Bồng bềnh xóm vạn chài Tân Thịnh

Đó là xóm vạn chài Tân Thịnh, thuộc phường Tân Thịnh, thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình.

Những công dân thuộc xóm vạn chài phường Tân Thịnh đều có gốc xuất thân xa xưa từ làng Trung Hà, huyện Ba Vì, tỉnh Sơn Tây (cũ). Đã nhiều đời nay họ vẫn cha truyền con nối với nghề chài lưới đánh bắt cá trên sông Đà. Thuở xưa, họ ở đoạn cuối sông, nơi sông Đà trước khi hợp lưu với sông Hồng tại ngã ba Bạch Hạc (Việt Trì). Rồi cứ ngựợc dòng lên mãi, họ tiếp nối những kiếp mưu sinh trôi nổi trên Đà giang …

Xóm vạn chài Tân Thịnh nhìn từ bờ tả sông Đà

Trước đây “đội quân” chài lưới này không trú ngụ ổn định ở bất kỳ đâu. Dọc sông Đà, mỗi nơi họ ở một thời gian và bao giờ nơi đó không còn tôm cá tất cả lại cùng nhau nhổ neo đến đoạn sông mới.

Có một thời, cả xóm chài tập trung về xã Hợp Thịnh, huyện Kỳ Sơn (Hòa Bình). Khi vùng sông ở Kỳ Sơn bị khai thác cạn kiệt, cả xóm lại kéo lên huyện Đà Bắc… Nhưng có thể nói họ được “đổi đời” từ khi có Nhà máy thuỷ điện Hòa Bình. Năm 1991, rải rác từ các triền sông, những gia đình vạn chài tập trung về phía hạ lưu chân đập thủy điện, lập thành xóm chài dưới chân Cầu Cứng.

>> Chùm ảnh: Chiều xuân du ngoạn dọc làng chài…

Hòa Bình lên cấp thành phố đã tiếp nhận các hộ dân xóm vạn chài vào diện thường trú của phường Tân Thịnh. Cả xóm được “kéo điện” đến từng nhà, thật sự tạo nên “bước ngoặt vĩ đại” khi con em vạn chài được lên bờ đi học và cả xóm đỡ âm u khi đêm buông.

Cuộc sống vẫn trên bến dưới đò, chủ yếu dựa vào đánh bắt cá, thu nhập của cả xóm bấp bênh theo từng con nước. Mỗi năm trung bình thủy điện Hòa Bình xả nước 3 tháng và có nghĩa là 3 tháng đó cả xóm vạn chài phải “chơi dài”, không thể đánh bắt cá vì sông động.

Gia sản cho mỗi hộ dân nơi xóm chài đều giống nhau, một chiếc thuyền lớn (phao) rộng khoảng trên dưới 30m2 làm “căn hộ” trên đó và một chiếc thuyền con dùng để đánh bắt cá, giao thông. Những thế hệ con em ra “ở riêng” hôm nay lại có cơ hội ngược tiếp sông Đà khi phía thượng nguồn đã có đập thủy điện Sơn La. Nhưng dù ở đâu, kiếp vạn chài vẫn nổi trôi trên một “cơ ngơi” bồng bềnh như thế…

Nguyễn Bình