Hamas tinh vi và đáng sợ hơn Israel tưởng tượng?

"Các chiến thuật mà chúng tôi đã thấy Hamas sử dụng trong cuộc tấn công vào Israel vào thứ Bảy tuần trước là một trong những chiến thuật phức tạp nhất của họ, cho thấy mức độ lập kế hoạch và chuẩn bị mà chúng tôi chưa từng chứng kiến trước đây", nhà báo Philip Ingram của Alzaeera nhận xét. 

Nhóm này đã sử dụng đường không, đường biển và đường bộ trong những gì mà theo thuật ngữ quân sự được gọi là các hoạt động đa miền. Hamas đã thực hiện các cuộc tấn công ban đầu vào các trạm quan sát của Israel bằng máy bay không người lái trước khi các cuộc tấn công bằng tên lửa khổng lồ của nó áp đảo hệ thống phòng thủ Iron Dome của Israel. Đây là những gì được gọi là các hoạt động định hình - về cơ bản là chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo là việc xâm nhập vào Israel.

Tiếp theo là một cuộc xâm nhập chưa từng có, tấn công dân thường và các mục tiêu quân sự của Israel từ nhiều hướng. Nền tảng của tất cả các hoạt động này là việc sử dụng các chiến thuật gây sợ hãi chống lại dân thường - bao gồm bằng cách ghi lại và phát sóng các cuộc tấn công vào các cộng đồng biên giới Israel và một buổi hòa nhạc cũng như bắt giữ binh lính và dân thường Israel và đưa họ trở lại Dải Gaza.

Hamas cũng tấn công các mục tiêu quân sự của Israel, giết chết, bắt giữ người dân và thu giữ các thiết bị quân sự của Israel.

Mối đe dọa đang phát triển

Hamas dường như đã học được từ nhiều nguồn khác nhau. Nhóm vũ trang này lấy cảm hứng từ cơ sở hạ tầng quân sự và chiến lược chiến tranh nổi dậy của Hezbollah. Họ đã được Iran đào tạo, tài trợ và cung cấp vũ khí.

Nhóm này đã vận dụng những bài học từ các cuộc chạm trán trước đây với lực lượng Israel, nghiên cứu chiến thuật được các chiến binh ở Jenin sử dụng vào năm 2002 và kết hợp những cải tiến của riêng họ dưới dạng thiết bị nổ tự chế (IED), mạng lưới đường hầm, chiến tranh tâm lý và chiến tranh bất đối xứng.

Hamas đã tận dụng chuyên môn của Iran trong việc sản xuất tên lửa tự chế và cải thiện độ chính xác cũng như tầm bắn của chúng.

Nhóm vũ trang Hamas của Palestine. Ảnh iT

Những cuộc chạm trán trong quá khứ với lực lượng Israel, đặc biệt là trong cuộc chiến năm 2014 ở Gaza, đã dạy cho Hamas giá trị của chiến tranh đô thị và việc sử dụng cơ sở hạ tầng dân sự làm lá chắn.

Họ cũng đã kết hợp các chiến thuật này vào cuộc tấn công hiện tại của mình, sử dụng các khu vực đông dân cư làm địa điểm phóng tên lửa và giấu vũ khí cũng như các trung tâm chỉ huy và kiểm soát trong các công trình dân sự.

Điều này tạo ra động cơ mà theo đó khi Hamas bị tấn công bằng bom của Israel, cả hai bên có thể cáo buộc nhau vi phạm luật pháp quốc tế. Luật xung đột vũ trang nghiêm cấm việc nhắm mục tiêu vào thường dân của kẻ thù. Luật cũng yêu cầu các bên tham gia xung đột vũ trang phải phân biệt lực lượng chiến đấu của họ với dân thường của họ và không tiến hành các hoạt động trong hoặc gần các công trình dân sự, đặc biệt là các địa điểm được bảo vệ như trường học, cơ sở y tế và nơi thờ cúng.

 Bài học của Jenin

Hamas dường như cũng đã rút ra những hiểu biết cụ thể từ chiến thuật mà các chiến binh Jenin sử dụng trong Trận Jenin năm 2002. Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), vào tháng 4/2002, một cuộc tấn công của Israel vào trại tị nạn Jenin khiến ít nhất 52 người Palestine thiệt mạng, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra còn có 23 binh sĩ Israel thiệt mạng và một số người khác bị thương do chiến thuật mà các chiến binh Palestine sử dụng. Trận chiến đã trở thành biểu tượng của sự kháng cự của người Palestine.

