GS.TS. Phan Thiện Nhân và cơ duyên gắn bó với "đảo quốc sư tử"

Sinh năm 1952, tại An Giang, ông Phan Thiện Nhân tốt nghiệp Đại học Sydney (Australia) vào năm 1975, sau đó hoàn thành bằng Tiến sĩ Khoa Cơ khí tại Đại học Sydney vào năm 1979.

Sau thời gian khởi đầu sự nghiệp học thuật với tư cách là giảng viên tại Đại học Newcastle, ông công tác tại Khoa Kỹ thuật cơ khí Đại học Sydney từ năm 1991.

Trở lại và gắn bó

GS.TS. Phan Thiện Nhân chia sẻ rằng lần đầu tiên ông có cơ hội làm việc ở Singapore là vào năm 1987. Khi đó, ông được mời giảng dạy tại NUS trong một dịp nghỉ phép định kỳ của Đại học Sydney.

Vào năm 2001, khi trở lại Singapore, ông được phong hàm Giáo sư và ở lại công tác tại NUS cho đến năm 2004.

Trong khoảng thời gian này, vị giáo sư người Việt đã sáng lập Khoa Kỹ thuật Sinh học (nay đổi tên là Khoa Kỹ thuật Y sinh) tại trường và được phong tặng Giáo sư sáng lập của Khoa này.

Sau nhiều năm sinh sống tại California (Mỹ), GS. TS. Phan Thiện Nhân quyết định trở lại Singapore vào năm 2011 để chủ trì một dự án nghiên cứu ba năm tại NUS. Như một cơ duyên, ông tiếp tục ở lại Singapore cho đến bây giờ.

Là người chứng kiến sự phát triển của Singapore trong nhiều năm, GS.TS. Phan Thiện Nhân nhận thấy đảo quốc bé nhỏ đã thay đổi rất nhiều.

Nếu như các thành phố khác trên thế giới thường có chu kỳ thay đổi khoảng 50 năm, chu kỳ thay đổi của Singapore chỉ vào khoảng năm năm hoặc ngắn hơn. Những sự thay đổi cơ bản có thể nhìn thấy được ở Singapore gần như mỗi năm, từ những tòa nhà mới được xây lên, tới việc mở rộng đường xá…

Đặc biệt, ở Singapore, việc nâng cao tiêu chuẩn cuộc sống cho người dân luôn được chú trọng. Một trong những ưu điểm của đất nước này là có cơ sở hạ tầng tuyệt vời, khiến cho ai cũng cảm thấy dễ chịu khi đặt chân đến đây, từ việc làm thủ tục hải quan đến đón taxi...

Ngoài ra, các trường đại học và viện nghiên cứu nhận được sự hỗ trợ đặc biệt từ Chính phủ, các quỹ nghiên cứu đều có những hướng dẫn hết sức rõ ràng và sẵn sàng hỗ trợ những ý tưởng nghiên cứu mới và hay.

Từ năm 2011 đến nay, GS.TS. Phan Thiện Nhân công tác tại Khoa Kỹ thuật cơ khí của NUS.

Lĩnh vực nghiên cứu của ông tập trung vào cơ học chất lưu, tương tác thủy động lực học, lưu biến (rheology) của chất lỏng cao phân tử và các mô hình tính toán liên quan đến chất lỏng có cấu trúc hạt phức tạp.

Ông chủ trì một số các dự án nghiên cứu về sự vận chuyển bùn đất trong đại dương từ các hoạt động khai thác khoáng sản, dự án về công nghệ lọc nước sử dụng màng sứ mỏng, dự án về công nghệ in 3D, và dự án về vật liệu siêu rỗng aerogel.

Đóng góp lớn nhất của GS.TS. Phan Thiện Nhân cho lĩnh vực lưu biến học là mô hình mang tên ông (Phan-Thien-Tanner modeling) cùng các biến thể của nó.

Năm 2022, ông vinh dự đứng thứ 261 trong danh sách 1.000 nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về Cơ khí - Kỹ thuật Hàng không vũ trụ.

Bảng xếp hạng dựa vào danh sách 3.637 nhà khoa học có công bố thuộc lĩnh vực này từ cơ sở dữ liệu của Google Scholar và Microsoft Academic Graph. Các tiêu chí lựa chọn bao gồm chỉ số H-Index (tối thiểu 30), tỷ lệ đóng góp trong ngành, giải thưởng và thành tựu của các nhà khoa học.

Hướng về Việt Nam

Nói về thành công của mình, GS.TS. Phan Thiện Nhân cho biết, ông đã nỗ lực trên con đường học vấn bằng cách làm việc thật chăm chỉ cùng với sự may mắn khi có một trí tuệ minh mẫn trời ban. Với ông, sự chăm chỉ cộng với niềm đam mê là chìa khóa của thành công cho bất kỳ công việc nào.

Bên cạnh việc tự học không ngừng, ông may mắn có được một người thầy giỏi là GS. Roger Ian Tanner - thành viên Hiệp hội Hoàng gia Anh – người đã cho những lời khuyên bổ ích khi ông gần như lạc lối trong sự hiếu kì của bản thân, không xác định được mục tiêu rõ ràng và không nhìn thấy được cốt lõi của vấn đề nghiên cứu.

Ông cũng chia sẻ thêm: “Một trong các sáng lập viên của Tập đoàn GRAB Antony Tan đã đưa bốn yếu tố để thành công, mà tôi nghĩ đó cũng là những giá trị cốt lõi cho chúng ta và thế hệ trẻ.

Thứ nhất là sự chân thành: hãy chân thành với tất cả mọi người, đặc biệt là với chính bản thân mình về năng lực của bản thân. Thứ hai là sự khiêm tốn: không ai có thể làm mọi thứ một mình, tất cả chúng ta cần một đội ngũ làm việc chung hiệu quả. Thứ ba là sự nhiệt huyết: bạn có đủ nhiệt huyết để dành tất cả thời gian theo đuổi niềm đam mê của bản thân. Thứ tư là tấm lòng: hãy hỗ trợ và giúp đỡ người khác cùng thành công, đừng để họ rơi lại phía sau”.

Kể từ khi quay lại làm việc ở Singapore, GS.TS. Phan Thiện Nhân luôn chủ trương tập hợp các nghiên cứu viên Việt Nam để thực hiện các dự án nghiên cứu của mình. Cùng với một số bạn trẻ trí thức đang làm việc tại Singapore, ông còn điều hành một quỹ học bổng cho những học sinh phổ thông ở Việt Nam.

Điều khiến GS.TS. Phan Thiện Nhân vui mừng là sinh viên Việt Nam hòa nhập rất tốt vào xã hội Singapore và hầu hết họ đều thành công.

Giờ đây, khi đã đạt được nhiều thành quả trong sự nghiệp, GS.TS. Phan Thiện Nhân mong muốn được đóng góp cho quê hương. Theo ông, chính sách của Việt Nam cần phải minh bạch và rộng mở hơn nữa để có thể phát huy hiệu quả nguồn lực trí thức kiều bào vào sự nghiệp phát triển đất nước.