Cây mạ sân Tám Công

Gieo mạ sân là gieo hạt giống lúa trên nền sân xi măng hoặc nền đất phủ nilon để hạt giống phát triển thành cây mạ rồi đưa ra ruộng cấy.

Sau 10 năm làm mạ sân, cơ sở của ông Tám Công đã có 1,5ha diện tích mặt sân để gieo mạ, 150 công cấy và 3 lò sấy với công suất 20 - 30 tấn/mẻ, liên tiếp nhận được nhiều bằng khen, giải thưởng của các tỉnh, Liên hiệp hợp tác xã, Bộ NN&PTNT, giải Nông dân sáng tạo toàn quốc…

Ông Tám Công đang cuốn mạ chuẩn bị giao cho khách.

Ông chủ mạ lá chuối

Ông Tám Công không phải là kỹ sư, mà là nông dân. Quê ông là một vùng đất nông nghiệp nhưng ít được thiên nhiên ưu đãi. Đất nhiễm phèn, khô hạn, sạ lúa thì lúa chết, lại thêm sâu bệnh hoành hành. Cái khó càng khơi lên tính ham học, ham hiểu biết ở ông Tám Công.

Một lần, vào khoảng năm 1999, ông nghe tin ở huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang có người vừa sang Nhật mua về máy cấy mạ, ông lật đật tìm đến. Tại đây, ông đặc biệt chú ý đến kỹ thuật gieo mạ trong khay. Mô hình này cho phép người trồng lựa được đất tốt ở bất cứ đâu, đem về đổ vào khay rồi trồng, không bị ảnh hưởng bởi đất phèn hay mặn ở vùng đó nữa.

Thấy đúng là cái mình cần, ông quyết định đem hết 4 triệu đồng dành dụm mua giống về gieo và cấy thử nghiệm. “Loại này lúc ấy dễ cấy, hạn chế được sâu bệnh, cho năng suất cao. Tuy nhiên, tỉ lệ sống còn thấp, cây yếu, thời gian sinh trưởng chậm…” – ông trầm ngâm nhớ lại.

Không có ai phụ giúp về kỹ thuật, ông một mình mày mò, nghiên cứu tìm cách khắc phục. Hết thêm loại đất này vào, đổ loại đất kia ra, lúc lại trộn chung hai, ba loại phân với nhau. “Thật bất ngờ, khi tôi bổ sung thêm bùn đáy ao, xơ dừa và phân DAP vào giá thể, cây mạ mập mạp hẳn ra, khỏe mạnh và sống tốt” – ông hồ hởi kể.

Thấy để trong khay bất tiện khi chở mạ ra ruộng, ông liền đổ hẳn giá thể ra sân, lót phía dưới là lá chuối, ngăn ô bằng các cọng lá dừa. Phía trên ông che thêm mùng lưới để chống rầy nâu. Khi cây mạ đã lớn, ông chỉ việc giở lưới, cuốn lá chuối ở từng ô cuộn tròn lại, bỏ vào bao, chở thẳng ra ruộng gieo mạ xuống. Đơn giản và tiện lợi! Với những cải tiến đó, ông đã chuyển kỹ thuật gieo mạ trong khay thành kỹ thuật gieo mạ trên sân (gọi tắt là mạ sân) của riêng mình. Do mạ tốt, năng suất lúa lên đến 6 – 8 tấn/ha, cao hơn lúa thường từ 2 – 3 tấn/ha, lại có khả năng đề kháng sâu bệnh tốt.

Cấy mạ sân trên ruộng.

Thu mua lúa giá 7.000 đồng/kg

Mạ sân dễ diệt cỏ, tiết kiệm giống, năng suất cao, chủ động trong gieo sạ, rút ngắn thời gian lúa trên đồng và né được lứa rầy đầu vụ (nhờ gieo trong nhà lưới). Từ khi tôi áp dụng mạ sân ra đồng ruộng năng suất tăng lên đáng kể, giảm được rất nhiều giống, thuốc phun xịt. Và đặc biệt, rất tốt với việc trồng các giống cao sản vì mô hình này loại cả lúa lẫn, lúa tạp trên đồng ruộng.

Ông Nguyễn Hữu Toại, một nông dân ở Châu Thành, Long An áp dụng mô hình gieo mạ sân

Tiếng lành bắt đầu đồn xa, ông lại không giấu nghề, phương pháp gieo mạ sân từ đó bắt đầu được phổ biến. “Bà con mình nghèo “gần chết”, có được cái gì hay là bày vẽ cho nhau, chứ giấu nghề làm gì” – ông cười đôn hậu.

Để có thể phổ biến mô hình của mình rộng khắp và chuyên nghiệp hơn, năm 2001, ông thành lập cơ sở sản xuất nông nghiệp Tám Công Thành Hưng, rồi cùng địa phương tổ chức các buổi trình diễn gieo mạ sân và cấy miễn phí cho nông dân. Thấy được hiệu quả, bà con khắp nơi kéo về đặt hàng ngày càng nhiều.

Không chỉ cung ứng mạ sân cho bà con trong huyện và khu vực lân cận, cơ sở Tám Công Thành Hưng còn thu mua lúa của những hộ nông dân sử dụng mạ sân của mình với giá 7.000 đồng/kg. “Vì với đơn hàng ngày càng nhiều như hiện nay, tôi thu mua lại để làm giống gieo mạ sân tiếp, nếu không sẽ không có đủ nguồn cung ứng” – ông Công giải thích. Trong điều kiện giá lúa trên thị trường xuống thấp như hiện nay, quyết định này của ông Tám Công vừa thể hiện sự chia sẻ của một người nông dân thành công với bà con, vừa thêm nghĩa tình giúp gắn kết những mối làm ăn ngày càng chặt hơn.

Ngọc Minh - Huỳnh Văn