Trận Jenin là một sự kiện quan trọng trong cuộc xung đột Israel-Palestine, nơi các chiến binh Palestine sử dụng sự kết hợp giữa chiến thuật nổi dậy, IED và chiến lược chiến tranh đô thị chống lại quân đội Israel.

Một trong những bài học quan trọng mà Hamas dường như đã học được từ Trận Jenin là tính hiệu quả của IED trong việc gây thương vong và làm gián đoạn các hoạt động quân sự của Israel. IED có chi phí thấp và dễ dàng che giấu, khiến chúng trở thành một công cụ có giá trị cho chiến tranh bất đối xứng. Hamas kể từ đó đã đưa IED vào kho vũ khí của mình, sử dụng chúng để nhắm mục tiêu vào các phương tiện quân sự, tuần tra và cơ sở của Israel. Nếu Israel tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza, chúng ta gần như chắc chắn sẽ thấy những chiến thuật này được sử dụng lại.

Một trong những bài học lớn nhất mà Hamas học được từ các chiến binh Jenin là tầm quan trọng của tính cơ động chiến lược và tính bất ngờ. Trong Trận Jenin, chiến binh Jenin đã sử dụng mạng lưới đường hầm để di chuyển máy bay chiến đấu và vật tư, trốn tránh lực lượng Israel và tiến hành các cuộc tấn công bất ngờ. Hamas kể từ đó đã đầu tư rất nhiều vào cơ sở hạ tầng đường hầm, xây dựng một mạng lưới rộng lớn các lối đi ngầm cho phép họ vượt qua các trạm kiểm soát của Israel và tiến hành các cuộc tấn công từ những địa điểm bất ngờ. Cuộc tấn công hiện tại này đã đưa sự bất ngờ lên một tầm cao mới.

Quy hoạch ẩn

Việc sử dụng các đường hầm và cơ sở dưới lòng đất gần như chắc chắn sẽ hỗ trợ cho việc che giấu việc chuẩn bị khỏi tầm mắt của tình báo Israel. Tuy nhiên, nỗ lực che giấu đó lại là một mức độ phức tạp khác chưa từng thấy trước đây: Chiến dịch này có thể phải mất vài tháng để lên kế hoạch.

Hamas sẽ nghiên cứu việc thu thập thông tin tình báo của Israel, xác định các nguồn tin của Israel và tập trung chúng vào nơi khác, để việc chuẩn bị sẽ được giấu kín trong cái mà các cơ quan tình báo gọi là "tiếng ồn xung quanh".

Một số tiếng ồn xung quanh đó bao gồm những căng thẳng chính trị nội bộ ở chính Israel.

Cuộc đấu không cân sức

Tuy nhiên, suy cho cùng, so với các loại vũ khí hạng nặng và sức mạnh không quân phức tạp mà Israel có, Hamas có các thiết bị nổ tự chế (IED), tên lửa và vũ khí hạng nhẹ bổ sung cho một số lượng nhỏ vũ khí hạng nhẹ nhưng phức tạp hơn được nhập lậu.

Đây là lý do tại sao nhóm này dựa vào chiến tranh bất đối xứng - sử dụng chiến lược tấn công đánh rồi bỏ chạy, phục kích và bắn tỉa để giảm thiểu thương vong cho chính mình và tối đa hóa tác động của các hoạt động bằng cách giảm đối đầu trực tiếp.

Điều chưa rõ ràng là trạng thái cuối cùng mà Hamas mong đợi từ cuộc tấn công mới nhất này. Trừ khi nhóm này có thể kích thích sự tham gia rộng rãi hơn ở Trung Đông chống lại Israel, thì tất cả những gì họ làm chỉ là đẩy lùi quá trình ngoại giao trong nhiều năm và gây ra cái chết của nhiều thường dân vô tội ở Israel và Gaza. Dù là người Israel hay người Palestine, người dân vô tội luôn là người đau khổ nhất.

Vì vậy, liệu sự bất ngờ trong hoạt động của Hamas có biến thành thất bại chiến lược không? Chỉ có thời gian mới trả lời được.