Điểm mù của CIA về Chiến tranh Ukraine

Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh Newsweek

Khi nhà lãnh đạo Nga đối mặt với thách thức lớn nhất sau một cuộc nổi loạn thất bại, Cơ quan Tình báo Mỹ CIA vẫn đang căng thẳng để hiểu hai bên sẽ làm gì — bởi vì Tổng thống Joe Biden đã xác định rằng Mỹ (và Kiev) sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào mà có thể đe dọa chính nước Nga hoặc sự tồn vong của nhà nước Nga, nếu không Putin sẽ leo thang xung đột và nhấn chìm toàn bộ châu Âu trong một cuộc Chiến tranh thế giới mới. Đổi lại, họ hy vọng rằng Điện Kremlin sẽ không leo thang chiến tranh bên ngoài lãnh thổ Ukraine hoặc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Lập trường của Mỹ đang bị đe dọa vì cuộc nổi loạn của Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu Tập đoàn Wagner, đặt ra câu hỏi liệu Moscow có hết lựa chọn hay không.

Một quan chức tình báo quốc phòng cấp cao nói với Newsweek rằng: "Tổng thống Nga Putin đang thực sự bị dồn vào chân tường", đồng thời cảnh báo rằng trong khi CIA hoàn toàn nắm được mức độ bế tắc của Nga ở Ukraine, thì họ vẫn còn rất mù mờ về những gì Putin có thể làm tiếp theo. 

Khi nói về vũ khí hạt nhân của Nga có thể được triển khai tới Belarus và trước việc Prigozhin phơi bày trước công chúng về tổn thất chiến đấu khủng khiếp, quan chức này nói rằng đó là một thời điểm đặc biệt tế nhị.

"Những gì đang xảy ra bên ngoài chiến trường bây giờ là quan trọng nhất", quan chức giấu tên này nói. "Cả hai bên cam kết hạn chế hành động của họ, nhưng Mỹ phải thực thi những cam kết đó. Tất cả điều này phụ thuộc vào chất lượng thông tin tình báo của chúng ta".

Một quan chức tình báo cấp cao của chính quyền Biden, người cũng đã nói chuyện với Newsweek, cho biết: "Có một cuộc chiến bí mật, với các quy tắc bí mật, làm cơ sở cho tất cả những gì đang diễn ra ở Ukraine". Quan chức này, người trực tiếp tham gia hoạch định chính sách Ukraine, đã yêu cầu giấu tên để thảo luận về các vấn đề tối mật.

 Quan chức này (và nhiều quan chức an ninh quốc gia khác đã nói chuyện với Newsweek ) nói rằng Washington và Moscow có hàng chục năm kinh nghiệm soạn thảo các quy tắc bí mật này, đòi hỏi CIA phải đóng một vai trò to lớn: như gián điệp chính, nhà đàm phán, nhà cung cấp thông tin tình báo, như nhà hậu cần, với tư cách là người sắp xếp một mạng lưới NATO và các mối quan hệ nhạy cảm và có lẽ quan trọng nhất là CIA cố gắng đảm bảo chiến tranh không tiếp tục vượt khỏi tầm kiểm soát.

Nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky với các binh sĩ ở Kharkov năm ngoái.  Ảnh Getty

Quan chức tình báo cấp cao nói: "Đừng đánh giá thấp ưu tiên của chính quyền Biden trong việc giữ cho người Mỹ không bị tổn hại và trấn an Nga rằng họ không cần leo thang căng thẳng". "CIA có hoạt động bên trong Ukraine không?", ông tự đặt câu hỏi và tự trả lời: "Có, nhưng cũng không bất chính".

