HTX đất 9 rồng "thay áo" (Bài 4): Đổi mới để xóa bỏ “lời nguyền”

Phát triển mạnh sau chính sách

Sau khi Luật HTX 2012 có hiệu lực và nhiều chính sách hỗ trợ HTX ra đời (Quyết định 62/2013/QĐ-TTg, Quyết định 445/QĐ-TTg, Quyết định 461/QĐ-TTg, Quyết định 461/QĐ-TTg), các HTX nông nghiệp ở vùng ĐBSCL ngày càng được củng cố, phát triển.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tham quan gian hàng giới thiệu mô hình ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất lúa ở Đồng Tháp. Ảnh: H.X

“Đến nay, sau gần 2 năm, Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH” được ban hành. Sau 1 năm Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 461/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án “Phát triển 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020”, các HTX đã nâng cao chất lượng, bước đầu mang lại hiệu ứng tích cực trong tiến trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới” - ông Lê Minh Hoan - Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp nói.

Theo thống kê của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ NNPTNT, toàn vùng ĐBSCL có 1.803 HTX nông nghiệp (chiếm 13% tổng số HTX nông nghiệp của cả nước). Nhờ áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn và công nghệ sản xuất tiên tiến vào sản xuất, nhiều HTX đã mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

“Hiện nay, nhiều HTX ở ĐBSCL sử dụng công nghệ thông minh 4.0 (thông qua hệ thống cảm biến, sử dụng năng lượng mặt trời, công nghệ trong quan trắc và tự động tưới) vào sản xuất, áp dụng ngày càng rộng rãi các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP... Ngoài ra, các HTX còn biết tận dụng phụ phẩm trong nông nghiệp như rơm rạ, tro, trấu để sản xuất, chế biến ra nhiều sản phẩm có giá trị, giúp tăng doanh thu” - Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam thông tin.

Riêng về hiệu quả của các HTX tham gia Đề án thí điểm hoàn thiện, nhận rộng mô hình HTX kiểu mới tại ĐBSCL theo Quyết định 445 của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho hay, đến nay, có 102/176 HTX tham gia thí điểm được tập huấn, hướng dẫn xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, 98 HTX xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh hàng năm, trên 100 HTX xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh dài hạn; 13 HTX áp dụng quy trình kỹ thuật, quản lý chất lượng sản xuất.

Những việc cần làm ngay

Để các HTX ở ĐBSCL phát triển tốt hơn trong điều kiện BĐKH, Bộ NNPTNT đề nghị các HTX chủ động lập kế hoạch ứng phó song song với kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Bộ NNPTNT đề nghị một nhiệm vụ bổ sung trong Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ ngày 17.11.2017 về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH là xây dựng Đề án phát triển HTX nông nghiệp ĐBSCL thích ứng với BĐKH.

Mục tiêu của đề án là hỗ trợ HTX nông nghiệp lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh, xây dựng cơ sở hạ tầng, đào tạo kỹ năng ứng phó với BĐKH, kỹ năng quản lý và vận hành máy móc, thiết bị quan trắc môi trường, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, xây dựng và nhân rộng các HTX hình mẫu…, từ đó cải thiện đời sống kinh tế, nâng cao tinh thần hợp tác của cộng đồng lớn nông dân vùng ĐBSCL.

Đề nghị trên được Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ xem xét báo cáo với Thủ tướng Chính phủ đưa đề án trên vào một trong các danh mục quan trọng của Nghị quyết 120.

Tại Diễn đàn “Củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX nông nghiệp thích ứng với BĐKH vùng ĐBSCL” được Bộ NNPTNT tổ chức tại Đồng Tháp vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, 3 năm gần đây, tốc độ phát triển HTX nhanh về số lượng và chất lượng. Riêng ĐBSCL là 1 trong 3 vùng có tốc độ phát triển HTX nhanh nhất toàn quốc, với nhiều mô hình, cách làm hay.

“Trong điều kiện BĐKH như hiện nay, các HTX không thể tự lực làm mà phải có sự tham gia hỗ trợ của chính quyền địa phương. Tôi đề nghị, mỗi địa phương ĐBSCL phải có chương trình, hành động cụ thể hỗ trợ các HTX phát triển trong điều kiện BĐKH. Các địa phương không chạy theo số lượng, tốt nhất nên có nguồn quỹ cho các HTX phát triển” - Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính sớm tham mưu cho Chính phủ để báo cáo Quốc hội ban hành nghị quyết miễn giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó, có việc xoá nợ khê đọng của HTX kiểu cũ, tạo thuận lợi cho HTX chuyển đổi sang mô hình mới. Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ NNPTNT nghiên cứu xây dựng nghị định riêng về HTX nông nghiệp.