Đặt trúm bắt lươn, nghề đơn giản kiếm bộn tiền ở miền Tây

Đặt trúm lươn là nghề truyền thống của dân miền Tây. Người ta thường chọn những nơi có nhiều lung bào, mương rãnh, bưng trấp ở miệt ruộng đồng xa xôi, hẻo lánh để đặt. Trúm lươn đặt quanh năm, nhưng thuận lợi nhất là mùa mưa. Tuy nhiên, người làm nghề này phải biết cách đặt.  

Trúm là cái bẫy dụ lươn háo ăn tự chui vào để tìm mồi nhưng không cách nào ra được. Mồi ốc bươu vàng và trùn đất là loại thức ăn lươn ưa thích nhất.

Anh Lý Sơn, ở Ô Môn, Cần Thơ cho biết, anh đã sống bằng nghề đặt trúm lươn hơn 15 năm nay, mỗi ngày đặt 120-160 trúm, thu từ 7-15kg lươn. 

Cũng theo anh Lý, nghề bắt lươn bằng trúm đã giúp cho nhiều gia đình như anh xóa đói giảm nghèo. 

Trúm lươn thường làm bằng ống nhựa đen, dài khoảng 1,2 m. Một đầu có hom đan bằng tre rất khéo, đầu còn lại bịt kín. Người bắt sẽ cho mồi vào để dụ lươn. 

Lươn có đặc điểm là trú dưới bùn vào ban ngày, đêm mới ngoi lên kiếm ăn. Chúng rất thích các loại mồi như cá, ốc băm nhuyễn, hoặc ếch nhái nướng cho thơm, đặc biệt là trùn đất. Do vậy người đặt trúm rất chú ý đến mồi.

Theo ông Lê Văn Dẻo, ở xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ, trước kia mỗi người làm nghề với vài trăm ống trúm, đi đặt bằng xuồng, mỗi ngày kiếm 40-50 kg lươn rất dễ dàng. Còn bây giờ cũng với chừng ấy ống trúm nhưng mỗi ngày chỉ kiếm được gần 10kg. Giá lươn hiện từ 40.000 đến 110.000 đồng/kg tùy loại.

Những năm trước, người làm nghề có thể đi đặt trúm cả ban đêm lẫn ngày. Thường mỗi ống trúm như thế này đều có thể bắt được vài con lươn "say" mồi.

Nhưng hiện nay, phần lớn ao tù đã được khai phá làm ruộng, trồng cây, lươn mất đất sống. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc trừ sâu cũng khiến môi trường sống của loài này bị đe dọa. Vì vậy mà dù có đi xa hơn, người đặt trúm cũng không dễ bắt được nhiều lươn như trước.  

Sau khi chọn được địa điểm, người ta phải dọn cỏ sạch mới đặt trúm dụ lươn. Một đầu trúm sẽ được cắm xuống đất, đầu còn lại nghiêng 45 độ, để khi lươn chui vào miệng trúm vẫn đảm bảo không khí để sống.

Thường sau khi đặt trúm 10 đến 12 tiếng, người ta sẽ thu gom. Nếu gặp điểm nhiều lươn, mỗi trúm có thể thu được vài con như thế này. 

Hiện nay, việc nuôi lươn khá phổ biến vì nhu cầu cao, nhưng lươn đồng vẫn rất hút hàng.

Lươn đồng thường nhỏ hơn lươn nuôi, nhưng thịt thơm ngon hơn. Các nhà hàng, quán ăn lớn là nơi tranh mua loại lươn trong tự nhiên bắt bằng trúm này.