Newsweek đã xem xét sâu về quy mô và phạm vi hoạt động của CIA ở Ukraine, đặc biệt là trước những câu hỏi ngày càng tăng của Quốc hội về mức độ viện trợ của Mỹ và liệu Tổng thống Biden có giữ lời cam kết không "dính đòn" hay không. Cả CIA và Nhà Trắng đều không đưa ra câu trả lời cụ thể để xác nhận, nhưng họ yêu cầu Newsweek không tiết lộ các địa điểm cụ thể của các hoạt động của CIA bên trong Ukraine hoặc Ba Lan, không nêu tên các quốc gia khác có liên quan đến các nỗ lực bí mật của CIA và không nêu tên các quốc gia khác. Sau nhiều lần yêu cầu bình luận có ghi âm, CIA đã từ chối. Cả chính phủ Ukraine và Nga đều không trả lời yêu cầu bình luận.

Trong quá trình điều tra kéo dài 3 tháng, Newsweek đã nói chuyện với hơn chục chuyên gia tình báo và quan chức. Newsweek cũng tìm kiếm những quan điểm trái ngược. Tất cả các chuyên gia và quan chức đáng tin cậy mà Newsweek đã tiếp xúc đều đồng ý rằng CIA đã thành công trong việc kín đáo đóng vai trò của mình trong việc đối phó với Kiev và Moscow, trao đổi thông tin và đối phó với nhiều quốc gia khác nhau, một số trong đó đang âm thầm giúp đỡ đồng thời cố gắng đứng ngoài tầm ngắm của Nga. Và họ không phủ nhận rằng nhiệm vụ chính của CIA là biết điều gì đang diễn ra trong tâm trí của các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine thì CIA vẫn chưa thể làm được.

Các chuyên gia tình báo cho biết cuộc chiến này là duy nhất ở chỗ Mỹ liên kết với Ukraine, nhưng hai nước không phải là đồng minh. Và mặc dù Mỹ đang giúp Ukraine chống lại Nga, nhưng Washington không chính thức gây chiến với quốc gia đó. Do đó, phần lớn những gì Washington làm để hỗ trợ Ukraine đều được giữ bí mật – và phần lớn những gì bình thường trong lĩnh vực quân sự của Mỹ đang được CIA thực hiện. Mọi thứ được thực hiện, bao gồm cả công việc bên trong Ukraine, phải tuân thủ các giới hạn do Biden đặt ra.

"Đó là một hành động cân bằng khó khăn — CIA rất tích cực trong cuộc chiến trong khi không mâu thuẫn với cam kết trung tâm của chính quyền Biden, đó là không có quân Mỹ nào trên đất Ukraine", một quan chức tình báo cấp cao thứ hai được phép nói chuyện với Newsweek cho biết.

Tổng thống Nga Putin họp trực tuyến với chính phủ của ông vào tháng Tư. Ảnh Getty

Đối với CIA, vai trò quan trọng của họ trong cuộc chiến ở Ukraine đã giúp nâng cao tinh thần sau mối quan hệ không mấy tốt đẹp giữa cựu Tổng thống Donald Trump và các thủ lĩnh tình báo của ông. Quan chức thứ hai nói rằng: "CIA lo ngại rằng việc phô trương quá mức về vai trò của mình có thể khiêu khích Putin".

Đó là một phần lý do tại sao CIA cũng muốn tránh xa bất cứ điều gì gợi ý về một cuộc tấn công trực tiếp vào Nga và bất kỳ vai trò nào trong chiến đấu thực tế - điều mà Kiev đã nhiều lần thực hiện, từ việc phá hoại đường ống Nord Stream và cầu Eo biển Kerch cho đến máy bay không người lái và các hoạt động đặc biệt tấn công qua biên giới. Những cuộc tấn công này dường như trái ngược với cam kết của Tổng thống Ukraine Zelensky rằng Ukraine sẽ không thực hiện các hành động có thể mở rộng phạm vi chiến tranh.

