Hậu Giang: Nâng tầm nông sản để nâng chất xây dựng nông thôn mới

Thời gian qua, tỉnh Hậu Giang đã tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững theo hướng hàng hóa, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất gắn với chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, HTX, trang trại và hộ gia đình tham gia đầu tư phát triển sản xuất, tập trung phát triển các loại sản phẩm chủ lực có giá trị kinh tế cao gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Việc phát triển các vùng sản xuất các sản phẩm nông nghiệp an toàn, thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa cũng sẽ được tỉnh tập trung chỉ đạo trong thời gian tới. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm OCOP gắn với du lịch sinh thái.

Những thành tích đáng kể nhờ OCOP

Hậu Giang là một trong những tỉnh thực hiện chương trình OCOP sớm nhất của vùng ĐBSCL. Mặt thuận lợi khi Hậu Giang triển khai OCOP là ngành nông nghiệp của tỉnh có nền tảng phát triển và định hướng được những đối tượng cây trồng, vật nuôi chủ lực, đồng thời có nhiều sản phẩm có lợi thế sinh thái đặc thù theo từng vùng nên phần nào giúp cho các địa phương trong tỉnh thuận lợi trong việc lựa chọn một số sản phẩm bước đầu mang tính đặc trưng riêng để thực hiện OCOP.

Tính đến nay, qua hơn 3 năm triển khai chương trình OCOP, hiện tỉnh Hậu Giang có tổng số 105 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao cấp tỉnh (có 2 sản phẩm thăng hạng 4 sao lên đủ điều kiện dự thi sản phẩm 5 sao của Trung ương), với tổng số 49 chủ thể đăng ký tham gia. Trong 49 chủ thể có 6 công ty, 11 HTX và 32 cơ sở, hộ kinh doanh. Các sản phẩm OCOP của tỉnh hiện nay tập trung vào một số mặt hàng nông sản chủ lực như: các sản phẩm từ cá thát lát, khóm Cầu Đúc, khổ qua rừng, rượu, trái cây (chanh không hạt, mít, bưởi, mãng cầu xiêm…).

Cụ thể, từ con cá đặc trưng vùng đất Hậu Giang, bà Nguyễn Kim Thùy xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang đã nghiên cứu chế biến sản phẩm đạt chuẩn OCOP với 8 sản phẩm cá thát lát OCOP 3 sao và 4 sao, như: khổ qua rừng nhân cá thát lát, bao tử cá ba sa nhân cá thát lát, chả cốm, chả cá trứng muối...

Chia sẻ với PV Dân Việt, bà Nguyễn Kim Thùy - Giám đốc HTX Kỳ Như, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang cho biết: "Thời gian qua, ngoài đạt chứng nhận HACCP, chúng tôi còn đẩy mạnh đầu tư thiết bị máy móc, đảm bảo quy trình chất lượng sản phẩm đưa sản phẩm đến xuất khẩu".

"Phải thừa nhận một điều từ ngày 8 sản phẩm của HTX được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao thì sản lượng tăng rõ rệt. Đặc biệt, các hệ thống cửa hàng đặc sản và siêu thị lớn nhỏ cả nước tự tìm đến mình đặt hàng với số lượng lớn và ổn định, chứ mình không còn phải vất vả chạy đi chào hàng như trước kia"- chị Thùy nói thêm.

Nếu như trái mãng cầu xiêm chỉ đơn thuần tiêu thụ nội địa, giá trị thấp, nhiều nông dân đã nghiên cứu học hỏi tạo ra sản phẩm trà mãng cầu đã được người tiêu dùng đón nhận, mà trên hết là đạt chứng nhận an toàn, chứng nhận quốc tế và được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ...

Chị Nguyễn Thị Diễm Phượng - Chủ cơ sở sản xuất trà mãng Cầu Diễm Phượng, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang thì bày tỏ quan tâm tới vấn đề: "Đăng ký quyền sở hữu trí tuệ này theo tôi chính là cách để mình trân trọng tự sáng tạo của bản thân mình, bảo vệ nó, gây dựng niềm tin với khách hàng. Khi mà đăng ký rồi á, mình có thể đi trưng bày được rộng rãi, khách hàng người ta thấy mình có giấy tờ đầy đủ thì rất là thích, hài lòng và đặt hàng nhiều hơn".

Để đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế và các siêu thị cao cấp, hướng của địa phương là sản xuất theo hướng an toàn, quản lý chất lượng sản phẩm theo quy trình sinh học, truy xuất nguồn gốc.

Theo ông Nguyễn Thanh Nhàn, Giám đốc HTX xoài cát hồng Vĩnh Trung, ở ấp 6, xã Vĩnh Trung, huyện Vị Thủy, Hậu Giang chia sẻ: "Sau khi được chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động và bản thân thấy được những lợi ích thiết thực khi sản phẩm của mình được công nhận OCOP nên tôi và các thành viên của HTX đều thống nhất thực hiện các yêu cầu để xây dựng sản phẩm của mình trở thành thương hiệu OCOP. Mặt khác, để sản phẩm xoài cát hồng của HTX được chứng nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh như hôm nay thì thời gian qua, HTX luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ tích cực về các mặt liên quan từ các ngành, các cấp của huyện, tỉnh và đơn vị tư vấn".

