Câu đố hóc búa: Cái gì quý nhất?

Có một nhà thông thái nọ, chuyên đi đặt mấy câu đố hóc búa để móc họng thiên hạ. Đại khái, ông đố mọi người cái gì quý nhất. Đáp án là cái lưỡi vì cái lưỡi có thể nói lên những điều tốt đẹp, có thể cổ vũ tinh thần của mọi người, là nơi nói lên những áng thơ ca bất hủ… Ông lại đố cái gì xấu xa nhất. Đáp án lại là cái lưỡi, vì chính cái lưỡi có thể châm chọc người này người kia, có thể nói những điều độc địa nhất để vùi người ta xuống hố.
Một hôm, nhà thông thái đến Việt Nam, sau khi thăm thú khắp nơi, ngó nghiêng đủ chỗ, nhà thông thái lại đưa ra một câu đố vô cùng hóc búa, rằng: “Cái gì khi nó đi thì mọi thứ đều đi, khi nó đứng lại thì mọi thứ vẫn tiếp tục đi, còn khi nó lùi lại thì mọi thứ vẫn đứng yên”. Không ai trả lời, mọi người cứng họng. Quả là hóc búa. Thấy mọi người bí lù, nhà thông thái hả hê lắm. Đi tới đâu ông cũng đố câu này, nhưng bao nhiêu nơi đi qua, cũng bấy nhiêu nơi chẳng có câu trả lời. Coi như mọi người đều bó tay với câu đố hóc búa. Nhà thông thái bèn cho thêm một chút gợi ý, rằng đáp án có liên quan đến tình hình kinh tế Việt Nam. Đã thế còn khuyến mãi thêm ai trả lời đúng thì ông gả con gái cưng cho.

Có gợi ý rồi, lại thêm khuyến mãi, hàng loạt câu trả lời được gửi đến. Nào là lạm phát, rồi thì nợ xấu, lại đến nợ công, tiếp theo là tình hình nhập siêu, kế đến là bẫy thu nhập trung bình… Bao nhiêu đáp án đều bị nhà thông thái bác hết. Chẳng có câu trả lời nào vừa ý cả.

Thế là nhà thông thái bỏ đi, với đáp án bí ẩn chẳng ai biết được là gì. Nhiều năm sau, nhà thông thái vào độ tuổi gần đất xa trời, những tưởng câu đố hóc búa năm xưa mọi người đã quên, ai dè có người nhắc lại, đề nghị ông trả lời. Không muốn ôm điều bí mật vào quan tài, nhà thông thái bèn bảo: “Cái gì khi nó đi thì mọi thứ đều đi, khi nó đứng lại thì mọi thứ vẫn tiếp tục đi, còn khi nó lùi lại thì mọi thứ vẫn đứng yên. Đó chính là giá xăng. Giá xăng tăng thì các giá khác đều tăng, giá xăng không tăng thì các giá khác vẫn cứ tăng, còn giá xăng giảm thì những giá vốn tăng theo giá xăng cũng không giảm”.