Khởi công 3 dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT làm nên kỳ tích?

Đồng loạt khởi công

Trước khi khởi công dự án, Bộ Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã hoàn tất các thủ tục lựa chọn nhà thầu của 3 gói thầu xây lắp đầu tiên trong số 13 gói thầu xây lắp của 3 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông chuyển đổi hình thức đầu tư từ PPP sang đầu tư công là Phan Thiết - Dầu Giây, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Mai Sơn - Quốc lộ 45.

Các gói thầu bao gồm: Gói thầu XL - 03: Thi công xây dựng đoạn Km 47+672 - Km 83 (bao gồm khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công), dự án cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, nhà thầu trúng thầu là liên danh Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) - Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Trung Chính với giá trúng thầu (đã bao gồm thuế VAT, dự phòng) là hơn 2.299 tỷ đồng.

Theo đó, dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn Phan Thiết - Dầu Giây: Dài 99km đi qua hai tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai, được xây dựng theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A, vận tốc thiết kế 120km/h, giai đoạn hoàn chỉnh quy mô 6 làn xe, bề rộng nền đường 32,5m, giai đoạn phân kỳ quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh bề rộng nền đường 25m. Tổng mức đầu tư dự án khoảng 12.577,5 tỷ đồng do Ban QLDA Thăng Long đảm nhiệm quản lý dự án.

Gói thầu XL - 01: Thi công xây dựng đoạn Km 134+000 - Km 154+000, nút giao Vĩnh Hảo và tuyến nối QL1 (bao gồm khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công), dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, nhà thầu trúng thầu là liên danh Tổng công ty Thăng Long - Công ty cổ phần Đạt Phương - Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập với giá trúng thầu (đã bao gồm thuế VAT, chi phí dự phòng) là 1.687,68 tỷ đồng.

Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết: Dài 100,8km đi qua địa phận tỉnh Bình Thuận. Giai đoạn hoàn chỉnh, dự án được đầu tư xây dựng 6 làn xe, nền đường rộng 32,25m, vận tốc thiết kế 120km/h; giai đoạn phân kỳ đầu tư quy mô 4 làn xe, nền đường rộng 17m, vận tốc 80km/h. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 10.853,9 tỷ đồng do Ban QLDA7 thực hiện quản lý dự án.

Gói thầu XL -11: Thi công xây dựng đoạn Km 289+500 - Km 301+000 (bao gồm khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công), dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45, nhà thầu trúng thầu là liên danh Công ty Cổ phần tập đoàn đầu tư xây dựng Cường Thịnh Thi - Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng - Công ty TNHH Định An với giá trúng thầu 852,357 tỷ đồng (bao gồm dự phòng và 10% thuế VAT).

Dự án cao tốc Mai Sơn - QL45: Dài 63,37km, đi qua hai tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa. Giai đoạn hoàn chỉnh được xây dựng theo quy mô 6 làn xe, nền đường 32,25m, vận tốc thiết kế 120km/h; giai đoạn phân kỳ đầu tư xây dựng 4 làn xe hạn chế, nền đường 17m, vận tốc thiết kế 80km/h. Dự án có tổng mức đầu tư 12.111 tỷ đồng do Ban QLDA Thăng Long thực hiện quản lý dự án.

Được biết, 10 gói thầu xây lắp còn lại của 3 dự án Phan Thiết - Dầu Giây, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Mai Sơn - QL45, Bộ GTVT dự kiến sẽ lựa chọn xong nhà thầu để có thể triển khai thi công đồng loạt trên toàn tuyến vào cuối tháng 10/2020. Thời gian thi công của cả ba dự án trong 24 tháng, kết thúc vào cuối năm 2022.

Đây là 3 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam được đánh giá là một kỳ tích của Ngành Giao thông về tiến độ hoàn thiện các thủ tục để đi đến khởi công. Tất cả các thủ tục được gấp rút triển khai trong khoảng 3 tháng từ khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 117 ngày 19/6/2020 về việc chuyển đổi hình thức đầu tư từ PPP sang đầu tư công đối với 3 dự án thành cao tốc Bắc - Nam đoạn Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây.

Để đẩy nhanh tiến độ dự án, Bộ GTVT và các cơ quan liên quan đã hoàn thiện, khép kín các trình tự thủ tục để khởi công những gói thầu đầu tiên của 3 dự án này.

