Chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU: Còn nhiều bất cập, Thứ trưởng Bộ NNPTNT phải "cảnh báo"

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU còn nhiều bất cập 

Đây là cảnh báo mà Thứ trưởng Bộ NNPTNT nhắc nhở các địa phương tại Hội nghị bàn giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, do Bộ NNPTNT tổ chức tại TP.HCM, ngày 29/9.

Theo ông Nguyễn Quang Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục thủy sản, Ủy ban EC đánh giá, sau 5 năm Việt Nam đang đi đúng hướng.

Hiện nay, tổng số tàu cá toàn quốc là 91.716 chiếc. Số lượng tàu cá đã thực hiện đánh dấu là 88.545 tàu (đạt 96,5%).

Tính đến ngày 25/9, công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá đã có tiến bộ, đạt 95,29%, tăng hơn 5% so với trước.

Tuy nhiên, Tổng Cục thủy sản cho biết nhiều nơi vẫn còn tồn tại hạn chế. Ngay từ khung pháp lý và cơ chế chính sách đã cơ bản đầy đủ, nhưng quá trình triển khai vẫn cần sửa đổi bổ sung.

Hiện nay việc cập nhật quản lý đội tàu về cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia chưa đạt yêu cầu, mới chỉ đạt hơn 82% (75.235 tàu).

Tổng số tàu đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản mới đạt 64,35%. Trong đó đội tàu từ dưới 15m trở lên mới đạt 96,7%. Tuy nhiên, với khối tàu từ dưới 15m mới đạt tỷ lệ 46,6%; và nhiều địa phương còn ở tỷ lệ rất thấp.

Công tác triển khai hệ thống giám sát tàu cá còn nhiều bất cập. Hiện chỉ có các tỉnh như Quảng Ninh, Ninh Bình, Thừa Thiên Huế, Cà Mau, Sóc Trăng... hoàn thành 100% việc lắp đặt thiết bị VMS (thiết bị giám sát hành trình).

Nhiều địa phương có tỷ lệ lắp đặt thấp hơn trung bình cả nước như Hải Phòng (89,25%), Nam Định (88.20%), TP.HCM (87,5%), Trà Vinh (87,92%), Bạc Liêu (89,11%)...

Triển khai chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU không phải để đối phó 

Cũng theo Tổng cục Thủy sản, công tác trực khai thác, sử dụng hệ thống giám sát tàu cá thiếu đồng bộ giữa các địa phương.

Tình trạng mất kết nối VMS vẫn diễn ra phổ biến. Nhiều tàu cá vượt ranh giới trên biển phát hiện qua VMS nhưng kết quả điều tra, xử phạt rất ít.

Cụ thể, trung bình 1 ngày có khoảng 400-500 tàu mất kết nối trên biển, không rõ nguyên nhân. Đặc biệt, có tình trạng nhiều tàu cá cố tinh ngắt kết nối khi ra sát vùng ranh giới trên biển cho phép.

Việc tổ chức kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, lao động trên tàu cá; kiểm soát sản lượng khai thác, truy xuất nguồn gốc tại nhiều địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu.

Trong đó việc đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng nghề cá, đặc biệt là tại các cảng cá còn nhiều hạn chế. So với sản lượng hải sản khai thác 3,67 triệu tấn năm 2021 thì chỉ mới kiểm soát được khoảng 15-18%.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Tổng cục Thủy sản, Bộ NNPTNT đã phải "lăn xả" vào lĩnh vực này suốt 5 năm qua, xuống từng cảng cá, xem từng cuốn sổ nhật ký, kiểm tra từng nhà máy.

Thế nhưng thẻ vàng IUU vẫn đeo đuổi và ám ảnh suốt 5 năm qua. Bộ NNPTNT không có biển, không có tàu. Các địa phương triển khai chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU không phải để đối phó với Bộ.

"Tất cả các địa phương nếu không cùng quyết liệt đồng hành thì đừng mong gỡ thẻ vàng IUU", Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cảnh báo.