Không chỉ Việt Nam mới có sai phạm trong sử dụng vốn ODA

Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.

Gần đây, báo chí trong nước và Nhật Bản đưa tin nhiều về việc phía Nhật Bản tạm dừng cấp vốn ODA đối với Việt Nam. Theo ông, nếu việc này xảy ra sẽ ảnh hưởng như thế nào tới các dự án đang triển khai?

Trước nghi án nhận hối lộ từ phía nhà thầu JTC Nhật Bản, việc quan trọng nhất chúng ta cần phải làm lúc này là gì, thưa ông?

- Bây giờ tất cả các bên, các bộ phận đều phải làm theo đúng luật. Vì đây là một chuỗi sự việc chứ không phải một việc đơn lẻ. Trong lúc như thế này, mình càng phải bám vào những quy định pháp lý thì mới giải quyết được vấn đề.

Ông đánh giá thế nào trước nghi án quan chức đường sắt Việt Nam nhận hối lộ từ nhà thầu Nhật Bản?

- Chúng ta phải nhìn nhận, việc nhận hối lộ do phía Nhật phát hiện là một việc hết sức bình thường. Thực ra vụ việc này được phát hiện qua giám sát thuế của họ. Hiện chúng ta chưa kiểm soát được thuế thu nhập cá nhân qua tài khoản, vì mình còn sử dụng tiền mặt nhiều quá. Chúng ta cũng đừng nghĩ chỉ ở ta mới có sai phạm trong sử dụng vốn ODA. Nhiều nước khác cũng có, thậm chí quốc gia nào cũng có. Đó là điều tất yếu xảy ra.

Chúng ta phải thấy, trong tổng số hàng trăm dự án ODA của ta mà chỉ có một vài dự án bị sai phạm cũng là điều tích cực. Điều quan trọng là khi bị phát hiện, chúng ta đã xử lý nghiêm, đó cũng là mặt rất tích cực.

Đương nhiên không thể nói chúng ta đã chuẩn, vì chúng ta đang chuyển từ nền kinh tế tiền mặt sang kinh tế phi tiền mặt. Đó là hạn chế của mình.

Sau vụ việc PCI, phía Nhật Bản vẫn tiếp tục viện trợ vốn ODA cho Việt Nam. Điều này nói lên điều gì, thưa ông?

- Tại sao? Vì họ thấy ta làm kiên quyết! Cơ chế của nền kinh tế có thể khiến ta chậm phát hiện ra tiêu cực, nhưng khi phát hiện ra chúng ta làm rất nghiêm, dù bất kể đối tượng đó là ai. Vì thế nên họ vẫn tiếp tục ủng hộ chúng ta.

Ông đánh giá gì về hiệu quả trong việc sử dụng đồng vốn ODA của Việt Nam hiện nay?

- Cái này phải có những số liệu cụ thể mới có thể đánh giá được chính xác. Không riêng gì vốn ODA, việc sử dụng vốn qua hệ số ICOR của ta vẫn cao hơn những nước cùng trình độ phát triển. Nhìn chung so với các nước đang sử dụng vốn ODA, thế giới đánh giá chúng ta đang ở mức trung bình khá.

Phía Nhật Bản cũng đánh giá việc sử dụng vốn ODA của chúng ta là tương đối nghiêm túc. Những gì cam kết chúng ta đều thực hiện. Tất nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn có rơi vãi, nhưng họ cũng hiểu điều đó cũng có phần lỗi của họ. Như câu chuyện vừa qua có phần lỗi của cả hai bên.

Xin cảm ơn ông!