Chọn nhà đầu tư dự án cao tốc Bắc-Nam: Cần minh bạch và cạnh tranh

Lý do huỷ đấu thầu quốc tế được Bộ GTVT nêu rõ: Trong quá trình triển khai dự án, Bộ GTVT quán triệt tinh thần phải tiến hành nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định pháp luật, hiệu quả, khách quan, minh bạch và đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Căn cứ những quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt Luật Đấu thầu (Điều 15), đối với 8 dự án thành phần được Quốc hội phê duyệt đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), Bộ GTVT đã tiến hành sơ tuyển lựa chọn Nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu quốc tế.

 Phối cảnh đoạn tuyến đầu tiên của dự án cao tốc Băc - Nam.  Ảnh: I.T

Tính đến cuối tháng 7/2019, sau 2 tháng kể từ thời điểm phát hành hồ sơ mời sơ tuyển, bên mời thầu (các Ban quản lý dự án của Bộ GTVT) đã nhận được 60 bộ hồ sơ dự tuyển. Kết quả đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển của bên mời thầu và quá trình thẩm định làm rõ của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, có 4 dự án không có nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển; có 2 dự án có duy nhất 1 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển; 1 dự án có từ 2 nhà đầu tư và 1 dự án có 3 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển. Như vậy, số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao.

Trước những lo ngại về việc Bộ GTVT huỷ đấu thầu quốc tế triển khai xây dựng dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ khiến dự án gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là lựa chọn nhà thầu có uy tín, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết: “Công tác lựa chọn nhà đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam sẽ thực hiện theo Nghị quyết số 52 của Quốc hội xác định giai đoạn 2017 - 2020 có 11 dự án cao tốc Bắc - Nam. Trong đó, có 3 dự án đầu tư công đang triển khai. Hiện đã khởi công dự án Cam Lộ - La Sơn, các dự án khác năm nay sẽ khởi công. Đối với 8 dự án đối tác công tư, hiện đã chốt số km từng dự án và không thay đổi”.

Đối với một số dự án không có nhà đầu tư tham gia dự thầu, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cũng cho rằng: “Nghị quyết Quốc hội đã chỉ rõ, trong trường hợp đoạn tuyến nào đó không có nhà đầu tư tham dự phải báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để chuyển hình thức đầu tư. Có thể là đầu tư công và không chỉ định nhà đầu tư”.

Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo Bộ GTVT và các đơn vị trong việc thực hiện xây dựng cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2021. Đặc biệt, các nhà thầu cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm đối với dự án, làm đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng công trình.

“Chống tiêu cực, tham nhũng trong đầu tư xây dựng cơ bản mà biểu hiện là ăn cắp vật tư, vật liệu thi công để hạ định mức trên một đơn vị diện tích, làm cho đường bị chất lượng xấu, bán thầu B thành B phẩy, B hai phẩy, thậm chí B ba phẩy. Mỗi lần như vậy chi phí hoa hồng rất lớn. Những đơn vị thi công không có năng lực, không thực hiện đúng quy định, thiết kế, là một nguyên nhân dẫn tới chất lượng công trình yếu kém" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng lưu ý, không để xảy ra tình trạng các đơn vị thiết kế, thi công, giám sát thông đồng cùng với sự buông lỏng, tiêu cực của chủ đầu tư, hoặc chủ đầu tư bị mua chuộc, không phát hiện ra các quy trình, việc làm sai, dẫn tới rút ruột công trình, làm công trình hư hỏng, xuống cấp nhanh sau khi thi công. Tất cả các biểu hiện trên sẽ khiến công trình sử dụng sau ít năm đã xuống cấp hoặc nứt nẻ, ổ gà, ổ trâu. “Làm như vậy là chúng ta có tội, có lỗi với nhân dân” - Thủ tướng nói.