Cá lòng tong

Thời tiết chuyển mùa từ mưa sang khô, gần tết nên gió nhiều, nhất là gặp bữa gió chướng, nước “đi” nên tép rong “đi” theo con nước mà vào dớn. Ông anh tôi ở xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn (tỉnh Vĩnh Long) gọi điện thoại bảo chạy về vào một ngày như vậy.

Anh Nguyễn Minh Đương, ở ấp 7, xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy (tỉnh Hậu Giang), có nhiều năm làm nghề vợt cá bổi trên sông cho biết những tháng nước cạn như hiện nay, mỗi ngày từ 7 giờ sáng đến 14 giờ chiều, anh có thể vợt được từ 20-30kg cá sặc, cá chốt.

Cùng thời điểm này năm trước, người dân mưu sinh theo con nước lũ ở Đồng Tháp Mười đã lũ lượt ra đồng giăng lưới, đặt lờ… bắt cá. Nhưng hiện tại, nước lũ chỉ lấp xấp mặt ruộng, cá linh -biểu tượng của mùa lũ - kéo về lác đác kiến dân vùng Đồng Tháp Mười buồn thiu.

Do mùa nước nổi năm 2020 thấp và nước lũ thượng nguồn đổ về trễ hơn mọi năm nên các sản vật mùa nước nổi như cá linh non, cá lòng tong, cua đồng, ốc đồng, các loại cá đồng, tép và bông điên điển, bông súng các loại ở các chợ trên địa bàn huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp khan hiếm, giá bán tăng.

Về tỉnh An Giang có mắm cá linh, tới tỉnh Trà Vinh có mắm bò hóc của người Khmer thì đến tỉnh Sóc Trăng có mắm cá rô đồng không xương. Thứ mắm cá rô đồng không xương này được làm tại thị xã Ngã Năm – vùng đất trũng với lượng cá đồng, trong đó có cá rô đồng dồi dào.

Khi những cơn mưa cuối mùa dần lụi tàn, nước sông Hậu bớt đỏ màu phù sa biển Hồ (Campuchia), là lúc dòng kênh, con rạch nơi đây trở thành nơi quần sinh của những bầy lòng tong.

Ở miền Tây Nam Bộ có một loài cây mọc hoang khắp vườn nhà hay dọc các mé kênh, rạch, chằng chịt, dân gian gọi nó là nhãn lồng. Ngoài tên gọi ấy, nó còn được biết đến với những tên gọi khác như lạc tiên, chùm bao, ...

Từ điền dã thực tế, chúng tôi giới thiệu cái nò dùng để bắt tép bạc, vật dụng đã gắn liền với mảnh đất này từ thuở tiền nhân dừng chân mở cõi, khẩn hoang!

Có rất nhiều món cá kho quen thuộc với người dân miền Tây như cá kèo kho tiêu, cá linh kho mía, cá lòng tong kho quẹt, cá bống trứng kho nước cốt dừa… nhưng ít ai nhắc đến cá heo nước ngọt.