"Nhiều người đưa ra quan điểm rằng CIA là trung tâm của cuộc chiến - chẳng hạn như giết các tướng Nga trên chiến trường hoặc trong các cuộc tấn công quan trọng bên ngoài Ukraine, chẳng hạn như đánh chìm soái hạm Moskva - không có tác dụng tốt ở Kiev", một quan chức tình báo quân sự cấp cao đã nghỉ hưu được phép giấu tên nói với Newsweek. "Nếu chúng ta muốn Kiev lắng nghe chúng ta, chúng ta cần nhắc nhở bản thân rằng người Ukraine đang chiến thắng trong cuộc chiến chứ không phải chúng ta".

Washington đã âm thầm bày tỏ sự không hài lòng với chính phủ của Tổng thống Zelensky về cuộc tấn công Dòng chảy phương Bắc vào tháng 9 năm ngoái, nhưng hành động phá hoại đó đã được theo sau bởi các cuộc tấn công khác, bao gồm cả cuộc tấn công bằng máy bay không người lái gần đây vào chính Điện Kremlin. Những điều đó đã đặt ra câu hỏi về một trong những trách nhiệm tình báo chính của CIA - biết đủ về những gì người Ukraine đang lên kế hoạch để gây ảnh hưởng đến họ và tuân thủ thỏa thuận bí mật của họ với Moscow.

Giám đốc CIA William Burns. Ảnh Getty

Xử lý sự cố

CIA là trung tâm của cuộc chiến ngay cả trước khi nó bắt đầu. Khi bắt đầu cầm quyền, Tổng thống Biden đã chọn giám đốc William Burns làm người giải quyết rắc rối toàn cầu của mình — một nhà điều hành bí mật có thể liên lạc với các nhà lãnh đạo nước ngoài bên ngoài các kênh thông thường, một người có thể chiếm lĩnh không gian địa chính trị quan trọng giữa công khai và bí mật, và một quan chức có thể dàn xếp và xử lý những xung đột nghiêm trọng, chồng chéo giữa quân sự và dân sự.

Với tư cách là cựu Đại sứ tại Nga, Giám đốc CIA Burns có ảnh hưởng đặc biệt đối với Ukraine. CIA đã theo dõi sự tăng cường của Nga và vào tháng 11/2021, 3 tháng trước cuộc chiến ở Ukraine, Biden cử Burns đến Moscow để cảnh báo Điện Kremlin về hậu quả của bất kỳ cuộc tấn công nào. Mặc dù tổng thống Nga đã từ chối sứ giả của Biden bằng cách ở lại chỗ nghỉ của ông ở Sochi trên Biển Đen, cách đó 800 dặm, nhưng ông đã đồng ý nói chuyện với Burns qua điện thoại bảo mật của Điện Kremlin.

Quan chức tình báo cấp cao thứ hai, người đã được thông báo về cuộc họp, cho biết: "Tuy nhiên, theo một số cách trớ trêu, cuộc họp đã rất thành công. Mặc dù Nga đã tấn công Ukraine, hai nước vẫn có thể chấp nhận các quy tắc như Mỹ sẽ không chiến đấu trực tiếp cũng như không tìm cách thay đổi chế độ. Nga sẽ giới hạn cuộc tấn công vào Ukraine và hành động theo các hướng dẫn không được công bố nhưng được hiểu rõ cho các hoạt động bí mật.

"Có những luật đi đường bí mật, ngay cả khi chúng không được viết thành văn bản, đặc biệt khi một bên không tiến hành một cuộc chiến hủy diệt. Trong ranh giới gián điệp hàng ngày, không vượt qua các biên giới nhất định và không tấn công lãnh đạo hoặc nhà ngoại giao của nhau. Nói chung, người Nga tôn trọng những lằn ranh đỏ toàn cầu này, ngay cả khi những lằn ranh đó là vô hình", quan chức này nói.

Một khi lực lượng Nga tràn vào Ukraine, Mỹ phải nhanh chóng chuyển hướng. CIA cũng giống như phần còn lại của cộng đồng tình báo Mỹ đã đánh giá sai năng lực quân sự của Nga và khả năng phục hồi của Ukraine khi Nga thất bại trong việc chiếm Kiev và rút quân khỏi miền bắc.

