Độc đáo ngôi nhà làm ruộng bậc thang để trồng rau trên mái ở Quảng Ngãi

Thiết kế sáng tạo dựa trên nếp sống truyền thống của gia chủ

Nhà Mái Đỏ nằm trên một con đường huyết mạch nối với các ngôi làng ở địa phương. Khu đất rộng 80 m2 nằm trong ngôi làng với những con người sinh sống lâu năm và chủ yếu đều làm công việc đồng áng.

Nhiệm vụ của các kiến trúc sư là thiết kế một ngôi nhà dành cho một cặp vợ chồng ở độ tuổi 50 với các nhu cầu cơ bản về nơi ở. Thêm nữa, một cửa hàng sửa chữa xe đạp và một vườn rau cũng là yêu cầu tất yếu của chủ nhà.

Với chỉ 80 m2, gia chủ không có đủ không gian trồng rau ở tầng trệt. Các kiến trúc sư đã sáng tạo mô hình kiến trúc mới, hiện đại nhưng có khả năng phục vụ lối sinh hoạt truyền thống với ruộng 7 bậc thang để trồng rau và 3 khoảng sân ngoài trời.

Thứ nhất, mái nhà được thiết kế đặc biệt theo kiểu mái dốc và sử dụng thủ pháp giật cấp để phân chia thành 7 bậc thang nhỏ. Mỗi bậc thang sẽ có một khoảng không gian trống phục vụ mục đích trồng rau. Thiết kế này giúp tạo ra một khu vườn canh tác đúng theo yêu cầu của gia chủ, đồng thời có thể giải quyết vấn đề tự cung tự cấp lương thực hàng ngày.

Thứ hai, khu vực sinh hoạt chính ở tầng trệt gắn liền với 3 khoảng sân nhỏ. Cửa hàng sửa chữa xe đạp được đặt ngay mặt tiền ngôi nhà; phía bên trong của tầng trệt lần lượt là: Khoảng sân trước, hiên nhà, phòng khách, bếp và phòng ăn, sân giữa, toilet, kho trữ thóc, phòng ngủ lớn, sân sau. Tầng lửng chỉ bao gồm phòng thờ và phòng ngủ nhỏ. Phòng ngủ nhỏ nhằm phục vụ cho các con những khi có dịp về thăm nhà.

Không chỉ sáng tạo, mô hình Nhà Mái Đỏ còn thể hiện sự thấu hiểu địa lý địa phương

Vườn rau 7 tầng trên mái không những đáp ứng được nhu cầu và thói quen canh tác nông nghiệp của chủ nhà, mà còn có thêm chức năng giảm bề mặt bức xạ nhiệt, giúp chống nóng, chống nắng mà không cần sử dụng rèm cửa, điều hòa. Mái nhà được coi là giải pháp làm mát kết hợp với tường hai lớp, giúp thông gió và đưa ánh sáng tự nhiên vào sân trong.

Để giải quyết vấn đề chống thấm, khu vực trồng rau được bố trí thêm hệ thống thoát nước và thu nước mưa. Các kiến trúc sư cũng sử dụng màng chống thấm chuyên dụng để ngăn việc nước ngấm xuống trần nhà.

Nhà Mái Đỏ sử dụng vật liệu địa phương như gạch men, đá bazan… khiến chủ sở hữu cảm thấy gần gũi hơn với cuộc sống nông thôn, nơi mọi người sống hài hòa với các yếu tố tự nhiên như đất, ánh sáng, mưa, gió, cây cối... Điều này cũng thể hiện sự sáng suốt và thấu hiểu địa lý địa phương của các kiến trúc sư vì gạch men, đá bazan là các loại vật liệu có tác dụng chống bão thay vì những ngói lợp thông thường.

Nhà Mái Đỏ là một ví dụ sinh động trong việc gìn giữ và phát huy được nét kiến trúc độc đáo của văn hóa bản địa - một điều mà rất ít các công trình kiến trúc nhà ở tại Việt Nam có thể làm được trong giai đoạn hiện nay.

Khu vườn trên mái mở ra một khoảng không gian tươi mới đáp ứng được nhu cầu của chủ hộ, vừa có tác dụng đối phó với các điều kiện bất lợi của khí hậu địa phương. Ngoài ra, mô hình này sẽ thúc đẩy các tương tác và kết nối xã hội truyền thống - vốn là nét đẹp trong đời sống sinh hoạt tại các cộng đồng nông thôn và ven đô Việt Nam.