Dạy nghề nông dân ở vùng sâu, xa: Khó đủ đường

Bà Chảo Sử Mẩy và các em Pay, La, Xỉa tại lớp học thêu truyền thống.

Khó khăn chung

Theo đề án "Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020" của Bộ LĐ-TB&XH, mỗi năm sẽ đào tạo nghề cho khoảng 1 triệu lao động nông thôn với kinh phí dự kiến là 32.679 tỷ đồng. Thực hiện đề án này, nhiều tỉnh đã triển khai dạy nghề cho lao động nông thôn nhưng trên thực tế cơ sở vật chất của các trung tâm dạy nghề vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu học nghề của nông dân.

Trao đổi với NTNN, ông Ngô Đức Hoàng- Trưởng phòng Dạy nghề (Sở LĐ-TB&XH Lào Cai) cho biết: "Hiện toàn tỉnh có 17 trung tâm dạy nghề, trong đó có 2 trường trung cấp nghề. Tuy nhiên, do kinh phí xây dựng các trung tâm, mua sắm trang thiết bị giảng dạy còn hạn chế nên số trường được trang bị các thiết bị phục vụ cho việc học và thực hành của học viên chỉ đếm được trên đầu ngón tay".

Lý thuyết phải gắn với thực hành nhưng do thiếu các trang thiết bị phục vụ giảng dạy cho nông dân nên ở nhiều trung tâm chỉ có thể đào tạo một số nghề như dệt mành cọ, thêu thổ cẩm, nề, xây dựng… những nghề không đòi hỏi nhiều chi phí để thực hành. Tuy nhiên, ngay cả những dụng cụ ít ỏi phục vụ cho những nghề đơn giản đó cũng đang xuống cấp một cách trầm trọng.

Bà Chảo Sử Mẩy - Hội trưởng Câu lạc bộ thêu thổ cẩm truyền thống xã Tả Phìn cho biết: "Do thiếu trường lớp nên trụ sở của Hội phải kiêm luôn nhiệm vụ làm lớp học và xưởng thực hành cho học viên. Tuy nhiên, do căn nhà sàn này đã sử dụng từ mấy chục năm rồi nên giờ không còn an toàn nữa".

Khổ nhất chuyện ngôn ngữ bất đồng

Dạy nghề cho nông dân miền xuôi đã khó khăn, dạy nghề cho nông dân đồng bào dân tộc thiểu số miền núi còn khó khăn gấp nhiều lần. Ngoài những khó khăn chung như cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu, kinh phí mở lớp còn hạn chế… đào tạo nghề cho nông dân miền núi còn vấp phải tình trạng bất đồng ngôn ngữ giữa giáo viên giảng dạy và đồng bào dân tộc theo học các lớp đào tạo nghề.

Ông Phạm Văn Thuân - Giám đốc Trung tâm Dạy nghề Hội Nông dân Lào Cai cho biết: "Lào Cai là nơi sinh sống của 25 dân tộc khác nhau, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 64%, ở nhiều nơi đồng bào dân tộc còn không biết chữ. Muốn dạy nghề cho họ phải thông qua người thứ 3. Điều này khiến chất lượng dạy và học bị hạn chế nhiều".

Lớp thêu thổ cẩm truyền thống xã Tả Phìn là một trường hợp cụ thể. Cả lớp có gần 30 học viên nhưng số người biết nói tiếng phổ thông chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Bà Chảo Sử Mầy bùi ngùi: "Các em học viên ở đây nghèo lắm, bố mẹ các em không muốn cho các em đi học mà muốn chúng chạy theo khách du lịch để bán hàng. Như cái Piết, Khé ấy… vừa học vừa phải đi bán hàng cho khách du lịch. Bố mẹ mà biết mải học mà quên không đi bán hàng là ăn đòn ngay".

Ông Thuân cho biết, hiện tại, trung tâm đang cố gắng xây dựng đội ngũ cán bộ giáo viên là thợ giỏi, nông dân sản xuất giỏi biết tiếng dân tộc. Tuy nhiên, điều này hết sức khó khăn và không thể giải quyết một sớm một chiều.

Công Trình