Tổng thống Mỹ Biden và Đệ nhất phu nhân Jill Biden tiếp đón Tổng thống Zelensky trong chuyến thăm Nhà Trắng của ông vào tháng 12 năm ngoái. Ảnh Getty

Đến tháng 7 năm ngoái, cả hai bên đã ổn định trong một cuộc chiến lâu dài. Khi cuộc chiến thay đổi, trọng tâm của Washington thay đổi từ việc triển khai quân đội rất công khai và mang tính tượng trưng tới châu Âu để "ngăn chặn" các động thái tiếp theo của Nga, sang cung cấp vũ khí để duy trì khả năng chiến đấu của Ukraine. Trước khả năng vận động hành lang công khai thành thạo của ông Zelensky, Mỹ đã từ từ và miễn cưỡng đồng ý cung cấp các loại vũ khí tốt hơn và tầm xa hơn, những loại vũ khí mà về lý thuyết có thể đe dọa lãnh thổ Nga và do đó sẽ tạo ra sự leo thang đáng sợ.

Quan chức tình báo quốc phòng cấp cao nói: "Zelensky chắc chắn đã vượt qua những người khác trong việc đạt được những gì ông ấy muốn, nhưng Kiev cũng phải đồng ý tuân theo những ranh giới vô hình nhất định". Trong chính sách ngoại giao bí mật do CIA đứng đầu, Kiev cam kết không sử dụng vũ khí để tấn công vào lãnh thổ Nga. Zelensky đã công khai nói rằng Ukraine sẽ không tấn công Nga".

Đằng sau hậu trường, hàng chục quốc gia cũng đã phải thuyết phục để chấp nhận các giới hạn của chính quyền Biden. Một số quốc gia này, bao gồm Anh và Ba Lan, sẵn sàng chấp nhận rủi ro nhiều hơn mức mà Nhà Trắng cảm thấy thoải mái. Những người khác—kể cả một số nước láng giềng của Ukraine—không hoàn toàn chia sẻ sự nhiệt tình của người Mỹ và Ukraine đối với cuộc xung đột, không nhận được sự ủng hộ nhất trí của công chúng trong các nỗ lực chống Nga và không muốn gây phản cảm với Putin.

CIA phải quản lý thế giới ngầm này, làm việc thông qua các đối tác tình báo nước ngoài và cảnh sát mật chứ không phải các chính trị gia và nhà ngoại giao công khai. CIA đã thành lập các cơ sở hoạt động và khu vực dàn dựng của riêng mình. CIA đã tìm kiếm sự giúp đỡ từ các nước láng giềng của Ukraine để hiểu rõ hơn về Putin cũng như Zelensky và chính quyền của ông. Nhân viên CIA ra vào Ukraine trong các nhiệm vụ bí mật, để hỗ trợ vận hành các hệ thống và vũ khí mới, một số trong đó không được tiết lộ công khai. Nhưng các hoạt động của CIA luôn được tiến hành với mục đích tránh đối đầu trực tiếp với quân đội Nga.

Một quan chức tình báo quân sự cấp cao khác cho biết: "CIA đã hoạt động bên trong Ukraine, theo các quy tắc nghiêm ngặt và có giới hạn về số lượng nhân viên có thể ở trong nước bất cứ lúc nào. Những người điều hành đặc biệt da đen bị hạn chế thực hiện các nhiệm vụ bí mật và khi họ thực hiện, nó nằm trong một phạm vi rất hẹp".

Đơn giản, nhân viên CIA có thể thường xuyên đi và có thể làm điều mà quân nhân Mỹ không thể làm bên trong Ukraine. Mặt khác, quân đội bị hạn chế vào Ukraine, ngoại trừ theo các hướng dẫn nghiêm ngặt phải được Nhà Trắng chấp thuận. Điều này giới hạn Lầu Năm Góc chỉ có một số lượng nhỏ nhân viên Đại sứ quán ở Kiev. Newsweek không thể xác định chính xác số lượng nhân viên CIA ở Ukraine, nhưng các nguồn tin cho rằng con số này ít hơn 100 người tại một thời điểm.

