cho nhu cầu thế giới. "Và vì thế, giá lúa gạo tăng do một số quốc gia cấm xuất khẩu gạo là cơ hội để trong nước tổ chức lại ngành hàng, để doanh nghiệp và nông dân cùng phát triển bền vững. Tất cả là theo cơ chế thị trường", Bộ trưởng Lê Minh Hoan ccho biết.

Đánh giá về vấn đề này, ông Phạm Thái Bình - Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho biết: Tình hình khan hiếm lương thực đã hiện hữu từ nhiều năm nay. Việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo chỉ là giọt nước tràn ly. Việt Nam nắm bắt được tình hình này, chỉ là xuất khẩu gạo hiện tại có sự biến động quá nhanh.

Theo ông Bình, Ấn Độ sẵn sàng tăng xuất khẩu gạo lên gấp 3 lần Việt Nam. Thế nhưng, dân số Ấn Độ cao gấp 15 lần Việt Nam. Cho nên, nếu Ấn Độ không cấm xuất khẩu gạo thì nguy cơ mất an ninh lương thực dễ xảy ra tại nước này.

Khác với Ấn Độ, nhiều năm qua, Việt Nam xuất khẩu mỗi năm từ 6-7 triệu tấn gạo. Có xuất khẩu như thế, Việt Nam mới đảm bảo giá lúa để nông dân tái sản xuất trong vụ sau.

Nhưng Việt Nam tổ chức sản xuất và tiêu thụ như thế nào để có thể tận dụng được hết cơ hội xuất khẩu gạo lần này, đó mới là vấn đề cần bàn.

Ông Bình kể, cách đây 10 năm, Bộ NNPTNT đã chủ trương sản xuất phải gắn với thị trường, tức là nông dân phải liên kết với doanh nghiệp.

Giá lúa tươi ĐBSCL hiện đã lên tới 7.100-7.200 đồng/kg. Rõ ràng nông dân đang có lợi. Cơ hội xuất khẩu gạo đang lớn nhưng hiện vẫn có một số doanh nghiệp than thua lỗ.

"Thua lỗ là vì làm thị trường mà không gắn liền với sản xuất. Nhiều doanh nghiệp chưa nắm được nguồn hàng đã đi ký hợp đồng. Rủi ro đến với doanh nghiệp quen "ăn đứt bán đoạn" là đương nhiên", ông Bình giải thích.

Nông dân và doanh nghiệp cần liên kết chặt chẽ với nhau

Cũng theo ông Bình, nông dân với doanh nghiệp phải liên kết chặt chẽ với nhau. Liên kết là vấn đề cốt lõi để đảm bảo ngành hàng lúa gạo Việt Nam phát triển bền vững dù tình hình lúa gạo thế giới có thay đổi kiểu gì đi chăng nữa.

Đây là thực tế mà Việt Nam đang thiếu. Sau 10 năm, đến nay, số doanh nghiệp có liên kết thực sự với nông dân chỉ đếm trên đầu ngón tay. Rất nhiều đơn vị làm thương mại là chính.

Theo TS. Trần Minh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, những doanh nghiệp có đầu tư sản xuất theo chuỗi liên kết, làm theo tiêu chuẩn chất lượng sẽ được hưởng lợi. Nông dân, HTX trong cùng chuỗi cũng được lợi từ cơ hội này.

Ngành nông nghiệp khuyến khích doanh nghiệp phối hợp chính quyền địa phương xây dựng vùng sản xuất lúa tập trung. Vùng sản xuất phải gắn nông dân, HTX làm theo tiêu chuẩn chất lượng. "Đây là cơ hội để để hạt gạo Việt Nam có thể bán đi xa hơn, thâm nhập sâu hơn vào những thị trường khó tính", TS. Hải nói.