JICA: Kỳ vọng vào sự phục hồi kinh tế Việt Nam, thúc giục cải thiện thủ tục ODA

Dự án tiên phong của ODA thế hệ mới

Tại họp báo giữa kỳ tài khóa 2023 của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Trưởng Đại diện JICA tại Việt Nam Sugano Yuichi cũng cho biết, JICA có hơn 100 dự án lớn nhỏ đang thực hiện, với giá trị vốn ODA cho các dự án Hợp tác kỹ thuật là 4,7 tỷ yên (tương đương 768 tỷ đồng) và cho các dự án Viện trợ không hoàn lại là 700 triệu yên (tương đương 114 tỷ đồng).

Đáng chú ý là hồi tháng 7/2023, JICA đã ký với Việt Nam thỏa thuận vay ODA  cho ba dự án, với tổng trị giá lên đến hơn 60 tỷ yên (tương đương với 10.672 tỷ đồng) trong 3 lĩnh vực: Cải tạo hạ tầng giao thông công cộng đô thị; Tăng cường chuỗi cung ứng nông sản; Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội hậu đại dịch COVID-19. "Đây là lần ký nhiều thỏa thuận vay ODA cùng một lúc nhất sau 6 năm kể từ năm 2017" - Trưởng Đại diện JICA nói.

Trưởng Đại diện Sugano lưu ý, khoản vay nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch COVID19 có thể được coi là một dự án tiên phong của chương trình ODA thế hệ mới. 

Ông cho biết: "Chúng tôi đang tiếp tục thảo luận với các quan chức Chính phủ Việt Nam về ODA thế hệ mới, nhằm cung cấp vốn ODA một cách linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của Chính phủ Việt Nam".

Kỳ vọng vào sự phục hồi kinh tế Việt Nam

Nhận xét về triển vọng kinh tế của Việt Nam năm 2023 và năm 2024, Trưởng Đại diện JICA dẫn  dự báo của IMF, tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam dự kiến sẽ tăng 4,7% cho cả năm 2023 và 5,8% cho năm 2024, chậm hơn so với tỷ lệ 8% của năm 2022.

"Mặc dù nguyên nhân chính được cho là do tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu do xung đột tại Ukraine, chúng tôi kỳ vọng vào sự phục hồi của nền kinh tế trong tương lai nhờ sự tăng trưởng của tiêu dùng nội địa, sự tăng cường dòng vốn đầu tư FDI và sự phục hồi của ngành du lịch" - ông Sugano nói.

Trả lời câu hỏi của Dân Việt, ông Sugano khẳng định, JICA vẫn đang tiếp tục thực hiện hỗ trợ Chính phủ Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế một cách trực tiếp tập trung vào 4 lĩnh vực trọng điểm

Thứ nhất, hợp tác trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng chất lượng cao. Ngoài 2 dự án ODA mới ký là cải tạo hạ tầng giao thông công cộng tại Bình Dương và cải thiện hạ tầng phát triển nông nghiệp ở Lâm Đồng,  tuyến đường sắt đô thị (Metro) số 1 Tp.HCM sẽ sớm hoàn thành. 

Thứ hai, hợp tác trong phát triển nguồn nhân lực. Tại Đại học Việt Nhật (VJU), đến nay đã có 360 học viên tốt nghiệp hệ Thạc sỹ và trong lễ khai giảng vào tháng 10/2023, trường đón gần 300 sinh viên hệ Đại học và Thạc sỹ.

JICA đã bắt đầu triển khai một dự án mới nhằm cải thiện môi trường phái cử cho các thực tập sinh kỹ năng tại Nhật Bản, trong đó sẽ triển khai dự án xây dựng cổng thông tin nhằm mang đến thông tin tuyển dụng hữu ích cho các lao động có nhu cầu đi làm việc ở Nhật Bản.

Thứ ba, hợp tác trong lĩnh vực y tế. Bên cạnh hợp tác thông qua ba bệnh viện hạng đặc biệt mà JICA đã hỗ trợ trong thời gian dài là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy, JICA sẽ hỗ trợ thiết lập hệ thống đào tạo từ xa ứng dụng chuyển đổi số nhằm góp phần tăng cường năng lực y tế tuyến dưới và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, dự kiến bắt đầu từ 2024.

JICA cũng sẽ hỗ trợ Việt Nam nâng cao kỹ thuật phục hồi chức năng, chăm sóc điều dưỡng để ứng phó với các vấn đề mới nổi của y tế Việt Nam như già hóa dân số.

Thứ tư, ứng phó với biến đổi khí hậu. JICA đang nghiên cứu và xây dựng các dự án phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam bằng khoản tín dụng thuộc khuôn khổ của hoạt động "Tài trợ đầu tư cho khu vực tư nhân". Ngoài ra, JICA sẽ sử dụng Quỹ Khí hậu Xanh (GCF) thông qua các hoạt động trồng rừng, bảo vệ rừng, xây dựng lộ trình thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, góp phần thực hiện mục tiêu của Chính phủ Việt Nam về trung hòa carbon vào năm 2050.

Cải thiện quy trình thủ tục ODA

Trưởng Đại diện JICA cho biết, mặc dù tiến độ giải ngân trong nửa đầu năm nay hơi chậm một chút nhưng ông dự đoán là nhìn chung mục tiêu của năm nay sẽ đạt được.

Mặc dù công khai tổng giá trị giải ngân, song ông Sugano nói: "Chúng tôi đang cố gắng thúc đẩy tiến độ giải ngân bằng cách phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành liên quan, các cơ quan thực hiện dự án của Việt Nam để tổ chức các cuộc họp giám sát tiến độ thực hiện dự án".

Ông Sugano cũng cho biết, JICA đang nỗ lực để giải quyết dần tình trạng chậm thanh toán tại các dự án và sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan của Việt Nam để thúc đẩy tiến độ giải ngân nhằm đạt được hiệu quả phát triển nhanh hơn nữa.

Ông cho rằng, để việc triển khai các dự án ODA được thuận lợi,  điều quan trọng là nước nhận viện trợ ODA/khoản vay ODA phải có những quy định rõ ràng, dễ hiểu và thủ tục nhanh chóng. Từ đó, ông thúc giục Việt Nam có các giải pháp để cải cách quy trình, thủ tục ODA.

Ông nhấn mạnh: "Đặc biệt, chúng tôi hy vọng rằng Chính phủ Việt Nam sẽ cải thiện các thủ tục phê duyệt phức tạp và chồng chéo, giảm tải số lượng các tài liệu cần trình nộp liên quan đến dự án cũng như thay đổi các quy định về cho vay lại".