Đang làm thương lái, lại bỏ 1 tỷ đồng đi "chịu khổ" cùng nông dân

Anh Trần Văn Sáng “8X” đầu tư 1 tỷ đồng nguồn vốn sản xuất, kinh doanh cho HTX Vinh Sáng, Đà Lạt.Ảnh: V.V

Từ nghề thương lái bấp bênh

Gần giữa tháng 5/2017, anh Trần Văn Sáng (SN 1981), Giám đốc HTX Rau sạch Vinh Sáng, Đà Lạt bố trí cho tôi ghi nhận những vườn rau nhà kính ở khu vực Đa Phú, Đà Lạt mới vừa… thua lỗ. Đó là những loại rau bắp cải, lơ xanh, củ dền, cải thảo… liên tục giảm giá khá sâu từ đầu năm đến nay, ước tính doanh thu bán ra chỉ bằng 50% trở xuống so với cùng kỳ năm 2016. Nguyên nhân do cung vượt cầu, khiến rau VietGAP ở HTX Vinh Sáng đã không thể vượt ra ngoài rủi ro giảm giá chung. 

Nhờ dự phòng trước những khoản quỹ bù đắp thiệt hại, HTX Vinh Sáng đã nhanh chóng khôi phục sản xuất những lứa rau tiếp theo cho hộ gia đình thành viên. Cụ thể, trên mỗi khu vực diện tích nhà kính được HTX Vinh Sáng tổ chức sản xuất từng loại rau theo hợp đồng thời vụ bao tiêu sản phẩm như: cà chua beef, bó xôi, dâu tây, dưa leo baby, hoa hồng môn… Tất cả chế độ chăm sóc đều ghi chép nhật ký hàng ngày, nhằm đảm bảo đạt tỷ lệ cao nhất sản lượng rau thu hoạch được đối tác tiêu thụ chấp thuận. 

Giám đốc Trần Văn Sáng chia sẻ: “Dù giá thị trường bất ngờ giảm xuống thấp, nhưng HTX chúng tôi sản xuất theo hợp đồng từng thời vụ, nên sản lượng vẫn tiêu thụ hết. Không như thời gian tôi làm thương lái đến trực tiếp hộ gia đình thu mua rau khi thị trường được giá. Còn lúc bấp bênh giá xuống thấp thì phần lớn hộ gia đình tự lo xoay xở, may nhờ rủi chịu…”.

Ví dụ như thu mua rau bó xôi ở vùng Đa Phú, Đà Lạt, thương lái Trần Văn Sáng lúc đó thường chọn hình thức thu mua sỉ từng thửa vườn nhà kính xuống giống trồng từ 10 - 15 ngày, đảm bảo cho nông dân nắm chắc lãi khoảng 10 triệu đồng/1.000 m². Đến khi thu hoạch xong (khoảng 15 ngày tiếp theo) thì liên hệ các chợ đầu mối trong nước để giao hàng, hơn một tuần sau mới được báo giá. Kết quả có lúc thương lái Sáng cũng thu được các phần lãi để tái đầu tư thu mua, nhưng không ít lần phải gánh lỗ vì biến động tiêu cực của thị trường. 

Các sản phẩm được trồng tại HTX chủ yếu đều được đặt hàng nên không lo không có đầu ra 

Đến giám đốc bao tiêu rau VietGAP

Để có tư cách pháp nhân ký kết tiêu thụ rau sạch Đà Lạt lâu dài với các đối tác, thương lái Trần Văn Sáng tự thân vận động 7 hộ gia đình thân quen ở khu vực Đa Phú, Măng Lin, Phường 7, Đà Lạt tham gia thành lập HTX Rau sạch Vinh Sáng và chính thức hoạt động vào tháng 1/2016, bao gồm 5 ha nhà kính đầu tiên trồng xen canh và luân canh khoảng 10 loại rau như: dâu tây, bó xôi, sú ngọt, tần ô, cà chua beef, cà chua picota, dưa leo baby, củ cải baby, cải thảo.  

 Bằng nguồn vốn tự có 1 tỷ đồng, Giám đốc Trần Văn Sáng đưa vào HTX Rau sạch Vinh Sáng đầu tư giống, các loại vật tư sản xuất phân bổ phù hợp trên mỗi vườn rau liên kết của hộ gia đình thành viên. Đồng thời quy trình sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP cũng đều do HTX phân công nhân viên kỹ thuật phụ trách, hướng dẫn hàng ngày cho hộ gia đình thành viên. Đến giai đoạn thu hoạch thì toàn bộ sản phẩm được HTX bao tiêu, cung ứng về các đối tác phân phối thị trường trong nước và xuất khẩu. 

Trách nhiệm hộ gia đình thành viên liên kết diện tích đất sản xuất tối thiểu 1.000 m², cùng có đủ nhân công chăm sóc rau hàng ngày. 

Doanh thu mỗi lứa rau sau khi hoàn vốn đầu tư ban đầu cho HTX, lợi nhuận được phân chia 25% cho quỹ dự phòng và bổ sung vốn lưu động cho HTX; tỷ lệ 75% còn lại thuộc về hộ gia đình thành viên trực tiếp sản xuất. 

Đây là các tỷ lệ do cuộc họp toàn thể hộ gia đình thành viên đồng thuận quyết định sau gần một năm rưỡi hoạt động.  

Đến nay, quy mô HTX Rau sạch Vinh Sáng đã tăng lên 11 ha với 15 hộ gia đình thành viên ở Đà Lạt, Lạc Dương và Đức Trọng. Nếu không tính thị trường mất giá trong 5 tháng đầu năm 2017 thì trong năm 2016, thu nhập của hộ thành viên HTX Rau sạch Vinh Sáng đã đạt hơn 1,3 tỷ đồng/ha rau nhà kính và hơn 500 triệu đồng/ha rau ngoài trời. 

Anh Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND Phường 7, Đà Lạt đánh giá: “HTX Rau sạch Vinh Sáng đã đi đúng hướng ưu tiên phát triển kinh tế hợp tác trên địa bàn. Cấp ủy, chính quyền Phường 7, Đà Lạt luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi để các hợp tác xã, tổ hợp tác ngày càng hoạt động hiệu quả hơn, góp phần ổn định và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm rau các loại của nông dân địa phương…”.