ĐBQH đề xuất giải pháp “đặc biệt” xử lý sai phạm cán bộ nghỉ hưu

ĐBQH Nguyễn Văn Hiển (ảnh quochoi.vn).
Sáng nay (24/10), Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Những bất cập khi xử lý kỷ luật cán bộ đã nghỉ hưu

ĐBQH Nguyễn Văn Hiển, Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp (Ủy ban Thường vụ Quốc hội) có phát biểu góp ý rất đáng chú ý khi đề cập tới hình thức kỷ luật công chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu. Theo ông, trong dự thảo quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm là chưa thật hợp lý.

Ông phân tích: Trước hết cần khẳng định việc rà soát hoàn thiện quy định pháp luật về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức để đảm bảo thống nhất, đồng bộ giữa xử lý kỷ luật về đảng và xử lý kỷ luật về hành chính nhà nước là cần thiết.

“Tuy nhiên, thống nhất đồng bộ không có nghĩa là bên Đảng kỷ luật nào thì bên Nhà nước phải có hình thức kỷ luật như vậy. Thống nhất và đồng bộ ở đây cần phải hiểu là sự thống nhất, đồng bộ về tính chất, sự nghiêm khắc của chế tài xử lý kỷ luật chứ không phải là có chế tài xử lý kỷ luật với tên gọi giống nhau”, ĐB Hiển nói và cho rằng giữa trách nhiệm chính trị và trách nhiệm pháp lý có đặc thù khác nhau.

“Việc quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm có điểm bất hợp lý như sau: Thứ nhất, việc xoá tư cách chức vụ đa đảm nhiệm về mặt pháp lý thì rất khó giải thích thế nào là tư cách chức vụ và trong các văn bản bổ nhiệm các chức vụ hiện nay không có văn bản nào dùng từ khái niệm là tư cách chức vụ.

Thứ hai, quy định hình thức xử lý kỷ luật trên không tương thích và thống nhất với các quy định vè trách nhiệm hình sự trong Bộ Luật hình sự và các quy định về xử lý kỷ luật với cán bộ, công chức, viên chức đương chức”, ĐB Hiển nêu và phân tích tiếp:

Theo Bộ Luật hình sự hiện hành, nếu một cán bộ công chức giữ chức vụ, quyền hạn cao bị xử lý hình sự với hình phạt nghiêm khắc nhất là tù có thời hạn, chung thân thì họ vẫn không bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm. Tương tự như vậy, nếu cán bộ, công chức bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cao nhất là buộc thôi việc thì họ cũng không bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm trước đó. Điều này tạo ra sự bất hợp lý là người gây hậu quả pháp lý nghiêm trọng đến mức phải xử lý hình sự lại không bị xoá tư cách chức vụ trước đó, còn người đã nghỉ hưu có thể không phải chịu trách nhiệm hình sự nhưng lại bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm.

Điểm không hợp lý thứ ba theo ĐB Hiển, quy định trên tạo sự tranh cãi không cần thiết về hệ quả pháp lý về xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm là những văn bản, quyết định người này ký thì có còn hiệu lực pháp lý hay không.

Đề xuất giải pháp xử lý giảm, truất lương hưu

ĐB Hiển cho biết có tham khảo kinh nghiệm của Đức đăng trên cổng thông tin điện tử Bộ Nội vụ, theo đó, công chức dã nghỉ hưu vẫn phải chịu trách nhiệm về những vi phạm của mình lúc đương chức và hình thức kỷ luật là giảm và truất lương hưu vĩnh viễn. Đồng thời hệ quả pháp lý là người bị kỷ luật sẽ không còn có quyền giới thiệu và được giới thiệu, ví dụ như nguyên Bộ trưởng, nguyên Thứ trưởng...

“Tôi thấy quy định này logic về pháp lý và đáp ứng yêu cầu thực tiễn Việt Nam. Điều đó nghĩa là phải kỷ luật cái hiện hữu đang có là giảm và truất lương hưu, hệ quả của nó là tác động đến lợi ích vật chất và tinh thần của người bị kỷ luật bao gồm lương hưu và các chức danh, chức vụ đã có trước khi nghỉ hưu. Người bị kỷ luật không còn quyền tự giới thiệu và được giới thiệu với chức danh này. Mặt khác chúng ta không vướng và sa đà vào câu chuyện thì người này bị kỷ luật thì những văn bản, quyết định của người này còn có hiệu lực hay không”, ĐB Nguyễn Văn Hiển bày tỏ.

Từ phân tích, dẫn chứng trên ông đề nghị, không nên quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm mà nên quy đinh hình thức kỷ luật giảm, truất lương hưu vĩnh viễn kèm theo hệ quả pháp lý là tước bỏ hoặc cắt giảm chế độ chính sách đang được hưởng gồm lương hưu, danh hiệu, danh xưng, huân huy chương.

Theo ĐBQH Nguyễn Hồng Vân (Phú Yên), theo khái niệm công chức, khi cán bộ đã nghỉ hưu thì họ hết chức vụ, không còn trong biên chế, đã về địa phương và không hưởng lương ngân sách mà hưởng lương bảo hiểm nên đưa đối tượng này vào để xử lý thì rất khó. “Tôi rất đồng tình phải cần thiết đưa biện pháp xử lý những đối tượng này vào trong luật. Với cán bộ bị xoá tư cách, xem xét hệ quả vật chất chúng ta chỉ tước bỏ của họ quyền lợi vật chất đặc thù, chứ lương hưu không thể cắt được”, ĐB Vân nói và cho biết thêm:

“Tôi quan tâm là hệ luỵ về pháp lý là những quyết định, bằng cấp người đó ký khi còn đương chức thì khi bị xoá tư cách thì những bằng cấp, quyết định đó còn hiệu lực hay không. Vấn đề này còn vướng mắc, nếu có thể được thì ban soạn thảo, ban thẩm định nên xem xét nên có hẳn một chương riêng trong luật có thể hợp lý hơn”, ĐB Vân nói.