Không chỉ là chuyện cá nhân hai nhà báo

Thông tin “không khởi tố vụ án hình sự” đối với vụ 2 phóng viên VOV bị hành hung dã man đã được Phó Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên chính thức xác nhận. Trả lời Tuổi Trẻ, đại tá Nguyễn Văn Minh lý giải là vì “không cần thiết”.

Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh Hưng Yên Dương Văn Cảnh sau đó giải thích với phóng viên NTNN: 2 nhà báo đã đề nghị không giám định thương tật, trong khi với tội danh: “Cố ý gây thương tích, tổn hại cho sức khỏe người khác”, phải có kết quả giám định để xem xét có thể khởi tố vụ án hình sự được hay không.

Phải khẳng định dư luận hoàn toàn không bất ngờ với hướng xử lý vụ việc của tỉnh Hưng Yên. Tuy nhiên, sau khi có thông tin chính thức, một câu hỏi cay đắng không thể không đặt ra: “Liệu các nhà báo phải bị đánh đến như thế nào, hay phải tử vong tại chỗ, thì vụ án hình sự mới được khởi tố?”.

Việc một vụ án quá rõ ràng, có đầy đủ nhân chứng, vật chứng và gây công phẫn xã hội được xử lý theo kiểu “mưa to như mưa nhỏ”, sẽ tạo ra một “tiền lệ Hưng Yên” cực kỳ nguy hiểm cho phép những nhân viên công vụ trong chính quyền thoát tội miễn đòn hội đồng không gây thương tích “đến 11% sức khỏe”, hoặc vì sức ép nào đó, nạn nhân từ chối giám định, đề nghị không khởi tố vụ án.

Trong vụ hành hung nhà báo ở Hưng Yên, đã có một video clip ghi lại toàn bộ vụ việc. Clip này đã được gửi giám định tại Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. Cả nước đã nhìn thấy vụ hành hung, cực kỳ dã man, thô bạo. Nhưng Viện Khoa học hình sự cho rằng những hình ảnh của clip này “chất lượng thấp, quá mờ nhòe” nên không thể làm rõ được đối tượng đã hành hung 2 nhà báo.

Các nhà báo cần một kíp quay phim với máy quay chất lượng HD đi kèm để không tự biến mình từ nạn nhân trở thành tội phạm, phạm tội vu khống cơ quan công quyền? Hay cơ quan chức năng tỉnh Hưng Yên cần thượng tôn pháp luật để kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm về mặt pháp luật, gây công phẫn về mặt tâm lý xã hội?

2 tháng trước, tỷ lệ % các nhà báo đã và đang bị cản trở nghề nghiệp do tổ chức RED Communication công bố khiến dư luận choáng váng: 87,9% trong tổng số hơn 400 nhà báo tham gia điều tra xã hội học cho biết đã từng bị cản trở dưới nhiều hình thức.

Theo thống kê của Hội Nhà báo Việt Nam, trong số 18 vụ cản trở, hành hung phóng viên, chỉ có 4 vụ được khởi tố. Nguyên nhân hầu hết là thiếu chứng cứ. Đại loại như một bức ảnh, một video clip...

Đáng lưu ý là cả 4 vụ này, không vụ nào được khởi tố theo Điều 257 (tội chống người thi hành công vụ). Dường như, với cơ quan công quyền, tấm thẻ nhà báo, hay việc kêu gào “Chúng tôi là nhà báo. Chúng tôi là phóng viên” hoàn toàn không lọt tai họ, chỉ vì họ “đang tức giận” và “không bình tĩnh”.

Tự do báo chí, suy cho cùng, trước hết phải ở việc các nhà báo không bị cản trở khi tiếp cận thông tin. Hoặc giản dị hơn, những kẻ cản trở, dưới bất cứ hình thức nào, phải bị xử lý nghiêm minh.

Trong vụ việc này, có một chi tiết rất đáng chú ý: Cả 2 phóng viên của VOV đều “không đề nghị khởi tố hình sự vụ án”, và từ chối giám định thương tích. Dù với bất cứ lý do gì thì đây cũng là một sự ích kỷ và thiếu trách nhiệm không thể che giấu. Thiếu trách nhiệm không chỉ với bản thân mà còn với hàng nghìn đồng nghiệp đã, đang và sẽ còn bị hành hung. Liệu ai có thể bảo vệ nhà báo nếu ngay chính họ cũng không muốn tự bảo vệ mình?

Phong Dao