Hàn Quốc như 'đi trên dây' giữa Trung Quốc và Mỹ

Ông Moon Jae-in và bà Park Gyun Hye.

Thời kỳ thì mới thật, nhưng con người vận hành quyền lực nhà nước trong thời ấy nhiều khả năng lại không hề mới. Mọi dấu hiệu hiện tại ở Hàn Quốc đều cho thấy vị tổng thống tương lai của Hàn Quốc sẽ là ông Moon Jae-in thuộc Đảng Tự do trong phe đối lập và tất cả các ứng cử viên tổng thống khác, kể cả thuộc đảng cầm quyền hiện tại của bà Park Geun-hye, đều không có cơ hội đắc cử bằng. Cuộc bầu cử mới nhưng ông Moon Jae-in lại hoàn toàn không mới. Trong lần bầu cử tổng thống năm 2012, người này đã thua Park Geun-hye. Trước đó, ông Moon Jae-in đã từng thời gian dài là cộng sự thân tín của tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-huyn.

Quan điểm của Đảng Minjoo Hàn Quốc mà ông Moon Jae-in hiện là thủ lĩnh cũng như của cá nhân vị này khác biệt cơ bản với quan điểm của bà Park Geun-hye và đảng cầm quyền trong gần 5 năm qua ở Hàn Quốc. Cho nên nếu rồi đây đắc cử tổng thống, ông Moon Jae-in có cơ hội và cả vị thế cần thiết để thực hiện chính sách cầm quyền mới. Ở đây không chỉ đơn thuần có "tân quan tân chính sách" mà còn vì sự khác biệt rõ ràng đến mức gần như đối kháng giữa ông Moon Jae-in cùng đảng Minjoo với phe cánh của bà Park Geun-hye. Chỉ có điều là thời mới ở xứ này, cả về môi trường chính trị, kinh tế và xã hội trong nước lẫn an ninh, đối ngoại ở bên ngoài làm cho người cũ này không dễ dàng gì với việc sử dụng quyền lực mới để nối tiếp những gì mà phe cánh chính trị của mình đã làm cho tới khi bị mất quyền và thất thế ở Hàn Quốc cách đây gần 10 năm.

Cuộc bầu cử tổng thống ngày 9.5 tới sẽ giúp đất nước này có được tổng thống mới, nhưng không vì thế hoặc nhờ thế mà ổn định chính trị và an ninh xã hội đã được vãn hồi. Phe cánh của bà tổng thống bị phế truất không dễ dàng chấp nhận buông xuôi chịu thua và ông Moon Jae-in khi thắng cử dẫu có quyền nhưng chưa đủ uy để hàn gắn sự phân rẽ trên chính trường và phân hoá trong nội bộ xã hội. Cuộc thập tự chinh của phía tư pháp nhằm vào tham nhũng và lạm quyền, vào ảnh hưởng chi phối của giới kinh tế tới chính trị sẽ còn làm cho cả chính trường lẫn xã hội nước này tiếp tục khuynh đảo. Nếu phe cánh chính trị của ông Moon Jae-in không kiểm soát được quốc hội trong lầm bầu cử quốc hội tới thì người này sẽ bị luẩn quẩn trong tình trạng "lực bất tòng tâm".

Ông Moon Jae-in mà lên cầm quyền ở Hàn Quốc thì quan hệ đối ngoại của nước này với Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và đặc biệt với Triều Tiên sẽ thay đổi. Ông Moon Jae-in chủ trương duy trì mối quan hệ đồng minh quân sự chiến lược với Mỹ nhưng không "Mỹ bảo gì nghe nấy" như ở thời trước. Người này cũng đã công khai thể hiện thái độ không mặn mà gì với kế hoạc của chính quyền trước cùng với Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầng cao giai đoạn cuối (Thaad) của Mỹ trên lãnh thổ Hàn Quốc và đã ngỏ ý sẽ xem xét lại việc này.

Như thế sẽ đi ngược lợi ích an ninh chiến lược của Mỹ và lại còn trong bối cảnh chính quyền mới ở Mỹ dự định xem xét lại các mối quan hệ của Mỹ với đồng minh và đối tác ở khu vực và châu lục. Ông Moon Jae-in sẽ gặp khó tương tự trong xử lý quan hệ với Triều Tiên. Đành rằng người này không chủ trương căng thẳng và đối đầu với Triều Tiên như bà Park Geun-hye, nhưng Triều Tiên đã tiến xa hơn trước rất nhiều trong chương trình tên lửa và hạt nhân và đã làm thay đổi cơ bản quan hệ với tất cả các đối tác bên ngoài liên quan.

Ông Moon Jae-in không chỉ khó khăn hơn mà còn gặp phải nhiều rủi ro hơn trong quan hệ với Triều Tiên. Xưa nay, vị này chủ trương cứng rắn với Nhật Bản trong vấn đề nhìn nhận khách quan và trách nhiệm quá khứ lịch sử. Nhưng bây giờ, Triều Tiên và Mỹ đã buộc Hàn Quốc phải cùng hội cùng thuyền, cùng chìm cùng nổi nên ông Moon Jae-in buộc phải chèo lái khôn khéo để cân bằng.

Cuối cùng là với Trung Quốc. Trung Quốc vừa đã làm găng và gia tăng áp lực với Hàn Quốc bằng việc áp dụng một số biện pháp trừng phạt thương mại. Ông Moon Jae-in sẽ chẳng khác gì nghệ sỹ đi trên dây giữa Trung Quốc và Mỹ.

Thời mới làm khó người cũ như thế đấy.