Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình: Thẩm phán vi phạm đều bị xử lý "không có vùng cấm"

Không bao che cho thẩm phán vi phạm 

Sáng 20/3, phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mở đầu với phần chất vấn các vấn đề lĩnh vực tòa án. Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình chịu trách nhiệm trả lời chính.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) nói, những năm qua ngành tòa án đã ban hành nhiều quy định xử lý tham nhũng trong ngành, nhưng thực tế còn nhiều cán bộ, thẩm phán vi phạm pháp luật. Theo báo cáo của TAND Tối cao, từ năm 2021 đến nay đã có 106 trường hợp cán bộ, công chức ngành tòa án bị kỷ luật, trong đó có 7 cán bộ tham nhũng, tiêu cực.

Ngoài ra, một bộ phận cán bộ ngành tòa án xin nghỉ việc do áp lực trong khi quy trình tuyển dụng còn bất cập, chỉ tuyển nguồn cán bộ từ Học viện Toà án. "Vậy trách nhiệm của Chánh án về vấn đề nêu trên và có giải pháp gì?", ông Tạo chất vấn.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định không bao che và tất cả các thẩm phán vi phạm đều bị xử lý nghiêm với nguyên tắc "không có vùng cấm". Ông cho biết, ngành toà án liên tục kiểm tra, giáo dục đạo đức công vụ, trách nhiệm cho thẩm phán. TAND Tối cao cũng ban hành bộ quy tắc cho thẩm phán, đã được giảng dạy trong trường của hệ thống toà án.

"Đặc biệt, các trường hợp vi phạm chúng tôi còn chủ động chuyển cho cơ quan thanh tra, điều tra chứ không bao che", ông Bình nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, TAND Tối cao còn ban hành Quy định 120 về xử lý các vi phạm của thẩm phán có nhiều quy định vượt yêu cầu của Quốc hội. Ví dụ, nghị quyết Quốc hội cho phép được sửa 1,5% các vụ án, nhưng Quy định 120 chỉ cho thẩm phán được sửa án không quá 1,16%. Thẩm phán nào sửa quá 1,16% sẽ không được tái bổ nhiệm, không có thi đua.

Theo ông Bình, hiện biên chế của toàn ngành toà án là 15.500 người. Trong khi đó, số cán bộ nghỉ hàng năm khoảng 4,5% (khoảng 700-800 người). Trong khi đó, mỗi năm Học viện Toà án chỉ được tuyển 300 người nên còn khoảng một nửa chỉ tiêu toà án phải tuyển người ngoài ngành.

"Thông thường chúng tôi sẽ ưu tiên tuyển các sinh viên trường ngoài hệ thống toà án có học lực giỏi, xuất sắc để không làm ảnh hưởng đến chất lượng tuyển dụng", ông Bình nói.

Lỗi chủ quan của các thẩm phán sẽ bị xử lý 

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đăk Lăk) nói báo cáo xét xử vụ án hình sự cho thấy có việc xét xử sai tội danh, áp dụng không đúng hình phạt, tình tiết tăng nặng dẫn tới tuyên không đúng khung hình phạt hoặc quá nhẹ. Bà đề nghị làm rõ "đây là nguyên nhân chủ quan hay cố ý?".

Ông Nguyễn Hòa Bình nói thực trạng này có lỗi chủ quan, tỷ lệ chỉ dưới 1,5% như đã báo cáo, đảm bảo theo yêu cầu của Quốc hội. Hàng năm, các tòa án phải xử lý khoảng 80.000 vụ án hình sự. Lỗi chủ quan của các thẩm phán sẽ bị xử lý nếu vượt quá ngưỡng TAND Tối cao và Quốc hội đề ra.

"Nếu lỗi nghiêm trọng thì thẩm phán bị kỷ luật, nếu lỗi không nghiêm trọng sẽ bị dừng xét xử, không tái bổ nhiệm, không xếp loại thi đua", ông Bình cho hay.

Trong phần trả lời đại biểu Trần Thị Thanh Hương (đoàn An Giang) về vấn đề nhiều vụ giải quyết quá thời gian do nguyên nhân chủ quan, Chánh án Nguyễn Hoà Bình thừa nhận "năng lực, trách nhiệm của một số thẩm phán còn kém", bên cạnh nguyên nhân quá tải vì cùng lúc phải giải quyết số lượng công việc gấp đôi so với quy định.