Donetsk, Lugansk phản đối Kiev hủy bỏ Quy chế đặc biệt cho miền Đông

Lãnh đạo chính quyền Donetsk  Alexander Zakharchenko (giữa) xuất hiện trên phố với một nhóm quân bảo vệ.

Chính quyền Cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk ở Đông Nam Ukraine ngày 5.11 đã ra tuyên bố chung khẳng định việc Kiev bãi bỏ Quy chế đặc biệt cho miền Đông là hành động vi phạm có thể phá vỡ tiến trình đàm phán tại Minsk (Belarus).

Tuyên bố chung nêu rõ, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko nên hoàn thiện và thông qua dự luật theo văn bản được nhất trí tại Minsk thay vì bãi bỏ Quy chế và đưa ra luật mới chưa hề được thông qua với Donetsk và Lugansk.

Tuyên bố cho rằng việc thông qua các dự luật đã thống nhất trước đó, như dự luật về ân xá cho những người tham gia hoạt động vũ trang ở Đông Nam Ukraine, là "nghĩa vụ của Kiev."

Vì vậy, Kiev cần phải xem lại việc bãi bỏ Quy chế đặc biệt cho miền Đông vì hành động này đồng nghĩa với việc thỏa thuận Minsk đã bị "xóa bỏ".

 

Ngoài ra, chính quyền Donetsk và Lugansk cũng khẳng định sẽ không hành động theo văn kiện mới do trước đó Tổng thống Poroshenko rút đi một số điều khoản "quan trọng về mặt nguyên tắc."

Tuy nhiên, hai chính quyền tuyên bố sẵn sàng hợp tác với Kiev xây dựng một thỏa thuận mới theo những quan điểm chính thức đã được đưa ra tại Minsk ngày 1.9, kiên quyết thực hiện thỏa thuận ngừng bắn ngày 19/9 và tuân thủ tiến trình giải quyết hòa bình cuộc xung đột nói chung.

Trước đó, Tổng thống Poroshenko tuyên bố Kiev sẵn sàng thông qua luật mới về Quy chế đặc biệt cho Lugansk và Donesk với điều kiện hai nước cộng hòa này phải nhượng bộ trong cuộc bầu cử ngày 2.11, vốn bị Kiev cho là bất hợp pháp.

Quy chế đặc biệt mới sẽ quy định rõ đường ranh giới những vùng được hưởng quy chế tự quản ở Lugansk và Donesk.

Cho đến nay, chính quyền Ukraine, các nước phương Tây và Liên hợp quốc đều tuyên bố cuộc bầu cử ngày 2.11 tại Donetsk và Lugansk là vi phạm thỏa thuận Minsk. Tuy nhiên, Nga ra tuyên bố công nhận kết quả các cuộc bầu cử này.

Trong khi đó, cùng ngày, 5.11, Thủ tướng Ukraine Arseni Yaseniuk tuyên bố Kiev tạm thời dừng chi trả ngân sách cho các khu vực đòi độc lập ở hai tỉnh miền Đông Donetsk và Lugansk.

Phát biểu tại cuộc họp Nội các, Thủ tướng Ukraine cho biết hiện các khu vực nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng đòi độc lập vẫn đang cần ngân sách từ trung ương, tổng cộng khoảng 2,6 tỷ USD, tuy nhiên khi lực lượng này còn kiểm soát khu vực thì Kiev sẽ không cấp ngân sách.

Theo ông, các chi trả xã hội sẽ được nối lại khi nào những khu vực này được "giải phóng".

Bên cạnh đó, Thủ tướng Ukraine nhấn mạnh, Kiev sẽ tiếp tục cung cấp điện và khí đốt cho người dân ở vùng Đông Nam trong mùa đông này.

Ngày 2.11, các khu vực đòi độc lập ở hai tỉnh Donetsk và Lugansk đã tổ chức bầu lãnh đạo và cơ quan lập pháp, bất chấp sự phản đối từ Kiev.