Các chuyên gia đánh giá, đây là kỳ tích chưa từng có trong lịch sử ngành GTVT, bởi so với các dự án giao thông trọng điểm trước đây từ lúc dự án được thông qua chủ trương đến thời điểm khởi công xây dựng phải mất khoảng 7 - 8 tháng, thậm chí kéo dài hàng năm. Tuy nhiên, với 3 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam kể trên, thời gian chỉ khoảng 3 tháng.

Nhà thầu phải "vượt" qua nhiều tiêu chí

Thông tin về dự án, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho rằng, những năm qua, quốc lộ 1 được mở rộng với quy mô 4 làn xe đã đáp ứng nhu cầu vận tải, góp phần phát triển kinh tế xã hội nhiều tỉnh thành.

Tuy nhiên, quốc lộ 1 đi qua khu vực đông dân cư, tốc độ khai thác trung bình chỉ đạt khoảng 40-60 km/h. Ngoài ra, tuyến đường này vẫn có những làn xe hỗn hợp dành cho xe máy, xe thô sơ đi lại nên tiềm ẩn mất an toàn giao thông.

Tuyến cao tốc Bắc Nam khi đưa vào khai thác được kỳ vọng sẽ giải quyết được toàn bộ hạn chế của quốc lộ 1 hiện hữu. Cao tốc có tốc độ thiết kế 80-120 km/h với các giao cắt khác mức, không có dòng phương tiện hỗn hợp xe thô sơ, gắn máy sẽ tăng năng lực thông hành cho các loại ôtô.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết: "Để 3 dự án thành phần này có thể triển khai đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của Thủ tướng, thời gian qua, Ban Cán sự đảng Bộ GTVT đã tổ chức họp 3 lần để tham gia ý kiến vào việc xây dựng hồ sơ mời thầu".

"Chúng tôi xác định, nếu hồ sơ mời thầu chất lượng tốt, đảm bảo chặt chẽ, chắc chắn sẽ lựa chọn được những nhà thầu tốt. Chính vì vậy, trên cơ sở các quy định của pháp luật về đấu thầu, Bộ GTVT đã đưa ra nhiều tiêu chí, quy định mới đầy đủ, rõ ràng hơn các nội dung trong hồ sơ mời thầu của 3 dự án này", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể chia sẻ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, quá trình đấu thầu, hồ sơ mời thầu được đưa ra tiêu chí trong một liên danh nhà thầu có không quá 3 thành viên. Nhà thầu đứng đầu liên danh phải đảm nhận công việc nhiều nhất trong liên danh. Nhà thầu tham gia trong liên danh phải đảm nhận thực hiện khối lượng công việc không thấp hơn 25% giá trị gói thầu.

Trong hồ sơ mời thầu, Bộ GTVT cũng yêu cầu tất cả nhà thầu tham gia dự án phải đáp ứng tối thiểu 60% thiết bị và thiết bị này phải là của nhà thầu. Đối với những nhà thầu kê khai gian dối, khi phát hiện trong thời gian thực hiện hợp đồng, Bộ GTVT sẽ căn cứ theo các quy định của pháp luật để xử lý.

Một điểm mới nữa trong hồ sơ mời thầu là việc quy định nhà thầu chính phải đảm nhiệm toàn bộ những hạng mục chính của gói thầu như: Nền đường, mặt đường tuyến chính, cầu lớn, công trình hầm… và chỉ được thuê thầu phụ làm những hạng mục phụ trợ như: Mái ta luy, rãnh thoát nước, hàng rào, đường gom…

Trong hồ sơ mời thầu cũng khống chế tỷ lệ giao thầu phụ không quá 30% giá trị hợp đồng. Quy định này nhằm kiểm soát chặt chất lượng thi công, nếu công trình có vấn đề nhà thầu chính phải chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Đặc biệt, Bộ GTVT cũng yêu cầu tất cả nhà thầu tham gia thi công mở tài khoản chuyên chi. Toàn bộ tiền tạm ứng của dự án phải đưa vào tài khoản chuyên chi, khi nhà thầu muốn rút khoản tiền tạm ứng ra thì phải được sự đồng tình, xác nhận của giám đốc các ban quản lý dự án nhằm đảm bảo quản lý số tiền tạm ứng phục vụ đúng mục đích cho việc thi công gói thầu của dự án.