Sau khi tất cả các thành viên của quân đội Mỹ đã công khai rút khỏi Ukraine vào tháng 2/2022, bao gồm cả các lực lượng hoạt động đặc biệt hoạt động ở hậu trường, Nhà Trắng đã thiết lập vai trò của các cơ quan khác nhau trong phản ứng của Mỹ. Tổng thống Biden đã ký các chỉ thị an ninh quốc gia cho phép một số hoạt động bí mật chống lại Nga. "Các làn đường" được thiết lập giữa Lầu Năm Góc và CIA, giống như chúng đã được thiết lập ở Afghanistan ngay sau ngày 11/9. Burns và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin hợp tác chặt chẽ với nhau. Mối quan hệ của hai cơ quan, mà theo CIA, chưa bao giờ tốt hơn.

Giờ đây, hơn một năm sau cuộc chiến, Mỹ duy trì hai mạng lưới khổng lồ, một công khai và một bí mật. Tàu vận chuyển hàng hóa đến các cảng ở Bỉ, Hà Lan, Đức và Ba Lan, và những nguồn cung cấp này được vận chuyển bằng xe tải, tàu hỏa và đường hàng không đến Ukraine. Tuy nhiên, một cách bí mật, một đội máy bay thương mại ("hạm đội xám") đi khắp Trung và Đông Âu, vận chuyển vũ khí và hỗ trợ các hoạt động của CIA. CIA yêu cầu Newsweek không xác định các cơ sở cụ thể nơi mạng lưới này đang hoạt động, cũng như không nêu tên nhà thầu vận hành các máy bay. Quan chức cấp cao của chính quyền cho biết phần lớn mạng lưới đã được giữ bí mật thành công và thật sai lầm khi cho rằng tình báo Nga biết chi tiết về những nỗ lực của CIA. Washington tin rằng nếu biết được tuyến đường tiếp tế, Nga sẽ tấn công các trung tâm và tuyến đường, quan chức này nói.

Các chuyên gia tình báo cho biết tình báo Nga hoạt động rất tích cực ở Ukraine và hầu hết mọi thứ mà Mỹ chia sẻ với Ukraine được cho là cũng lọt vào tay tình báo Nga. Các quốc gia Đông Âu khác cũng có nhiều gián điệp và cảm tình viên của Nga, đặc biệt là các quốc gia tiền tuyến.

Một quan chức phản gián quân sự làm việc trong cuộc chiến Ukraine cho biết: "Phần lớn thời gian của chúng tôi dành cho việc săn lùng sự xâm nhập của Nga vào các chính phủ nước ngoài và các cơ quan tình báo. Chúng tôi đã thành công trong việc xác định các gián điệp Nga bên trong chính phủ và quân đội Ukraine và tại nhiều điểm khác trong chuỗi cung ứng. Nhưng sự xâm nhập của Nga vào các nước Đông Âu, ngay cả những nước là thành viên của NATO, rất sâu và các hoạt động gây ảnh hưởng của Nga là mối quan tâm trực tiếp". 

Khi lượng vũ khí trị giá hàng tỷ đô la bắt đầu chảy qua Đông Âu, một vấn đề khác mà CIA đang thực hiện là nhiệm vụ chống tham nhũng, hóa ra lại là một vấn đề lớn. Điều này không chỉ liên quan đến việc tính toán nơi vũ khí sẽ được chuyển đến mà còn ngăn chặn hành vi ăn cắp và lại quả liên quan đến việc vận chuyển quá nhiều vật liệu đến Ukraine.

