"Kéo dài" cánh tay kết nối, tiêu thụ nông sản (bài 5): Làm “nóng” thị trường lúa gạo

Giá lúa hè thu giảm

Ông Lê Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cho biết, do di chuyển thu mua giữa các địa phương khó khăn nên hiện nay nhiều doanh nghiệp đã ngừng mua lúa. 

Sản lượng thu mua lúa hè thu sụt giảm 20-30% trong khi nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng thực hiện "3 tại chỗ"; nhiều nhà máy sấy lúa, nhà máy xay, ghe… không hoạt động được do yêu cầu phải có giấy xét nghiệm PCR âm tính với SARS-CoV-2; nhiều thương lái lo đi vào vùng dịch về phải cách ly...

"Hiện giá lúa gạo và các hàng nông sản khác giảm sâu, không phải do cung cầu mà là do đứt gãy nghiêm trọng chuỗi cung ứng. Các khách quốc tế vẫn có nhu cầu nhập khẩu gạo Việt Nam, nhưng các doanh nghiệp không giao hàng được" - ông Tùng nói.

Từ thực tế đó, để giải phóng lượng lúa còn tồn đọng trong dân, đồng loạt các doanh nghiệp ngành lúa gạo đều kiến nghị các địa phương tạo điều kiện cho đội ngũ đi thu mua lúa, các ngân hàng có chính sách ưu đãi lãi suất để các doanh nghiệp tích cực thu mua lúa tạm trữ cho nông dân.

Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, nhu cầu gạo trên thế giới vẫn rất cao, tín hiệu tốt là thị trường Trung Quốc đang có nhu cầu nhập khẩu gạo của Việt Nam. Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng đề nghị, lãnh đạo các địa phương phải lập tức vào cuộc tháo gỡ khó khăn trong lưu thông hàng hóa, vận tải.

"Một số địa phương làm chặt qua khiến thương lái không thu mua được, ảnh hưởng đến giá lúa, do vậy các địa phương phải có phương án tạo điều kiện lưu thông an toàn, không thể đóng tất cả được"- Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.

Tạo "luồng xanh" cho thương lái

Theo các doanh nghiệp trong ngành lúa gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long, một trong những lý do khiến thị trường lúa gạo vụ hè thu 2021 ở khu vực này trầm lắng là do đội ngũ thương lái không thể xuống tận nơi thu mua.

Anh Sơn Minh Tú - chủ một nhà máy xay xát lúa gạo ở TP.Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng) cho biết, hiện nhiều thương lái không thể trực tiếp đi thu mua lúa vì yêu cầu phải có giấy xét nghiệm PCR âm tính với SARS-CoV-2 trong vòng 3 ngày, việc qua chốt kiểm soát khó khăn, trạm này cho qua nhưng trạm khác lại bắt quay đầu.

"Ngay cả các doanh nghiệp cũng phải thông qua đội ngũ thương lái để thu mua lúa của nông dân. Thương lái là người biết chính xác lúa nơi này thu được chưa, sản lượng khoảng bao nhiêu, mà giờ không tạo điều kiện cho đội ngũ này đi thu mua thì rất khó kích hoạt thị trường lúa gạo"-anh Tú nói.

"Đã có luồng xanh cho các phương tiện vận tải thì cũng nên có luồng xanh cho lực lượng đi thu mua nông sản nói chung, lúa gạo nói riêng" - anh Tú nêu ý kiến.

Ông Nguyễn Quang Hòa - Giám đốc Công ty TNHH Dương Vũ (Thủ Thừa, Long An) cho rằng, việc Bộ NNPTNT đề xuất Chính phủ các doanh nghiệp thực hiện mua dự trữ lúa hè thu theo chương trình dự trữ quốc gia rất tốt, tuy nhiên, cần tháo gỡ khó khăn cho đội ngũ đi thu mua lúa, ghe vận chuyển.

Được biết, nhiều địa phương ở ĐBSCL cũng đã có những giải pháp để gỡ khó trong vấn đề thu mua, thu hoạch lúa. Như tại huyện Thoại Sơn (An Giang), việc vận chuyển, thu hoạch và lưu thông lúa áp dụng nguyên tắc sản xuất xã nào thì sử dụng máy gặt đập liên hợp và nhân công thu hoạch lúa tại xã đó.

Đối với nhóm phương tiện vận tải thủy để thu mua lúa trên địa bàn tỉnh, UBND cấp huyện thực hiện kiểm tra xét nghiệm nhanh khi đi vào địa bàn huyện theo quy định. Khi thương lái (hoặc doanh nghiệp) trong tỉnh di chuyển để thu mua lúa trên địa bàn tỉnh thì không bị cách ly khi trở về địa phương...