Theo Đề án xây dựng NTM tỉnh Hậu Giang, kế hoạch dự kiến năm 2023 sẽ tiếp tục thực hiện theo Kế hoạch được UBND tỉnh phê duyệt, công nhận thêm ít nhất 40 sản phẩm OCOP cấp tỉnh, trong đó công nhận lại một số sản phẩm năm 2020 đã hết hiệu lực theo quyết định được phê duyệt. Trong thời gian tới thì tỉnh tiếp tục hỗ trợ đối với các chủ thể đã được công nhận để đổi mới bao bì sản phẩm cải tiến công nghệ chế biến nhất là chế biến sâu, mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường liên kết, tiêu thụ sản phẩm.

Mục tiêu đến năm 2025, tỉnh phấn đấu có ít nhất 160 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có ít nhất 08 sản phẩm OCOP đạt 5 sao; Củng cố và nâng cấp ít nhất 50% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; ưu tiên phát triển sản phẩm OCOP gắn với thương hiệu sản phẩm, phát triển dịch vụ du lịch nông thôn.

Hậu Giang đưa sản phẩm OCOP vươn xa

Xác định các sản phẩm OCOP có vai trò quan trọng, là "hạt nhân" thúc đẩy phát triển kinh tế số nông thôn, là tiêu chí quan trọng để đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử. Đồng thời, đẩy mạnh mục tiêu chuyển đổi số trên toàn tỉnh. Hậu Giang đã tạo điều kiện ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chuyển đổi số nông nghiệp, nông thôn nhằm nâng cao chất lượng, hoàn thiện mẫu mã, đa dạng hóa sản phẩm, giúp bà con nông dân có thể đưa nông sản địa phương tới khắp mọi miền tổ quốc.

Chia sẻ với PV Dân Việt, ông Võ Minh Luân- Chuyên viên Văn phòng Điều phối các chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Hậu Giang cho biết, để đạt được những mục tiêu đã đề ra ở trên, trong thời gian sắp tới Văn phòng điều phối NTM tỉnh Hậu Giang đã đề ra một số giải pháp như sau:

Một là, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy cho các tổ chức kinh tế khu vực nông thôn, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết sản xuất; đa dạng hóa các hình thức truyền thông, qua các Cổng thông tin điện tử (website), truyền thông mạng xã hội, tạp chí, bản tin, chuyên đề, tài liệu (sổ tay, cẩm nang...); Khuyến khích, hỗ trợ xây dựng các gói combo quà tặng, quà lưu niệm sản phẩm OCOP, gắn với lịch sử văn hóa, dân tộc và địa phương.

Hai là, xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các chủ thể tham gia Chương trình OCOP về trang thiết bị, máy móc để hoàn thiện, nâng cấp, cải tiến chất lượng, mẫu mã sản phẩm.

Ba là, tổ chức bộ máy và đào tạo nguồn nhân lực cho đội ngũ quản lý chương trình các cấp, đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao năng lực về quản trị, marketing cho các bộ quản lý, điều hành của các doanh nghiệp, hợp tác xã, các cơ sở/hộ sản xuất.

Bốn là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới, hoàn thiện công nghệ chế biến cho các doanh nghiệp, cơ sở nhỏ và vừa, đặc biệt là các sản phẩm OCOP đã được công nhận đạt sao. Rà soát, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn cho sản phẩm OCOP đáp ứng các quy định của thị trường trong nước và xuất khẩu; xây dựng nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật phục vụ sản xuất và hoạt động giám sát, đánh giá sản phẩm OCOP; Thúc đẩy áp dụng các giải pháp về bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ (chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận) cho sản phẩm OCOP, đặc biệt là các sản phẩm OCOP cấp quốc gia.

Năm là, tăng cường công tác huy động nguồn lực để triển khai thực hiện chương trình.

Và sáu là, tăng cường vai trò của cộng đồng trong phát triển sản phẩm OCOP gắn với bảo tồn sản phẩm làng nghề, làng nghề truyền thống, các giá trị văn hóa, kỹ năng truyền thống.

Về phương hướng thời gian tới, ông Huỳnh Thành Hữu - Phó Chánh văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh Hậu Giang cho biết, sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai chương trình OCOP theo kế hoạch đề ra.

Về lâu dài, Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh Hậu Giang cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành liên quan và địa phương tăng cường tuyên truyền về nội dung, mục đích, ý nghĩa, lợi ích của chương trình đến với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân sản xuất; đồng thời chọn và tập trung đầu tư, hỗ trợ phát triển một số sản phẩm OCOP đột phá của tỉnh.

Bên cạnh đó, đơn vị tiếp tục tham mưu Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với các chủ thể có sản phẩm được công nhận OCOP, ưu tiên đối với các sản phẩm khởi nghiệp nhằm tạo động lực để phát triển trên sản phẩm mới, sản phẩm cải tiến. Song đơn vị này tiếp tục tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP cấp tỉnh; thực hiện liên kết để hình thành các vùng sản xuất tập trung nhằm tạo ra sản lượng hàng hóa lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường...

Có thể thấy rằng kết quả bước đầu thực hiện Chương trình OCOP là nền tảng để Hậu Giang phát triển sản phẩm quy mô lớn, dịch vụ theo hướng bền vững, hơn hết là tư duy sản xuất mới cho nông dân giúp nâng tầm giá trị nông sản.