Kết nối Ba Lan

Chưa đầy một tháng sau khi xe tăng Nga vượt qua biên giới trên đường tới Kiev, Giám đốc CIA Burns đã đến Warsaw, thăm các giám đốc cơ quan tình báo Ba Lan và cùng nhau đưa ra các thỏa thuận cuối cùng cho phép CIA sử dụng nước láng giềng Ukraine làm trung tâm bí mật của mình. 

Ông Zelensky với Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda. Ảnh Getty

Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Ba Lan và Mỹ, thông qua CIA, đã thiết lập mối quan hệ đặc biệt nồng ấm. Ba Lan đã tổ chức một "điểm đen" tra tấn của CIA tại làng Stare Kiejkuty trong thời gian 2002-2003. Và sau chiến sự ở Donbas và Crimea vào năm 2014, hoạt động của CIA đã mở rộng để biến Ba Lan thành nơi đóng quân lớn thứ ba ở châu Âu.

Ba Lan chính thức trở thành trung tâm phản ứng của NATO, đầu tiên là xử lý hàng trăm nghìn người tị nạn chạy trốn khỏi trận chiến, sau đó là trung tâm hậu cần cho vũ khí chảy ngược vào Ukraine. Đất nước này cũng trở thành trung tâm của phản ứng quân sự công khai. Một sở chỉ huy tiền phương cho Quân đoàn V (Quân đoàn 5) đã được thành lập tại Ba Lan. Nguồn cung cấp và đạn dược bổ sung cho việc sử dụng của Mỹ được lưu trữ ở Ba Lan. Một đơn vị đồn trú thường trực của Quân đội đã được kích hoạt, đơn vị đầu tiên từng được đặt ở sườn phía đông của NATO và ngày nay có khoảng 10.000 lính Mỹ ở Ba Lan.

Nhưng giá trị thực sự của Ba Lan là vai trò trong cuộc chiến bí mật của CIA. Burns trở lại Warsaw vào tháng 4 năm ngoái, gặp lại Bộ trưởng Bộ Nội vụ và điều phối viên "các dịch vụ đặc biệt" Mariusz Kaminski, người đồng cấp Ba Lan của ông, để thảo luận về phạm vi hợp tác giữa hai nước, đặc biệt là trong việc thu thập thông tin tình báo.

 Từ Ba Lan, các nhân viên CIA có thể kết nối với nhiều điệp viên của họ, bao gồm cả điệp viên Ukraine và Nga. Nhân viên chi nhánh mặt đất của CIA thuộc Trung tâm Hoạt động Đặc biệt xử lý an ninh và tương tác với các đối tác Ukraine của họ và lực lượng hoạt động đặc biệt của 20 quốc gia, hầu hết tất cả đều hoạt động từ các căn cứ của Ba Lan. Các nhà điều hành không gian mạng của CIA hợp tác chặt chẽ với các đối tác Ba Lan của họ.

Sự gần gũi của quan hệ Mỹ-Ba Lan đặc biệt được đền đáp trong 24 giờ vào tháng 11 năm ngoái. Burns đã có mặt tại trụ sở tình báo Thổ Nhĩ Kỳ ở Ankara để gặp gỡ với người đồng cấp Nga Sergei Naryshkin. Ở đó, ông nhấn mạnh "sự ổn định chiến lược" và ông đưa ra một cảnh báo ngầm mới rằng Mỹ sẽ không dung thứ cho các mối đe dọa hoặc leo thang hạt nhân. Từ Thổ Nhĩ Kỳ, ông bay tới Ukraine để thông báo cho Zelensky về các cuộc đàm phán.

