Éo le chuyện phạt hút thuốc lá nơi công cộng

Chỉ tồn tại trên giấy

Điều 16 Nghị định 45 quy định: “Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 50.000-100.000 đồng đối với hành vi hút thuốc lá, thuốc lào nơi công cộng, như: Trong rạp hát, rạp chiếu phim, phòng họp, phòng làm việc, bệnh viện, thư viện, phòng đợi của nhà ga, bến xe, sân bay, bến cảng, trên các phương tiện giao thông công cộng hoặc ở những nơi công cộng có quy định cấm”.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thu Hương - phụ trách truyền thông của Văn phòng phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), chưa hề có bất cứ “tổng kết” nào về việc thực thi nghị định này. Thông báo của văn phòng cũng cho hay trong vòng gần 1,5 năm qua (từ ngày 1.1.2010, khi quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng có hiệu lực), mới chỉ có tỉnh Lào Cai xử phạt được 10 người vi phạm, mức phạt tổng cộng 1,5 triệu đồng. Tại sao một nghị định xử phạt được xây dựng công phu như vậy mà lại chỉ tồn tại trên giấy?

Bà Trần Thị Trang – cán bộ Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết: Về trách nhiệm xử phạt, điều 45-46 của Nghị định 45 quy định rõ ràng: Thanh tra viên chuyên ngành vệ sinh, khám bệnh, chữa bệnh và dược; chủ tịch UBND cấp phường, xã có quyền cảnh cáo và phạt tiền từ 200.000-500.000 đồng, trong đó có mức phí xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng.

Thế nhưng, người có quyền ra quyết định xử phạt thì lại… chối đây đẩy. Ông Vũ Bảo Thạch - Chủ tịch UBND phường Bạch Đằng (Hai Bà Trưng, Hà Nội) bày tỏ: “Quy định thì có, nhưng cán bộ phường nào dám phạt, có chăng là công an, nhưng công an phường chẳng đủ người để đi bắt phạt người hút thuốc. Người dân không nộp phạt thì xử lý thế nào, vi phạm giao thông thì giữ phương tiện, còn hút thuốc thì chẳng nhẽ giữ điếu thuốc hay bật lửa? Phạt người hút thuốc lá nơi công cộng mà họ không chịu thực hiện thì làm thế nào? Nếu nói mà không làm được thì chỉ thành chuyện cười”.

Nâng cao trách nhiệm của người quản lý

Bà Trang cho biết, nếu chỉ quy định xử phạt người hút thuốc, mà không nâng cao trách nhiệm của người quản lý các khu vực cấm hút thuốc thì sẽ khó khả thi. Ngoài ra, lực lượng xử phạt mỏng, người vi phạm nhiều, khu vực cấm thì khá “mênh mông” càng gây khó khăn cho việc xử phạt.

Hiện nay, Bộ Y tế đã hoàn thành dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, dự định sẽ trình Chính phủ xem xét và trình Quốc hội vào cuối năm nay. Dự thảo luật tập trung vào 3 mảng chính: Các biện pháp giảm nhu cầu, các biện pháp giảm nguồn cung và các điều kiện bảo đảm cho phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Đối với vấn đề cấm hút thuốc lá nơi công cộng, luật cũng sẽ quy định cụ thể những nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn (bao gồm: Những địa điểm công cộng trong nhà, cơ sở y tế, bệnh viện, trường học hay những nơi yêu cầu cao về văn hóa, ý thức và an toàn) và những nơi cấm hút thuốc lá nhưng cho phép có khu vực dành riêng cho người hút thuốc. Việc quy định cụ thể như thế sẽ thuận tiện trong tổ chức thực hiện cũng như khiến cho việc xử phạt dễ hơn. Ai vi phạm đều “không cãi được”.

Ngoài ra, luật cũng sẽ quy định trách nhiệm tổ chức thực hiện quy định cấm hút thuốc lá của những người đứng đầu các địa điểm công cộng và họ cũng sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu tổ chức triển khai không đúng.

Diệu Linh