Hành trình 50 năm “lướt gió” của tàu cao tốc Shinkansen

Lúc 10 giờ sáng ngày 1.10.1964, một tuần trước khi bắt đầu Thế vận hội Tokyo, Nhật Bản đã khai trương hai tuyến tầu cao tốc Hikari Super Express Shinkansen, hay "tầu tốc hành" từ Tokyo đến Osaka. Sự kiện này khởi động cho quá trình xây dựng mạng lưới tàu cao tốc hiện đại nhất thế giới của Nhật Bản.

Hàng trăm người đã chờ đợi qua đêm tại hai ga đầu - cuối trong ngày khai trương để chứng kiến sự kiện lịch sử này. Cùng với việc đăng cai Thế vận hội đã báo hiệu sự phục hồi của Nhật Bản từ sự tàn phá của Chiến tranh thế giới thứ II dần trở thành một siêu cường kinh tế. Cuộc hành trình giữa hai thành phố lớn nhất của Nhật Bản bằng tàu hỏa thường trước đó thực hiện mất gần 7 giờ. Shinkansen ra đời đã rút ngắn chuyến đi xuống còn 4 giờ.

Kể từ khi Tokaido Sinkansen (Đông Hải đạo tân cán tuyến) đầu tiên khánh thành năm 1964 với tốc độ trung bình 210 km/h, mạng lưới đường ray này (dài 2.459 km) liên tục được mở rộng để nối phần lớn các thành phố lớn của Nhật Bản trên các đảo Honshu và Kyushu với tốc độ lên đến 300 km/h. Điều đáng nói là tốc độ đó đạt được trong một môi trường thường hay bị động đất và bão lớn. Sau đó tốc độ thử nghiệm của tàu đạt 443 km/h cho loại tàu thường năm 1996 và lập kỷ lục thế giới 581 km/h đối với loại tàu chạy trên đệm từ Maglev vào năm 2003.

Tất cả du khách nước ngoài đến Nhật Bản thường xuyên di chuyển bằng xe lửa với ấn tượng giống nhau: Giao thông công cộng của Nhật Bản là sạch nhất, lịch sự nhất trên thế giới, nhân viên cả nam và nữ đều mặc đồng phục, đeo găng tay vẫn còn là hình ảnh thu nhỏ một nguyên tắc làm việc thiêng liêng của Nhật Bản trong vài thập kỷ qua.

Nhưng khía cạnh quan trọng nhất là các đoàn tàu chạy rất đúng giờ, tại tất cả các khung thời gian trong ngày. Đây không chỉ là một điểm của niềm tự hào mà còn là điều cần thiết, với số lượng lớn những người thường xuyên di chuyển liên tục giữa các khu vực để tới nơi làm việc do nhu cầu về lao động của các địa phương rất cao. Điều này cũng phản ánh sự chuẩn mực về giờ giấc trong tính cách của người Nhật.

Tuyến Shinkansen đầu tiên đi men theo bờ biển Thái Bình Dương thông qua các hành lang công nghiệp khổng lồ và liên kết các đô thị với Osaka. Vào đầu những năm 1950 tàu thông thường chạy trên tuyến đường này có thể đạt tốc độ 145km/h. Sau đó ngành đường sắt quốc gia Nhật Bản (JNR) quyết định phát triển một loại tàu nhanh hơn, và trong tháng 4 năm 1959 đã bắt đầu xây dựng các tuyến Tokaido Shinkansen ngân sách ban đầu dự kiến là 200 tỷ Yên (1,1 tỉ bảng Anh), mặc dù chi phí cuối cùng đã tăng gấp đôi.

Trong một cuộc phỏng vấn trên báo Tokyo Shimbun tuần trước, ông Takashi Hara- một chuyên gia về đường sắt của Nhật Bản cho biết, chính sách mở rộng Shinkansen được ông Kakuei Tanaka- Thủ tướng Nhật Bản từ năm 1972 đến năm 1974 ban hành. Ông Hara nhận định: "Đó là tiền đề quan trọng cho sự phát triển như hiện nay của mạng lưới Shinkansen quốc gia, đồng thời đã làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của Nhật Bản. Thời gian đi lại được rút ngắn và độ rung lắc của tàu được giảm tối thiểu, giúp cho các doanh nhân, công nhân và khách du lịch di chuyển thuận tiện hơn".

- Chùm ảnh hành trình 50 năm “lướt trong gió” của tàu cao tốc Shinkansen:

Shinkansen Hikari Nhật Bản vào năm 1965. Ảnh: Getty Images.

Các hành khách chuẩn bị lên tàu cao tốc Tohoku. Ảnh: Three Lions

Thái tử Naruhito trên tàu Shinkansen đạn vào năm 1968. Ảnh: Asahi Shimbun/Getty Images.

Đoàn tàu Shinkansen đi qua trung tâm Tokyo. Ảnh: Prisma Bildagentur.

Một hành khách trong trang phục truyền thống trên tàu một tàu cao tốc Shinkansen từ Tokyo. Ảnh: Kimimasa Mayama/EPA.

Suất ăn trên tàu Sinkanshen. Ảnh: Asahi Shimbun

Bản đồ mạng lưới đường sắt cao tốc Shinkanshen của Nhật Bản hiện tại. Ảnh japantimes.co.jp

 

Tàu cao tốc Maglev hiện có tốc độ nhanh nhất thế giới. Ảnh japantimes.co.jp