Trong khi ông đang quá cảnh, một tên lửa đã hạ cánh xuống thị trấn Przewodow của Ba Lan, cách biên giới Ukraine chưa đầy 20 dặm, gây ra một làn sóng tranh luận trong giới ngoại giao và báo chí. Một cuộc tấn công của Nga vào một quốc gia NATO sẽ kích hoạt Điều 5 trong hiến chương NATO, nguyên tắc rằng một cuộc tấn công vào một quốc gia là một cuộc tấn công vào tất cả. Nhưng tình báo Mỹ, thông qua theo dõi tín hiệu nhiệt theo dõi mỗi lần phóng tên lửa, đã biết ngay tên lửa có nguồn gốc từ bên trong Ukraine chứ không phải từ Nga. (Hóa ra đó là một tên lửa đất đối không của Ukraine đã bị trục trặc). Burns nhận được thông tin tình báo từ Washington và ngay lập tức chuyển nó cho tổng thống Ba Lan Andrzej Duda.

Một cuộc khủng hoảng đã được ngăn chặn. Nhưng diễn biến mới tiếp tục xuất hiện. Các cuộc tấn công bên trong nước Nga vẫn tiếp tục và thậm chí còn gia tăng, trái ngược với điều kiện cơ bản của Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine. Có một loạt các vụ ám sát và hành động phá hoại bí ẩn bên trong nước Nga, một số xảy ra trong và xung quanh Moscow. CIA kết luận một số cuộc tấn công có nguồn gốc trong nước, do phe đối lập non trẻ của Nga thực hiện. Nhưng những vấn đề khác là công việc của Ukraine - ngay cả khi các nhà phân tích không chắc chắn về mức độ chỉ đạo hoặc tham gia của Zelensky.

Một vụ tấn công vào cầu Kerch ở Crimea năm ngoái. Ảnh Getty

CIA đã thất bại

Đầu cuộc chiến, Kiev đã đưa ra "sự không thỏa thuận" của riêng mình với Washington để chấp nhận những hạn chế của chính quyền Biden trong việc tấn công Nga, mặc dù điều đó khiến họ gặp bất lợi về quân sự khi các lực lượng Nga tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa và đường không từ lãnh thổ của họ. Đổi lại, Mỹ hứa cung cấp vũ khí và thông tin tình báo với số lượng và hỏa lực lớn hơn bao giờ hết khi Zelensky đẩy mạnh hơn nữa.

Việc không đạt được thỏa thuận đã kéo dài khá lâu. Thỉnh thoảng có các cuộc tấn công bằng pháo xuyên biên giới và một số vũ khí sai lầm đã hạ cánh xuống Nga; trong mỗi trường hợp, Ukraine đều phủ nhận mọi liên quan.

Sau đó là cuộc tấn công vào các đường ống dẫn khí đốt Nord Stream vào ngày 26/9. Mặc dù không ở Nga, nhưng chúng thuộc sở hữu đa số của công ty khí đốt nhà nước Nga Gazprom. Một lần nữa, Ukraine phủ nhận sự liên quan bất chấp sự nghi ngờ của CIA. Chúng tôi "không liên quan gì đến sự cố ở Biển Baltic và không có thông tin về... các nhóm phá hoại", trợ lý hàng đầu của Zelensky cho biết, gọi bất kỳ suy đoán nào ngược lại là "thuyết âm mưu gây cười".

Tiếp đến là vụ đánh bom xe tải vào cầu Kerch Strait vào ngày 8/10. Ukraine đã đe dọa tấn công cây cầu dài 12 dặm nối Nga và Bán đảo Crimea mà Moscow đã sáp nhập vào năm 2014. Mặc dù không rõ ai đã thực hiện vụ tấn công, nhưng Tổng thống Putin đổ lỗi cho "các dịch vụ đặc biệt" của Ukraine. Trong cuộc họp với Hội đồng An ninh của mình, ông Putin nói: "Nếu các nỗ lực tiếp tục thực hiện các hành động khủng bố trên lãnh thổ của chúng tôi, các phản ứng của Nga sẽ rất khắc nghiệt và ở quy mô của chúng sẽ tương ứng với mức độ đe dọa được tạo ra cho Liên bang Nga".  Và quả thực Nga đã đáp trả bằng nhiều cuộc tấn công vào các mục tiêu ở các thành phố của Ukraine.

Nhà Trắng nói về cuộc tấn công trả đũa của Nga rằng: "Những cuộc tấn công này chỉ củng cố thêm cam kết của chúng tôi sát cánh cùng người dân Ukraine trong thời gian dài nhất có thể". Tuy nhiên, đằng sau hậu trường, CIA đang tranh giành để xác định nguồn gốc.

CIA dường như đã thất bại khi không có cách nào để biết hai ông Putin và Zelensky nghĩ gì.

Quan chức tình báo quân đội cho biết: "CIA đã rút ra được từ cuộc tấn công vào cây cầu Crimea rằng Zelensky không có toàn quyền kiểm soát quân đội của chính mình hoặc không muốn biết về một số hành động nhất định".

Cuộc tấn công cầu Kerch được theo sau bởi một cuộc tấn công tầm xa hơn vào căn cứ máy bay ném bom Engels của Nga, cách Kiev gần 700 dặm. Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, CIA không biết trước về bất kỳ cuộc tấn công nào trong số này, nhưng tin đồn bắt đầu lan truyền rằng Cơ quan này, thông qua một bên thứ ba bí ẩn nào đó, chỉ đạo những người khác tấn công Nga. CIA đã lập tức phủ nhận. "Cáo buộc rằng CIA bằng cách nào đó hỗ trợ các mạng lưới phá hoại ở Nga là hoàn toàn sai",  phát ngôn viên CIA Tammy Thorp nói.

Vào tháng 1 năm nay, Burns đã trở lại Kiev để gặp ông Zelensky và những người đồng cấp Ukraine của ông, thảo luận về cuộc chiến bí mật và sự cần thiết phải duy trì sự ổn định chiến lược. Quan chức tình báo cấp cao thứ hai cho biết: "Kiev bắt đầu nếm trải khả năng chiến thắng và do đó sẵn sàng chấp nhận rủi ro hơn". "Nhưng các nhóm phá hoại của Nga cũng đã xuất hiện vào cuối năm nay. Các cuộc đàm phán tháng Giêng có ít tác động. Đối với các cuộc tấn công phá hoại, CIA không hề biết trước về bất kỳ hoạt động nào của Ukraine", nguồn tin này cho biết thêm.

Tất cả những điều này lên đến đỉnh điểm trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào ngày 3/5 bên trong các bức tường của Điện Kremlin ở Moscow. Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đã đổ lỗi cho Mỹ và Anh, nói rằng "các cuộc tấn công khủng bố gây ra ở Nga... được thiết kế để gây bất ổn tình hình chính trị xã hội, đồng thời làm suy yếu nền tảng hiến pháp và chủ quyền của Nga".  Các quan chức Ukraine ngầm thừa nhận vụ việc. "Nghiệp chướng là một điều tàn nhẫn", cố vấn của Zelensky Mykhailo Podolyak trả lời như đổ thêm dầu vào lửa.

Một quan chức cấp cao của chính phủ Ba Lan nói với Newsweek rằng có thể không thể thuyết phục Kiev tuân theo thỏa thuận không được đưa ra để hạn chế chiến tranh. "Theo ý kiến khiêm tốn của tôi, CIA không hiểu bản chất của nhà nước Ukraine và các phe phái liều lĩnh tồn tại ở đó", quan chức Ba Lan, người yêu cầu giấu tên để nói chuyện thẳng thắn.

Đáp lại, quan chức tình báo quốc phòng cấp cao của Mỹ nhấn mạnh sự cân bằng tinh tế mà CIA phải duy trì trong nhiều vai trò của mình rằng: "Tôi ngần ngại nói rằng CIA đã thất bại".  Nhưng quan chức này cho biết các cuộc tấn công phá hoại và giao tranh xuyên biên giới đã tạo ra một sự phức tạp hoàn toàn mới và việc Ukraine tiếp tục phá hoại "có thể gây ra những hậu quả tai hại".